Χρήστος Στρέπκος: «Καμιά έμπνευση δεν συγκρίνεται με την συνεργασία»

Η «Μηχανή Τέχνης» (θεατρική ομάδα που δημιουργήθηκε από τον Χρήστο Στρέπκο) σε συμπαραγωγή με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Πάτρα το έργο «Μακελειό στο Παρίσι» στο θέατρο Λιθογραφείον. Η παράσταση τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και επιχορηγείται. Το κοινό έχει ανταποκριθεί και με το παραπάνω στο καλλιτεχνικό κάλεσμα και γεμίζει το θέατρο. Ανάμεσα στις παραστάσεις, κάναμε μια συζήτηση για το έργο και όχι μόνο με τον Χρήστο Στρέπκο, ο οποίος διασκευάζει, σκηνοθετεί και ερμηνεύει έναν από τους κεντρικούς ρόλους.

Κριτική της παράστασης εδώ 

Τι ήταν αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον σας στο έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου;

Πρώτα η υπόθεση. Γιατί στην πραγματικότητα μιλάει για τον πρώτο ευρωπαϊκό εμφύλιο πόλεμο με καθαρά θρησκευτικά χαρακτηριστικά.  Ένα τέτοιο πόλεμο όχι με θρησκευτικά αλλά εθνικιστικά χαρακτηριστικά βιώνουμε και στις μέρες μας με την σύρραξη Ρωσίας και Ουκρανίας. Μετά η ελλειπτική γραφή του, πρωτοποριακή για την εποχή της, που μας δίνει την δυνατότητα να  ανέβει το έργο με ένα «φρέσκο» διάλογο. 

Ποια στοιχεία του κειμένου έχουν την πιο άμεση σύνδεση με το σήμερα που βιώνουμε;

Το ατέρμονο κυνήγι της εξουσίας, το game of thrones των ισχυρών στις πλάτες των πολλών. Δυστυχώς, οι δυνατοί εξακολουθούν να  εξουσιάζουν τους ανθρώπους με τον φόβο και όχι με την αγάπη του λαού. Οι άνθρωποι που σκοτώνονται στο πόλεμο, αντιμετωπίζονται σαν μια στατιστική, ενώ αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις ζουν μια ζωή χαρισάμενη, αφοσιωμένοι στην ίντριγκα και στα ερωτικά σκάνδαλα.

Ποια είναι η σωστή αντιμετώπιση των κλασσικών κειμένων;

Δεν υπάρχει καμία σωστή αντιμετώπιση των κλασσικών κειμένων. Η αγάπη μας προς τα κλασσικά κείμενα μάς οδηγεί να τολμούμε νέα πράγματα. Η τέχνη μας εμπεριέχει το ρίσκο του λάθους. Καλό, νομίζω, είναι να μην έχουμε στόχο την πρόκληση αλλά την αλήθεια μας, όσο  υποκειμενική και αν είναι, είναι το μόνο που μπορεί να μας εμπνεύσει  και να μας προστατέψει από τα λάθη.

Τι χαρακτηρίζει τη δική σας σκηνοθετική ματιά σε αυτό το έργο;

Το αβαντάζ του έργου ήταν πως στην εποχή του μιλούσε για ένα ιστορικό γεγονός που το γνώριζαν όλοι. Αυτό όμως για την γραμματική του θεάτρου στο σήμερα ήταν μειονέκτημα. Ο θεατής δεν προλαβαίνει μέσα σε τόσο λίγο χρόνο να κατανοήσει όλα τα ιστορικά πρόσωπα της υπόθεσης. Προτίμησα να ενοποιήσω χαρακτήρες, να γράψω και δικές μου σκηνές, ώστε ο θεατής να παρατηρεί την εξέλιξη των γεγονότων μέσα από την  εξέλιξη των πρωταγωνιστών. Όλοι οι πρωταγωνιστές στο έργο μου, ακόμα και ο πιο θετικός, είναι τέρατα, «σκυλιά του πολέμου», που αναβαίνουν τα σκαλιά της εξουσίας λερώνοντας τα χέρια τους με αίμα. 

Είναι ολόκληρη η πλοκή του έργου ουσιαστικά ένα σκάκι εξουσίας;

Η πλοκή του έργου είναι ένα σκάκι εξουσίας, όχι όμως η ψυχολογία των χαρακτήρων. Αυτοί είναι θύτες και θύματα αυτού του παιχνιδιού. Οι προσδοκίες του, τα πάθη τους, τα ανεκπλήρωτα όνειρα και τα ψυχικά τους τραύματα πηγαίνουν αυτό το σκάκι εξουσίας πιο πέρα. Η ανάγκη τους να γίνουν άτρωτοι κάνει το έργο πιο πολύπλοκο από ένα απλό παιχνίδι εξουσίας,  το έργο είναι μια « ζούγκλα τεράτων» που ένας παίρνει ζωή από τον άλλον και ουδείς είναι έτοιμος για το τέλος του. 

Τι είναι αυτό που κάνει ξεχωριστό τον ρόλο που υποδύεστε στο έργο, τον Γκιζ; Και πως επιλέξατε να τον πλάσετε στη σκηνή;

Ο Γκιζ είναι ο «Ιάγος» του Μάρλοου. Ένας τετραπέρατος δολοπλόκος της εξουσίας, που υφαίνει ίντριγκες, γνωρίζει ότι ο κόσμος δεν είναι όπως τον φανταζόμαστε πως θα έπρεπε να είναι, αλλά είναι ένας κόσμος ωμός, γεμάτος πάθη και απωθημένα. Η γνώση αυτή τον κάνει κυνικό και ανυποχώρητο. Ένας πολυδιάστατος «κακός» που είναι συναρπαστικά ραδιούργος στην σκηνή. Δίπλα από το μαξιλάρι μας, εγώ και αυτός, έχουμε πάντα ανοιχτό, τον Ηγεμόνα, το πιο γνωστό βιβλίο του Μακιαβέλι.  Έχει και αυτός τα δίκια του, όπως και ο Ιάγος.  

Η ατμόσφαιρα της παράστασης δημιουργεί ξεχωριστή αίσθηση, μια σκοτεινή κι έρπουσα απειλή, με μίξη διάφορων υφών σε μακιγιάζ, κομμώσεις, κοστούμια, φωτισμούς. Πως την εμπνευστήκατε;

Ανέβηκα στην σκηνή  επειδή είχα μια τρομερή ομάδα συνεργατών μπροστά στα φώτα και πίσω από τα φώτα. Κατά την διασκευή του έργου είχα μια εικόνα του τι θα κάνω, το πώς το βρήκα με τους εξαιρετικούς ηθοποιούς (Κόκκαλης, Δίπλας, Κουκιάς, Γεωργακοπούλου, Δερτιλής) και  με τον Σπήλιο Καστάνη, τον συνθέτη της jazz, που παίζει live κατά την διάρκεια της παράστασης.  Ήθελα το έργο να μην είναι μια λατρεία της βίας, για αυτό όλη η βία εκφράστηκε συμβολικά. Σε αυτό με βοήθησε ο σκηνογράφος –ενδυματολόγος Κenny Maclelan με τις ακρωτηριασμένες κούκλες και την γκανγκστερική ενδυματολογία των ηρώων, οι χορογραφίες της Μαρίας Κίκινα βοήθησαν τους ηθοποιούς να αποδώσουν συμβολικά την αίσθηση της σφαγής και φυσικά «οι σκληροί»  στα πρόσωπα φωτισμοί της Ευσταθίας  Δρακονταειδή με το παιχνίδι των σκιών τους έδωσαν αυτή την αίσθηση θρίλερ που απαιτούσε το έργο. Καμιά έμπνευση δεν συγκρίνεται με την συνεργασία και  το μεράκι που δείχνουμε όλοι όταν θέλουμε να κάνουμε κάτι που πιστεύουμε.

Τι σημαίνει η έννοια εξουσία για σας;

Εξουσία σημαίνει να έχεις την δύναμη να επηρεάζεις τις ζωές των άλλων. Αν μπορέσεις προς το καλό είσαι σωστός κυβερνήτης, αν προς το κακό, είσαι δυνάστης. Οι κοινωνίες μας γίνονται όλο και πιο πολύπλοκες, δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς κεντρικές εξουσίες, όμως το πόσο αυτές οι εξουσίες αντιπροσωπεύουν την πλειοψηφία, αυτό είναι το ζήτημα όλων των κοινωνιών που πέρασαν από αυτό τον πλανήτη. Και φυσικά σε αυτό δεν υπάρχει μια απάντηση. Και φυσικά αυτές τις απαντήσεις δεν τις δίνει η τέχνη αλλά η πάλη των τάξεων στην κοινωνία. Το «κοινωνικό συμβόλαιο» διαρκώς αναθεωρείται. Το γεγονός πως δεν υπάρχει αταξική κοινωνία, σημαίνει πως ο δρόμος για την εξουσία είναι πιο βατός για τους ισχυρούς. Και όποιος πιστεύει πως το αφήγημα της τέχνης δεν επηρεάζεται από τους ισχυρούς ή ψεύδεται ή έχει άγνοια της ζωής.

Σας σοκάρει η σκέψη ότι πέρασαν τόσοι αιώνες πολιτισμού, εξέλιξης, ανακαλύψεων, επαναστάσεων, γνώσεων σε τόσους τομείς από την τεχνολογία μέχρι την επιστήμη και την τέχνη και παρ’ όλ’ αυτά ο άνθρωπος στην ουσία του παραμένει πεισματικά ο ίδιος;

Δεν συμφωνώ. Οι κοινωνίες αλλάζουν. Οι κοινωνίες αποτελούνται από ανθρώπους. Οι άνθρωποι αλλάζουν. Η ιστορία δεν κάνει κύκλο. Κάθε φορά οδεύουμε  προς το άγνωστο με μόνα μπαγκάζια μας τις εμπειρίες μας και την γνώση που κατακτήσανε οι πρόγονοι μας. Η γνώση μας αλλάζει. Αυτό που δεν αλλάζει είναι οι ανάγκες μας. Ο άνθρωπος παραμένει πεισματικά ο ίδιος, θέλει να ζήσει για πάντα, αλλά η κλεψύδρα της ζωής είναι ψυχρή και  κουφή στις κραυγές μας.

Επόμενες παραστάσεις:
Πέμπτη 28/12, 21.30
Παρασκευή 29/12, 21.30
Σάββατο 30/12, 21.30
Τετάρτη 3/1, 20.00
Πέμπτη 4/1, 21.30
Παρασκευή 5/1, 21.30
Σάββατο 6/1, 21.30
Κυριακή 7/1, 20.00

Συντελεστές:
Σκηνοθεσία –Διασκευή: Χρήστος Στρέπκος
Σκηνικά – Κοστούμια: Κέννυ Μακλέλαν
Μουσική: Σπήλιος Καστάνης
Χορογραφία- Κίνηση: Μαρία Κίκινα

Φωτισμοί: Ευσταθία Δρακονταειδή
Την παράσταση συνοδεύει με τον κοντραμπάσο του ο Σπήλιος Καστάνης
Φωτογραφία: Βασίλης Ζαβέρδας
Πρωταγωνιστούν: Βασίλης Κόκκαλης, Φάνης Δίπλας, Αλέξανδρος Κουκιάς, Ελένη Γεωργακοπούλου, Νίκος Δερτιλής, Χρήστος Στρέπκος