Ο Τζίμης Πανούσης γεννήθηκε στις 12 Φλεβάρη του 1954 από μικρασιάτες πρόσφυγες γονείς - τον Θεόδωρο και τη Φωτεινή - στην Αθήνα και μεγάλωσε στο Χολαργό.

Το 1972, δύο χρόνια πριν πέσει η Χούντα, στο Χολαργό λειτουργεί ο ΠΟΜΝΕ (Πολιτιστικός Όμιλος Νέων). Ο Τζίμης Πανούσης και ομάδα καλλιτεχνών στήνουν θεατρική ομάδα και φωνάζουν τον Γιάννη Χουβαρδά να κάνει μαθήματα. Στη συνέχεια ανεβάζουν παραστάσεις με έργα του Γ. Σουρή στον κινηματογράφο "Αλόμα". Μετά το κλείσιμο του ΠΟΜΝΕ η ομάδα μετονομάζεται σε Καλλιτεχνική Εταιρεία και μεταφέρεται σε άλλη γειτονιά του Χολαργού. Εκεί ο Τζιμάκος με την "Χαρούμενη Κουδουνίστρα" παρουσιάζει την παράσταση "Κουλτούρα Ντίνερ", ένα μιούζικαλ με φασολάδα.

Το καλοκαίρι του 1973 βρίσκει δουλειά, από μικρές αγγελίες, στον περιοδεύοντα Μουσικό Θίασο Κρήτης, ένα μπουλούκι-βαριεττέ. Εκεί ο Τζιμάκος τραγουδάει με τη κιθάρα του και κάνει τον βοηθό ταχυδακτυλουργού και τον κομπέρ του Θιασάρχη Μανωλιού σε περιοδεία σχεδόν σε όλη την Ελλάδα.

Όταν δημιουργείται η Θεατρική Συντεχνία (Χουβαράς, Αρμάος, Αδαμάκη κ.α.) ο Τζίμης συμμετέχει ως ηθοποιός, μουσικός και τραγουδιστής. Ανεβάζουν τον "Αλέκο με τα κυδώνια", τον "Ερωτόκριτο" με τον Δήμο Αβδελιώδη σε Ελλάδα και Ευρώπη (Σουηδία, Νορβηγία, Αγγλία κ.λπ.). Μετά συμμετέχει για ένα καλοκαίρι στο θέατρο Καισαριανής σε σκηνοθεσία Σταύρου Ντουφεξή όπου παίζει τουμπερλέκι, αντικαθιστώντας τον γέροντα Μαθιό Μπαλαμπάνη, στην "Ιφιγένεια εν Αυλίδι" σε όλη τη διάρκεια του έργου επί σκηνής. Όταν η παράσταση πηγαίνει στην Πολωνία δεν τον παίρνουν επειδή "δεν ήτανε κνίτης".

Στη συνέχεια εγκαταλείπει τον θίασο για να δουλέψει ως υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα από την οποία θα παραιτηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Μουσικά δηλώνει αυτοδίδακτος και παίζει λίγο απ' όλα. Στα μέσα με τέλη της δεκαετίας του '70 σχηματίστηκαν οι Μουσικές Ταξιαρχίες. Η πρώτη εμφάνιση του Τζιμάκου με τις Μουσικές Ταξιαρχίες σε κοινό έγινε το 1977 στο κλαμπ "Αρχιτεκτονική" επί της Πανεπιστημίου στη "Στοά του Απότσου" με τον Άντριου (τύμπανα), τον Παντελή Φουρνιάδη (μπάσο), τον Τζιμάκο (ακουστική κιθάρα) και τον Δημητρη Μπάθρα (ηλεκτρική κιθάρα), ενώ η μικρή Μάρθα από την τράπεζα έπαιζε σαιξπηρικούς μονολόγους πάνω σ’ ένα τραπέζι. Μετά στο μπάσο έρχεται ο Κώστας Πολιτής, ένας μεγάλος μουσικός, που δυστυχώς "έφυγε" για πάντα, όπως και ο Μπάθρας.

Τους καλούν στο "Skylamb", στην Πλάκα για μια παράσταση το καλοκαίρι το 1979 και καταλήγουν να παίζουν επί ένα χρόνο κάθε μέρα χωρίς ρεπό. Κατά καιρούς από τις ΜΤ περνάνε αρκετοί μουσικοί όπως ο Γιάννης Γιοκαρίνης (πλήκτρα), ο Άκης Περδίκης (τύμπανα), ο Βασίλης Γκίνος (πλήκτρα), ο Πιέρ Χωρέμης (κιθάρα), ο Γιώργος Καραγιαννίδης (μπάσο) και αργότερα ο Ηλίας Αχλαδιώτης (τύμπανα), ο Τάσσος Καλλινιώτης (κιθάρα), ο Αλέκος Αράπης (μπάσο) κ.α.

Η ιδεολογική στάση του Πανούση και η καυστική του σάτιρα τον έχει φέρει αρκετές φορές αντιμέτωπο με το δικαστήριο. Οι περιπέτειές του με τη δικαιοσύνη ξεκινάνε από πολύ παλιά. Για την ακρίβεια ξεκινά το 1980 με μία κατηγορία από το Πλημμελειοδικείο Καρδίτσας για περιύβριση κατά της αρχής. Ακολούθησαν αρκετές δίκες με κύρια κατηγορία την αθυροστομία του Τζίμη αλλά και τον καυστικό του στίχο που έθιγε άμεσα και έμμεσα πρόσωπα και καταστάσεις. Είναι γεγονός ότι κατά την περίοδο πριν την κατάργηση της λογοκρισίας (δηλ. περίπου το 1984) οι δίσκοι των Μουσικών Ταξιαρχιών ήταν λογοκριμένοι στα σημεία που υπήρχαν λέξεις που "προσέβαλαν τη δημόσια αιδώ". Με το δίσκο Δουλειές του Κεφαλιού, σύρεται στα δικαστήρια για περιύβριση εθνικού συμβόλου αφού στο εξώφυλλο του δίσκου εικονιζόταν να ανοίγει τρύπες σε ελληνικές σημαίες. Παρόλα αυτά ποτέ δεν κρίθηκε ένοχος για αυτές τις κατηγορίες.

Το 1997 άρχισε νέος κύκλος δικαστικών αναμετρήσεων αυτή τη φορά για συκοφαντική δυσφήμηση, με αντίδικο τον Γιώργο Νταλάρα τον οποίο ο Τζίμης Πανούσης περιέπαιζε κατά τη διάρκεια παραστάσεών του για τη στάση του σχετικά με τις αφιλοκερδείς συναυλίες του. Ο Γιώργος Νταλάρας κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα εναντίον του, που ίσχυσαν μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, και απαίτησε από τον Πανούση να σταματήσει να χρησιμοποιεί τη φωνή και την εικόνα του στις παραστάσεις του, με πρόστιμο αν το έκανε ενός εκατομμυρίου δραχμών για κάθε αναφορά! Αργότερα, στις 10 Σεπτέμβρη 1997, με αγωγή ζήτησε ποσό αποζημίωσης εκατό εκατομμυρίων δραχμών για ηθική βλάβη αλλά τελικά η υπόθεση έληξε με καταδίκη του Πανούση σε φυλάκιση πέντε μηνών με αναστολή από το τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών (απόφαση 8002/1998). Ο Πανούσης στις 27 Μαΐου 1999 κατέθεσε έφεση η οποία απορρίφθηκε από το εφετείο Αθηνών στις 21 Δεκέμβρη του 2000 (απόφαση 3040/2001). Η απόφαση επικυρώθηκε ξανά από το Τριμελές Εφετείο Αθηνών το Μάη του 2002 και τελεσίδικα τον Απρίλη του 2004 από τον Άρειο Πάγο.

Ένα εξώφυλλο στο περιοδικό Κλικ το 1999 πού έδειχνε τον Τζίμη ντυμένο αρχιεπίσκοπο να δαγκώνει ένα μήλο κρατώντας την κιθάρα του ήταν η αιτία για την κατηγορία αυτού και των εκδοτών του περιοδικού για καθύβριση θρησκεύματος. Οι κατηγορούμενοι έφυγαν ομόφωνα αθώοι από το ακροατήριο. Μια από τις πιο γνωστές κατηγορίες που αντιμετώπισε ο Πανούσης και αναπαράχθηκε πολύ από τα ΜΜΕ (όπως και αυτή με τον Νταλάρα) ήταν η κατηγορία για προσβολή εθνικού συμβόλου, αιτία της οποίας αυτή τη φορά ήταν η αφίσα της παράστασης Της Πατρίδας μου η Σημαία η οποία έδειχνε την ελληνική σημαία με ένα σφυροδρέπανο στη θέση του σταυρού. Αρχικά καταδικάστηκε στις 23 Οκτώβρη του 2000 σε εξαγοράσιμη ποινή τεσσάρων μηνών φυλάκισης αλλά τελικά αθωώθηκε δευτεροδίκως από το 5ο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών στις 5 Δεκέμβρη του 2001. Στις αρχές του 2005 ο Πανούσης θα καταδικαστεί, ερήμην, από το πρωτοδικείο Πάτρας για εξύβριση αστυνομικού επειδή κατά τη διάρκεια παράστασής του στην πόλη έκανε τηλεφωνική φάρσα σε συνταξιούχο αστυνομικό.

Ο Τζίμης Πανούσης ήταν για χρόνια παντρεμένος με τη Λίλη και έχει ένα γιό, τον Άρη. Η Λίλη έχει τραγουδήσει το κομμάτι SOS: Πεντάγωνο καλεί Μόσχα (Νύχτες της Μόσχας) στον δίσκο Disco Tsoutsouni. O Άρης έχει τραγουδήσει ντουέτο με τον πατέρα του, μέσα από video wall, ένα τραγούδι με (άτυπο) τίτλο Το τραγούδι του Άρη στην παράσταση Με λένε Πόπη Νο2: Η Επιστροφή.

Ο Τζίμης μαζί με την γυναίκα του την Αθηνά, έχουν μια κόρη, τη Φωτεινή.

Πέθανε από ανακοπή καρδιάς στις 13/1/2018.