Γνώμες
Γιορτάσαμε φέτος τα 70χρονα της θρυλικής ΕΟΚΑ 1955-59, που ξεκίνησε την 1η Απριλίου 1955 έναν ένδοξο αγώνα για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Αλλά, δυστυχώς, η Κύπρος μας την Ένωση δεν κατάφερε να την αξιοποιήσει το 1960 αλλά ούτε την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ της, από τον τουρκικό ζυγό που υπέφερε με τις δύο βάρβαρες τουρκικές εισβολές το 1974. Νιχάτ Ερίμ 1956), για να γεμίσουμε το κενό που άφησε ο ξεριζωμός των 170.000 και πλέον Ελλήνων από τις πατρογονικές τους εστίες…
Πηγαίνοντας τον χρόνο πίσω στην Ιστορία, που δεν ξεγράφεται, σύντομα μετά την έναρξη του Αγώνα της ΕΟΚΑ για την Ένωση με την Ελλάδα, οι Βρετανοί αποικιοκράτες διερωτήθηκαν τι να ονόμαζαν τους αγωνιστές μας. Το πλούσιο βρετανικό Εθνικό Αρχείο μας ενημέρωσε ΚΑΙ για τούτο.
Με τηλεγράφημά του προς τον Υπουργό Αποικιών στο Λονδίνο ο τότε αποικιακός Κυβερνήτης, Στρατάρχης Σερ Τζον Χάρντινγκ (Sir John Harding), δέχθηκε να ονομάσει τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ «τρομοκράτες».
Το θέμα πιο αναλυτικά είχε ως εξής: Τότε που στο Λονδίνο προσπαθούσαν να καθορίσουν τους αντάρτες της ΕΟΚΑ έναν χαρακτηρισμό. Είτε παράνομους είτε φυγόδικους και άλλα, είτε τρομοκράτες. Η πρόταση έγινε λοιπόν από το Λονδίνο και, σύμφωνα με το απαντητικό τηλεγράφημα του Σερ Τζον Χάρντινγκ 31 Μαΐου 1956, με τίτλο «Φυγοδικία» (Outlawry), προς τον Υπουργό Αποικιών, για το θέμα της ονομασίας, έγραψε:
«Όσον αφορά την παράγραφο τέσσερα (που αναφέρεται στην ονομασία) δεν δίνω και μεγάλη σημασία στην επιλογή λέξεως. Ας τους ονομάσουμε ''τρομοκράτες''». Όπερ και έγινε και διατηρήθηκε μέχρι τις 23.1.2019!
(Όσον αφορά την παράγραφο τέταρτη, δεν δίνω μεγάλη σημασία στην επιλογή των λέξεων. Ας τους ονομάσουμε «τρομοκράτες»).
Έγραψα «μέχρι τις 23.1.2019», γιατί τότε έγινε μια ανατροπή.
Προσέξαμε με ιδιαίτερη προσοχή ότι στη γραπτή, μάλιστα, δήλωση του Υπουργού Ευρώπης και Βορείου και Νοτίου Αμερικής, Sir Alan Duncan, ανακοινώνοντας τότε, στις 23.1.2019 από τη Βουλή των Κοινοτήτων, τη συνθηκολόγηση της βρετανικής κυβέρνησης στο αίτημα των Αγωνιστών της ΕΟΚΑ 1955-5. Ασφαλείας, άλλαξε το λεξιλόγιο του Υπουργείου Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας. Εγκατέλειψε την από το 1956 αναφορά τους προς τους Αγωνιστές ως «τρομοκράτες» και προς τον αγώνα ως «τρομοκρατία».
Στη δήλωση ο Sir Alan Duncan επίσης αναφέρει ότι ο αγώνας είχε στόχο την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Έγραψε: « Ελληνοκύπριοι παραστρατιωτικοί διεξήγαγαν μια ένοπλη αντίσταση εκστρατείας προσπαθώντας να σταματήσουν την Αγγλοκρατία στην Κύπρο και να εγκαθιδρύσουν ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα».
(Ελληνοκύπριοι παραστρατιωτικοί πολέμησαν μια ένοπλη αντάρτικη εκστρατεία για να προσπαθήσουν να τερματίσουν τη βρετανική κυριαρχία στην Κύπρο και να δημιουργήσουν μια ένωση μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας).
Ολόκληρη η δήλωση εδώ:
https://hansard.parliament.uk/commons/2019-01-23/debates/19012326000012/CyprusCivilLitigation
Θα ήθελα να ενημερώσω το Κοινοβούλιο σχετικά με μια νομική διευθέτηση στην οποία έχει καταλήξει η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με αξιώσεις αστικού δικαίου που προέκυψαν από την περίοδο έκτακτης ανάγκης στην Κύπρο από το 1955-59 («η έκτακτη ανάγκη»).
Κατά τη διάρκεια της έκτακτης ανάγκης, οι ελληνοκύπριοι παραστρατιωτικοί πολέμησαν μια ένοπλη αντάρτικη εκστρατεία για να προσπαθήσουν να τερματίσουν τη βρετανική κυριαρχία στην Κύπρο και να δημιουργήσουν μια ένωση μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας. Ως μέρος της απάντησης σε αυτή την εκστρατεία, ο Κυβερνήτης της Κύπρου θέσπισε έκτακτα μέτρα που περιελάμβαναν την ανάπτυξη στρατιωτικού και αστυνομικού προσωπικού του Ηνωμένου Βασιλείου.
Τον Ιούλιο του 2015, 35 άτομα (αφού μειώθηκαν σε 33) υπέβαλαν αξιώσεις κατά του Υπουργού Εξωτερικών και Κοινοπολιτειακών Υποθέσεων και του Υπουργού Άμυνας σχετικά με τη μεταχείρισή τους υπό κράτηση κατά τη διάρκεια της έκτακτης ανάγκης.
Η κυβέρνηση έχει πλέον καταλήξει σε συμφωνία με τους διεκδικητές, για την πλήρη και οριστική διευθέτηση αυτών των αξιώσεων. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου συμφώνησε να καταβάλει ένα ποσό διακανονισμού £1.000.000 ως αποζημίωση με ένα ποσό σε νομικά έξοδα που θα καθοριστεί από το δικαστήριο σε εύθετο χρόνο. Ο διακανονισμός δεν συνιστά αποδοχή ευθύνης και δεν αποτελεί προηγούμενο σε σχέση με πιθανές μελλοντικές αξιώσεις κατά της Κυβέρνησης. Πράγματι, η Κυβέρνηση υποστήριξε καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας ότι η πάροδος του χρόνου σημαίνει ότι δεν είναι πλέον δυνατό να εξακριβωθούν όλα τα γεγονότα με βεβαιότητα. Ωστόσο, η Κυβέρνηση έχει διευθετήσει την υπόθεση προκειμένου να χαράξει μια γραμμή κάτω από αυτή τη δίκη και να αποφύγει την περαιτέρω κλιμάκωση των δαπανών, που τελικά θα βαρύνουν τον φορολογούμενο.
Κατά την επίτευξη αυτής της διευθέτησης, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επιβεβαιώνει τον υψηλότατο σεβασμό της για τη μνήμη και τη θυσία του βρετανικού και κυπριακού υπαλλήλου των υπηρεσιών και των υπαλλήλων του Στέμματος που έδωσαν τη ζωή τους, που έχασαν μέλη της οικογένειας ή αγαπημένα τους πρόσωπα ή των οποίων η ζωή υπέστη μόνιμη αναστάτωση ως αποτέλεσμα της έκτακτης ανάγκης.
Η κυβέρνηση του ΗΒ αναγνωρίζει τις έντονες απόψεις πολλών Κυπρίων σχετικά με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Είναι θέμα λύπης για την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου που η μετάβαση της Κύπρου από τη βρετανική διοίκηση στην ανεξαρτησία έπρεπε να είχε προηγηθεί πέντε χρόνια βίας και απώλειες ζωών, που επηρεάζουν όλους τους κατοίκους του νησιού.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε το παρελθόν — και πράγματι πρέπει να μάθουμε από αυτό. Αλλά το πιο σημαντικό είναι να κοιτάξουμε στο μέλλον. Σήμερα, η διμερής σχέση που μοιράζεται το Ηνωμένο Βασίλειο με την Κύπρο είναι σχέση φιλίας και στενής εταιρικής σχέσης. που εκτείνεται σε ένα ευρύ δίκτυο δεσμών ασφάλειας, προσωπικών, επιχειρηματικών, διοικητικών, πολιτιστικών και εκπαιδευτικών. Η κυβέρνηση επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για την οικοδόμηση μιας σύγχρονης, μακροπρόθεσμης σχέσης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κύπρου, βασισμένη σε κοινές αξίες αμοιβαίου σεβασμού και πλήρους ισότητας.
[HCWS1269]
Υ.Γ.: Πρώτη δημοσίευση Φ.Α. «Σημερινή», 26.1.2019.
https://simerini.sigmalive.com/article/2019/1/26/kharntingk-as-tous-onomasoume-tromokrates/
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
