Γνώμες
Του Κώστα Νταλιάνη
«Το γλυκό και άλλες ιστορίες δίπλα στην θάλασσα». Η Άρτεμις Γρύμπλα διασκευάζει και σκηνοθετεί στο θέατρο Act τέσσερις σπονδυλωτές ιστορίες του Τηλέμαχου Τσαρδάκα που περιστρέφονται γύρω από γλυκά, αναμνήσεις, έρωτες και πίκρες. Με αυτήν την αφορμή συνομιλήσαμε με τον Τηλέμαχο Τσαρδάκα για την νέα κεντρική παραγωγή του θεάτρου του, η οποία έχει επιχορηγηθεί από το υπουργείο πολιτισμού.
Η παράσταση βασίζεται στην συλλογή διηγημάτων σου «Αυτός που έτρωγε όλο το γλυκό του (εκδ. Σοκόλη). Ποια ήταν η αφορμή και η έμπνευση για το έργο;
Όλες οι ιστορίες αυτού του βιβλίου έχουν κάποιους κοινούς παρονομαστές: διαδραματίζονται σε μία παραλία ενός νησιού, χειμώνα ή καλοκαίρι, σε όλες παίζει ρόλο το γλυκό, η μνήμη και οι αισθήσεις, η γεύση, η όσφρηση… Η Άρτεμις Γρύμπλα, κάνοντας – εκτός από τη σκηνοθεσία - και την διασκευή του έργου, συνδύασε τέσσερις από αυτές τις ιστορίες και ανέδειξε ακόμα περισσότερα κοινά.
Τι ρόλο παίζει το νησί στο πλαίσιο της αφήγησης;
Το νησί είναι ο κοινός τόπος αυτών των ιστοριών. Είναι το περιβάλλον που τις πλαισιώνει είτε με την έννοια την φυσική και την γεωγραφική (φύση, θάλασσα, παραλία), είτε με την έννοια την κοινωνική, δηλαδή του μικρότερου μέρους, της πιο κλειστής κοινωνίας.
Επίσης στο νησί, ειδικά το χειμώνα, οι ρυθμοί είναι διαφορετικοί, είναι πιο αργοί, προλαβαίνεις να σκεφτείς, να θυμηθείς, να προβληματιστείς, ακόμα και να ερωτευτείς.
Η θάλασσα συχνά έχει πολύ σημαντικό ρόλο στα έργα σου. Τι εκπροσωπεί για σένα η θάλασσα καλλιτεχνικά και βιωματικά;
Έχω μεγαλώσει δίπλα στη θάλασσα. Είτε στην Πάτρα, είτε στη Χίο που έχω ζήσει αρκετά, η θάλασσα ήταν πάντα μέσα στη ζωή μου, μία διέξοδος που την αποζητώ συχνά, κάτι που με ξεκουράζει και μου ανοίγει τους ορίζοντες. Η θάλασσα είναι πάντα παρούσα στις αναμνήσεις μου, οπότε είναι λογικό, ίσως και μοιραίο, να είναι παρούσα και στις ιστορίες που γράφω. Οι Έλληνες τη μοιραζόμαστε αυτή την κοινή αγάπη για τη θάλασσα, επομένως είναι κάτι με το οποίο ταυτίζονται και οι αναγνώστες ή οι θεατές.
Οι ιστορίες της παράστασης χαρακτηρίζονται γλυκόπικρες. Βασίζονται κυρίως στον ρεαλισμό;
Βασίζονται στο ρεαλισμό αλλά και στον μαγικό ρεαλισμό. Είναι κάτι που κινητοποιεί συνέχεια την φαντασία μου. Πώς μπορεί, δηλαδή, σε μία ιστορία που έχει ρεαλιστική αφορμή, που πατάει πάνω σε κάτι πραγματικό, που ίσως και να το έχω ζήσει, να εισαχθεί το φανταστικό και το μεταφυσικό, πάντα όμως ως κανονικό μέρος αυτής της λογοτεχνικής πραγματικότητας. Πώς θα συμπεριφερθούν οι ήρωες ως αληθινοί άνθρωποι, όταν έρθουν αντιμέτωποι με το θαύμα ή τη μεταμόρφωση ή το ανεξήγητο;
Πόσο επηρεάζεται η γραφή σου από τα σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα;
Οι κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες είναι πάντα παρούσες. Όποιος διαβάζει με προσοχή και παρακολουθεί λεπτομερώς μπορεί εύκολα να τις εντοπίσει στα κείμενά μου. Πρέπει βέβαια να πω ότι αυτά τα πράγματα χρειάζονται χρόνο για να κατασταλάξουν και να «κάτσουν» μέσα σου ώστε να διοχετευτούν και στη λογοτεχνική γραφή. Δεν χρειάζεται βιασύνη, αντιθέτως χρειάζεται χρόνος, αν μιλάμε για το απόσταγμα μιας κοινωνικοπολιτικής κατάστασης μέσα σε ένα καλλιτεχνικό έργο.
Πώς προέκυψε η συνεργασία με την σκηνοθέτη Άρτεμη Γρύμπλα;
Με την Άρτεμη έχουμε συνεργαστεί ξανά στην μεγάλη επιτυχία «Οι κάτω απ’ τα αστέρια» που έπαιξε πολλές σεζόν σε Αθήνα, Πάτρα και όλη την Ελλάδα. Έχει σκηνοθετήσει επίσης ένα έργο του Σπύρου Βρεττού στο θέατρο act με τίτλο «Ένας αόριστος άνθρωπος». Είναι εξαιρετική στη δουλειά της, πάντα πολύ μετρημένη αλλά ταυτόχρονα πολύ γενναιόδωρη. Της έχω εμπιστοσύνη και χαίρομαι ιδιαίτερα όταν δουλειά της παρουσιάζεται στο act. Πέρα από συνεργάτες είμαστε και φίλοι και έχουμε έναν αρκετά αποδοτικό κώδικα καλλιτεχνικής επικοινωνίας.
Τι θα ήθελες να πάρει μαζί του ο θεατής μετά το πέρας της παράστασης;
Θα ήθελα να βρει σημεία με τα οποία ταυτίζεται. Να αναγνωρίσει τον εαυτό του ή τα δικά του βιώματα, στις δικές μου ιστορίες. Νομίζω ότι στην συγκεκριμένη παράσταση υπάρχουν πολλές αφορμές για αυτό. Αν συμβεί αυτή η ταύτιση, μετά θα έρθει και η συγκίνηση και εν τέλει η επικοινωνία.
Πες μας λίγα λόγια για το θέατρο act στην Πάτρα και τις δράσεις του.
Το act έχει πλέον τουλάχιστον δεκαεπτά χρόνια συνεχούς επαγγελματικής παρουσίας στο χώρο του πολιτισμού στην πόλη. Προτείνει ασταμάτητα πρωτότυπο καλλιτεχνικό υλικό με συνέπεια και σχέδιο. Ταυτόχρονα παρουσιάζει νέους καλλιτέχνες, ηθοποιούς, συγγραφείς, σκηνοθέτες. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από την εξέλιξη που υπάρχει όλα αυτά τα χρόνια αλλά και από τον τρόπο που έχει αγκαλιάσει το κοινό τις προσπάθειές μας. Μέσα στην άνοιξη - εκτός από το «Γλυκό» - θα φιλοξενηθούν κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες παραστάσεις, ενώ το Μάιο θα παρουσιαστούν ολόφρεσκα πράγματα από τις ομάδες μας.
Πόσο σημαντικό είναι για μια πόλη σαν τη Πάτρα, να έχει και άλλες θεατρικές πρωτοβουλίες πέρα από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ;
Είναι πάρα πολύ σημαντικό. Το κοινό έχει ανάγκη από πολλές και καλές επιλογές και από σοβαρές καλλιτεχνικές προτάσεις. Είναι μία διαδικασία που εκπαιδεύει την κοινωνία ασταμάτητα. Βέβαια όταν μιλάμε για χώρους που παραμένουν σταθερά ενεργοί εδώ και δεκαεπτά ή εικοσιπέντε χρόνια νομίζω ότι ξεφεύγουμε από την έννοια της
«πρωτοβουλίας», αντίθετα πρόκειται για καθιερωμένες επιλογές.
Μελλοντικά σχέδια;
Αυτή τη στιγμή, μαζί με τους συνεργάτες μου, επικεντρωνόμαστε στο «Γλυκό» μας. Υπάρχουν κάποιες σκέψεις να παιχτεί ξανά η παράσταση «Νυχτερινά μαθήματα» που τόσο αγαπήθηκε πέρυσι αλλά αυτή τη φορά στην Αθήνα. Προσωπικά περιμένω την έκδοση ενός ακόμα θεατρικού κειμένου μου αλλά και το ανέβασμα ενός νέου έργου το Μάιο στο act από την ομάδα Σκαλέτα.
Η παράσταση έκανε πρεμιέρα την Παρασκευή 14 Μαρτίου 2025 στις 21.30 και θα παίζεται στο θέατρο act στις Σκάλες Γεροκωστοπούλου 65 στο κέντρο της Πάτρας κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή έως τις 13 Απριλίου.
Οι συγκεκριμένες μέρες και ώρες των παραστάσεων έχουν ως εξής:
Παρασκευή 21 Μαρτίου στις 21.30
Σάββατο 22 Μαρτίου στις 21.30
Κυριακή 23 Μαρτίου στις 20.30
Παρασκευή 28 Μαρτίου στις 21.30
Σάββατο 29 Μαρτίου στις 21.30
Κυριακή 30 Μαρτίου στις 20.30
Παρασκευή 4 Απριλίου στις 21.30
Σάββατο 5 Απριλίου στις 21.30
Κυριακή 6 Απριλίου στις 20.30
Παρασκευή 11 Απριλίου στις 21.30
Σάββατο 12 Απριλίου στις 21.30
Κυριακή 13 Απριλίου στις 20.30
Η παράσταση έχει διάρκεια 75 λεπτά και είναι κατάλληλη για θεατές άνω των 12 ετών.
Η παράσταση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Συντελεστές παράστασης
Κείμενα: Τηλέμαχος Τσαρδάκας
Σκηνοθεσία-Διασκευή: Άρτεμις Γρύμπλα
Επιμέλεια βίντεο: Σοφία Σφυρή
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Σκηνογραφία: Μαρία Βασιλάκη
Μουσική σύνθεση: Διονύσης Μπάστας
Σχεδιασμός φωτισμών: Ιωάννης Αναστασόπουλος
Επιμέλεια κίνησης Μαρίζα Τσίγκα
Βοηθός σκηνοθέτη: Ηλίας Πολυχρονίδης
Φωτογραφίες: Χριστίνα Σπηλιωτοπούλου
Χειρισμός κονσόλας – βοηθός φωτιστή: Κατερίνα Βουτσά
Ταμείο – φροντιστήριο: Γεωργία Ηλιοπούλου
Κατασκευές: Γιώργος Νταής, Πάρης Σπηλιωτόπουλος
Παραγωγή: ΑΜΚΕ Κάνθαρος - Θέατρο act
Ερμηνεύουν: Παναγιώτα Παπαδημητρίου, Ντίνος Ποντικόπουλος, Αγγέλικα Σταυροπούλου,Παλαιολόγος Χαλίδας
