Ο ηθοποιός Άρης Σερβετάλης δίνει σάρκα και οστά στον πρωταγωνιστή του έργου, ανταποκρινόμενος στις προκλήσεις που συναντά στο πρόσωπο του «γελοίου». «Το Όνειρο ενός Γελοίου» πραγματεύεται έναν άνθρωπο που έχει χάσει το νόημα της ζωής και αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Προσωπικά μου είναι αδύνατον να εισχωρήσω στην ψυχή ενός ανθρώπου οριακά ευρισκόμενου μια ανάσα πριν τον θάνατο. Είναι τόσο ακραία εμπειρικά η στιγμή, που μόνο κάποιος που έχει φτάσει ως εκεί μπορεί να κατανοήσει τι πραγματικά βιώνει κανείς σε ανάλογη περίπτωση. Έχουμε μόνο τη φαντασία και το ένστικτο, που μας βοηθούν ενίοτε να αφουγκραστούμε έστω την αγωνία μιας ψυχής μπροστά στο τέλος, αλλά πόσο αληθινά μέσα μπορούμε να μπούμε στις στιγμές αυτές; Ο Ντοστογιέφσκι δεν είχε μόνο το πηγαίο ταλέντο της ύψιστης λογοτεχνικής περιγραφής κι εμβάθυνσης, αλλά και την εμπειρία να έχει βρεθεί ο ίδιος μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα και να βιώσει την καταλυτική αγωνία του θανάτου.
Το διαμάντι αυτό της παγκόσμιας λογοτεχνίας διαπνέεται από μια εκπληκτική ροή και περιγραφική δεινότητα, που σε κάνει να νιώθεις πως γίνεσαι ένα με τον ήρωα του, βιώνοντας ταυτόχρονα την αλήθεια του έργου. Από το μηδενιστικό «τίποτα δεν αξίζει σ’αυτό τον κόσμο», τη βαθιά απογοήτευση και το θάνατο, ο μεγάλος συγγραφέας μάς μεταφέρει με τρόπο αριστουργηματικό στην αγάπη που αξίζει τα πάντα, την αναγέννηση και το πραγματικό νόημα της ζωής. Οι αδυναμίες του ανθρώπου, τα πάθη του, η ματαιότητα, η απογοήτευση και στο τέλος η λάμψη της ζωής που διαλύει τις γκρίζες πτυχές της, ζωντανεύουν με τρόπο συγκλονιστικό σε έναν συνταρακτικό μονόλογο που καθηλώνει,
προβληματίζει και στο τέλος λυτρώνει τον θεατή.
Η σκηνοθέτρια Έφη Μπίρμπα σκύβει με σεβασμό και αγάπη στα λόγια του σπουδαίου Ντοστογιέφσκι. Θαύμασα την εικονοπλαστική της δεινότητα, που δημιούργησε εικόνες ζωντανές και την καλοσυντονισμένη χορογραφία, με απίστευτη σωματική πειθαρχία αλλά και ποιητική κίνηση. Υπήρξαν στιγμές που νόμιζες ότι παρακολουθείς video-art. Η μουσική επένδυση υποστήριζε άψογα τα δρώμενα, συνεισφέροντας στο μυσταγωγικό κλίμα. Οι φωτισμοί ήταν ένας θρίαμβος του Γιώργου Καρβέλα. Άλλοτε «ηλέκτριζαν», άλλοτε «υπέθαλπταν» και κάποιες στιγμές υποχωρούσαν, ως όφειλαν, για να δώσουν σε άλλα στοιχεία την πρωτοκαθεδρία. Τα πολύ όμορφα κοστούμια της παράστασης σηματοδοτούσαν έξυπνα τους χαρακτήρες.
Συνταρακτική η ερμηνεία του Άρη Σερβετάλη, ο οποίος με την ευαισθησία της ψυχής του μιλά στην καρδιά των θεατών, ενσαρκώνει πραγματικά επάξια την κραυγή του Ντοστογιέφσκι για το πως η αγάπη θα θεραπεύσει την ανθρωπότητα από την παρακμή και την αλλοτρίωση των ηθών. Με καθαρότητα στη φωνή, με σκαμπανεβάσματα στον τόνο της, χωρίς να ωρύεται επιτηδευμένα, χωρίς στόμφο, αλλά και χωρίς υποτονικότητα. Μιλάει σιγά, κλαίει, φωνάζει, θυμώνει, σπαράζει και γελάει ξανά. Η κίνηση των χεριών, το στήσιμο του σώματος, η αγωνία και οι μορφασμοί του προσώπου, όλα αυτά δεμένα με μαεστρία,δείχνουν την ικανότητα του ηθοποιού. Με φαινομενική απλότητα, άλλοτε με δωρικό αυτοσαρκασμό και διάθεση κι άλλοτε με ευαισθησία, συνοδευόμενη από λεπτουργικές εκφράσεις του προσώπου και συναφή κινητική έκφραση του σώματος και των χεριών, δημιουργούσε επαρκώς την αναγκαία μυσταγωγική ατμόσφαιρα για να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή μέχρι την ολοκλήρωση του «υπερβατικού» ταξιδιού του «γελοίου» ήρωα του Ντοστογιέφσκι.
«Το όνειρο ενός γελοίου» είναι ένα έργο που φέρνει μαζί του μια απάντηση για όλα τα αδιέξοδα του σημερινού κόσμου, για την αγάπη, το όνειρο και το μέλλον που εμείς μπορούμε ακόμα να διαμορφώσουμε. Ένα κλασικό έργο που εκφράζει την αγωνία για την αλήθεια και την ουσία της ύπαρξης. Μια παράσταση που σκοπό έχει να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:
Σκηνοθεσία-εικαστική εγκατάσταση-σχεδιασμός κοστουμιών: Έφη Μπίρμπα
Απόδοση-δραματουργία: Άρης Σερβετάλης-Έφη Μπίρμπα.
Ερμηνεύουν: Άρης Σερβετάλης, Έφη Μπίρμπα
Μουσική: Vangelino Currentzis
Σχεδιασμός Φωτισμού: Γιώργος Καρβέλας
Καλλιτεχνική συνεργάτις: Βάσια Λύρη
Sound design: Κώστας Μιχόπουλος
Κινηματογράφιση-trailer: MakeYour Own Films - Γρηγόρης Πανόπουλος
Φωτογραφίες παράστασης: Γιώργος Καπλανίδης
Παραγωγή: Τεχνηχώρος
Social Media – Διαφήμιση: Renegade Media, Βασίλης Ζαρκαδούλας
Επικοινωνία – Γραφείο Τύπου: Μαρία Τσολάκη
Η παράσταση παίχτηκε την Τρίτη 19 Ιουλίου, στο Θερινό Δημοτικό Θέατρο Δήμου Πατρέων (Παμπελοποννησιακό Στάδιο, οδός Ι. Ρίτσου – Θύρα 3) στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 2022