Την είδαμε στον «Καλλιτέχνη της πείνας», σε μία υπέροχη παράσταση του Τσέζαρις Γκραουζίνις στο θέατρο Λιθογραφείον.

Η Θεοδώρα Κόρδα όμως διψά για θέατρο γιατί όπως λέει είναι «η τέχνη της χειραγώγησης αλλά σε μία πιο γλυκιά και ευγενέστερη μορφή, που ανοίγει πύλες στο φαντασιακό. Εκεί μπορεί να υπάρχουμε όλοι μας χωρίς διαχωρισμούς και ανισότητες».

Έτσι το αντιλαμβάνεται η ίδια και ίσως για αυτό όταν ανεβαίνει στην σκηνή, εκεί πάνω τα πάντα είναι δυνατά, όπως πιστεύει. Μια νεαρή κοπέλα που δεν έχει περάσει και τόσος καιρός από τότε που πήρε το πτυχίο της στην Δραματική Σχολή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας είναι σημαντικό να αισθάνεται έτσι για τον δρόμο που αποφάσισε να ακολουθήσει.

Κάνοντας την πρώτη της επαγγελματική συνεργασία στο πλευρό του δασκάλου της που την επέλεξε (βλέπε Γκραουζίνις), ετοιμάζεται να ανοίξει σύντομα τα φτερά της για την Αθήνα. Κι ότι γίνει. Στο patrasevents.gr μίλησε τόσο για τον «Καλλιτέχνη της πείνας», όσο και για το θέατρο.

O Καλλιτέχνης της πείνας ανέβηκε για πρώτη φορά στη σκηνή. Πες μου δυο λόγια για αυτή την παράσταση.

Ο Καλλιτέχνης της πείνας βασίζεται στο διήγημα Ein Hungerkunstler του Φραντς Κάφκα. Είναι η ιστορία ενός καλλιτέχνη που χάρη στη μοναδική του ικανότητα να απέχει από την τροφή για μεγάλο χρονικό διάστημα σαγηνεύει τα πλήθη και η φήμη του εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο.

Όμως, με το πέρασμα των χρόνων το ενδιαφέρον του κοινού στρέφεται προς άλλα θεάματα. Έτσι ο καλλιτέχνης καταλήγει ξεχασμένος στα παρασκήνια ενός τσίρκου. Το έργο γράφτηκε κατά τη διάρκεια της δεύτερης καραντίνας, δια χειρός Τσέζαρις Γκραουζίνις, όταν τα θέατρα ήταν κλειστά και οι ζωντανές παραστάσεις απαγορεύονταν.

Μέσα σε αυτή τη ζοφερή περίοδο ξεκίνησαν και οι πρόβες μας. Θα έλεγε κανείς πως αρχικά φάνηκε σαν μια μικρή αχτίδα φωτός όμως στη συνέχεια λόγω της πανδημίας ακολούθησαν αρκετά σκαμπανεβάσματα, ματαιώσεις και λοιπές δυσκολίες.

Ξέρετε είναι αρκετά παράξενο να εργάζεσαι για τη δημιουργία μιας παράστασης χωρίς να γνωρίζεις εάν και πότε αυτή θα συναντήσει το σκοπό της, που δεν είναι άλλος από την απεύθυνση. Το θέατρο είναι ένα κοινωνικό γεγονός.

Πολλές φορές μπροστά στην απουσία νοήματος νιώθεις σα να αιωρείσαι σε μια κατάσταση ανυπαρξίας, απελπίζεσαι. Εμείς όμως ευτυχώς τα καταφέραμε.


Φωτό - Μαρία Λάτα

Φωτό - Μαρία Λάτα

Πώς αντιλαμβάνεσαι εσύ τη λέξη πείνα; Τι είναι για σένα πείνα;

Κατ΄εμέ η πείνα είναι μια ιδιαίτερα σφοδρή αίσθηση που σαρώνει το σώμα, το μυαλό και τη ψυχή των ανθρώπων. Την έχουμε κλειδαμπαρώσει στο κουτί της κοινωνικής Πανδώρας και ψάχνουμε να βρούμε τη παθογένεια της εποχής. Είναι τρομακτικό. Είτε πρόκειται για βιολογική, ηθική ή συναισθηματική, η πείνα υποδηλώνει την έλλειψη και την ίδια στιγμή την επιθυμία.

Όταν αδυνατείς να κατανοήσεις αυτή την ενέργεια και να ανταπεξέλθεις στην κάλυψη ζωτικών αναγκών το εγώ δέχεται ένα πολύ ισχυρό πλήγμα. Ανικανότητα, ντροπή και ενοχή. Με αυτόν τον τρόπο ο μανδύας της αναξιοπρέπειας περιτυλίγει τον άνθρωπο ενώ αυτός κάνει μια κατακόρυφη βουτιά στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης.

Ένας πεινασμένος άνθρωπος σε μια αδιάφορη και απορρίπτουσα κοινωνία όπως αυτή που ζούμε είναι ικανός για όλα. Όταν η ζωή δεν σου προσφέρει γενναιόδωρα τα αγαθά της τότε ο θάνατος δεν έχει τίποτα να αφαιρέσει.

Από το χειροκρότημα στην αφάνεια ο καλλιτέχνης της πείνας. Ποιο θεωρείς ότι είναι το βασικό μήνυμα που περνάει στον θεατή το έργο αυτό;

Η κόλαση είναι οι άλλοι, αυτό θα μπορούσα να πω, εν προκειμένω η κοινωνία και πιο συγκεκριμένα το σύστημα πάνω στο οποίο είναι δομημένη.

Ο Καλλιτέχνης της πείνας είναι συνεπής στο όραμα του καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης και φαίνεται να έχει συμφιλιωθεί με το ανικανοποίητο. Ο περίγυρος, είναι αυτός που μεταβάλλοντας την αξία του, σα να είναι χρηματιστηριακός δείκτης, εν τέλει τον οδηγεί στην περιθωριοποίηση.

Και αυτό λόγω της ασυμβατότητάς του προς τα καταναλωτικά πρότυπα της εποχής. Πρόκειται για μια αλληγορία. Αυτή η παράσταση απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο, που ποθώντας την ελευθερία αναλαμβάνει την ευθύνη της επιλογής του. Ζούμε όλοι στο περιθώριο σαν τον καλλιτέχνη. Όπως άλλωστε έζησε και ο Φραντς Κάφκα.


Φωτό - Καλλιάνα Σίμου

Φωτό - Καλλιάνα Σίμου

Το έργο γράφτηκε την εποχή της καραντίνας. Εσύ πώς πέρασες το διάστημα της πανδημίας και πώς ήσουν ψυχολογικά;

Η εξάπλωση της πανδημίας με πέτυχε σε μια εξαιρετικά φορτισμένη περίοδο καθώς τότε ολοκλήρωνα τις σπουδές μου στην δραματική σχολή. Αρχικά αιφνιδιάστηκα. Από τις πρώτες μόλις μέρες διαισθανόμουν πως αυτό που προέκυψε θα επέφερε στις ζωές μια ριζική ίσως και μη αναστρέψιμη αλλαγή.

Αυτό είναι κάτι που επαληθεύτηκε, πλέον αδυνατώ να κάνω οποιονδήποτε προγραμματισμό σε βάθος χρόνου και έτσι τα πάντα έχουν αποκτήσει μια βραχυπρόθεσμη χροιά. Συνειδητοποίησα πως, παρ΄όλο που βρισκόμουν σε έντονη δραστηριότητα, η ζωή μου είχε πάψει προ πολλού να είναι πράξη και θεωρώ πως αυτό χρειάζεται αρκετή δουλειά στο μέλλον. Η επανεφεύρεση ενός συστήματος αξιών είναι κάτι σαν επανεκκίνηση, μια αναγέννηση επί της ουσίας.

Τελείωσες την Δραματική Σχολή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Τι ήταν αυτό που σε έστρεψε προς αυτή;

Ο λόγος που επέλεξα να δώσω εξετάσεις στην δραματική σχολή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας ονομάζεται Τσέζαρις Γκραουζίνις, ο οποίος τότε διατελούσε και διευθυντής του προγράμματος σπουδών. Είναι ένας πολυτάλαντος καλλιτέχνης και βαθύτατα ευγενικός άνθρωπος με έντονο το αίσθημα του σεβασμού προς το σώμα και το μυαλό των μαθητών του.

Φέρει μια σημαντική κληρονομιά από τη ρωσική ακαδημία GITIS, όπου και ξεκίνησε τις σπουδές του, και φυσικά είναι μεγάλη ευλογία που με επέλεξε για τη πρώτη μου επαγγελματική συνεργασία στο χώρο του θεάτρου.

Βέβαια στη σχολή συνάντησα κι άλλους πολύ σημαντικούς καθηγητές όπως τον Δημήτρη Ήμελλο ,τον Νίκο Γιαλελή και μία επίσης σπουδαία δασκάλα με όλη τη σημασία της λέξης την οποία αγαπώ και εκτιμώ ιδιαιτέρως, την Παρθενόπη Μπουζούρη.


Φωτό - Καλλιάνα Σίμου

Φωτό - Καλλιάνα Σίμου

Τι είναι για σένα το θέατρο και τι σημαίνει;

Δύσκολη ερώτηση. Το θέατρο είναι ζωτικής σημασίας, αναπνοή. Μου φαίνεται σαν ένας χώρος έκφρασης και πολλαπλασιασμού. Θυμάμαι ακόμα τη πρώτη θεατρική παράσταση που παρακολούθησα. Πρέπει να πήγαινα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού.

Ήταν ένα παραμύθι, η Ωραία Κοιμωμένη και μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση το γεγονός πως βρισκόμασταν τόσα πολλά άτομα σε μια σκοτεινή αίθουσα και βλέπαμε με τόση προσήλωση μια κοπέλα κάτω από ένα μυσταγωγικό φως να παίζει με ένα αδράχτι.

Τόσο απλό κι όμως στα δικά μου μάτια ήταν μαγικό! Όπως λέει και η δημοσιογράφος στον Καλλιτέχνη της πείνας, κάθε τέχνη βασίζεται στην απάτη.

Το θέατρο είναι η τέχνη της χειραγώγησης, αλλά σε μία πιο γλυκιά και ευγενέστερη μορφή, που ανοίγει πύλες στο φαντασιακό. Εκεί μπορούμε να υπάρχουμε όλοι μαζί όπως επιθυμούμε, χωρίς διαχωρισμούς και ανισότητες. Με αυτό τον τρόπο θα έλεγα πως το θέατρο είναι για μένα η αίσθηση του ανήκειν, ένας τόπος για να υπάρχω απρόσκοπτα.

Πες μου ένα συναίσθημα που έχεις όταν ανεβαίνεις πάνω στη σκηνή.

Απροσδιόριστο. Δεν ξέρω αν υπάρχει χώρος και χρόνος γι΄αυτό. Είναι σίγουρα μια οριακή αίσθηση, σα να πρόκειται να συμβεί κάτι το συνταρακτικό και τώρα που το σκέφτομαι ίσως ενδόμυχα ακριβώς αυτό να επιδιώκω.

Να συμβεί κάτι, οτιδήποτε και αδιαμφισβήτητα εκ του μηδενός. Μόνο όταν ξεκινάς tabula rasa μπορούν να δημιουργηθούν χώροι συνύπαρξης. Η τέχνη του θεάτρου είναι συλλογική υπόθεση, μια συνεύρεση, πρέπει να απεκδυθεις από τα προσωπικά σου φορτία. Εάν έχεις προσχεδιάσει μια πορεία και δη συναισθηματική, τότε υπάρχει ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο να χάσεις κάτι πολύτιμο. Επί σκηνής τα πάντα είναι δυνατά.


Φωτό - Καλλιάνα Σίμου

Φωτό - Καλλιάνα Σίμου

Η Πάτρα διανύει μια θεατρική άνθηση μέσα από αυτές τις φουρνιές που έρχονται από τη σχολή;

Υπάρχει μια κάποια δραστηριότητα και ενίοτε γίνονται ενδιαφέρουσες προτάσεις αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα το αποκαλούσα θεατρική άνθηση. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που αποφοιτά απ΄την δραματική σχολή κατευθύνεται προς την Αθήνα.

Πλέον θα έλεγα πως στην Πάτρα οι επαγγελματίες ηθοποιοί δεν ευδοκιμούν, ανεξάρτητα από το εάν αυτοί είναι απόφοιτοι της σχολής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια πολιτισμική κρίση που διαρκώς βαθαίνει.

Θες να μου σχολιάσεις την αναταραχή που έχει προκύψει στη σχολή τις τελευταίες μέρες;

Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας πρέπει να συνειδητοποιήσει πως έχει ευθύνη απέναντι στους εργαζόμενους του. Με στενοχωρεί το γεγονός πως οι καθηγητές που εργάζονταν στην δραματική σχολή από την ίδρυση της έτυχαν από την διοίκηση του θεάτρου μιας τέτοιας αντεργατικής αντιμετώπισης.

Γι΄αυτό άλλωστε και ανακάλεσαν. Κάτι που υποδηλώνει το γεγονός πως επικρατεί μια σύγχυση, υπάρχει αποπροσανατολισμός.

Τέτοιες άστοχες κινήσεις θα έχουν σίγουρα επιπτώσεις και στο εκπαιδευτικό κομμάτι. Ο πολιτισμός και η θεατρική εκπαίδευση στην Πάτρα φαίνεται να αντιμετωπίζονται σαν προϊόντα προς κατανάλωση, σαν κάποιας μορφής ιδιοκτησία και αυτό είναι ανησυχητικό.

Βλέπουμε πλέον στην Πάτρα αρκετές παραγωγές να λαμβάνουν χώρα σε διάφορες σκηνές. Ένας ηθοποιός που εργάζεται σε αυτή την πόλη θεωρείς ότι πλέον έχει επιλογές;

Θεωρώ πως οι συνθήκες εργασίας για έναν επαγγελματία ηθοποιό είναι ιδιαίτερα αντίξοες. Παρά το πλήθος των παραστάσεων δεν υπάρχει δυνατότητα για βιοπορισμό. Πρέπει ταυτόχρονα να κάνεις και κάποια άλλη δουλειά προκειμένου να ανταπεξέλθεις στις βασικές σου ανάγκες.

Βέβαια αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Πάτρα αλλά εδώ φαίνεται να είναι ο κανόνας. Οι απλήρωτες πρόβες σε συνάρτηση με τα εξαντλητικά ωράρια δείχνουν μια απαξίωση προς τον ηθοποιό και αυτό είναι τουλάχιστον περιοριστικό.


Φωτό - Μαρία Λάτα

Φωτό - Μαρία Λάτα

Ποια είναι τα σχέδια σου για τους επόμενους μήνες. Έχεις κλείσει και άλλες δουλειές;

Κανένα σχέδιο, τρομάζω! Ωστόσο συνεχίζω να κινούμαι με το βλέμμα προς τα έξω και ό,τι μέλλει γενέσθαι.

Θεωρείς απαραίτητο για την πορεία σου κάποια στιγμή να ανέβεις στην Αθήνα ή όχι; 

Η Αθήνα ανέκαθεν με γοήτευε, την έχω ζήσει και σαφέστατα προσφέρει περισσότερες δυνατότητες,  το περίφημο πλήθος των επιλογών μιας μεγαλουπόλεως. Όμως ανεξαρτήτως αυτού, είναι ένα μέρος στο οποίο θέλω διακαώς να μείνω. Τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια και αυτό πρόκειται να συμβεί άμεσα.

Ποια η σχέση σου με τον κινηματογράφο και την τηλεόραση; Θα ήθελες την εμπειρία συμμετοχής;

Γιατί όχι; Είμαι ερωτευμένη με το σινεμά και οι σπουδές πάνω στον κινηματογράφο και τα οπτικοακουστικά μέσα μου προκαλούν τρομερό ενδιαφέρον. Επίσης, έχω πιάσει πολλές φορές τον εαυτό μου, ενώ βιώνει μια εμπειρία να ανατρέχει σε κάποια ταινία με ανάλογη θεματική και να κάνει διάφορες αντιστοιχίες. Θεωρείτε τυχαίο που ακόμα και τα όνειρά μας εμφανίζονται σαν κινηματογραφικά καρέ;

Και μια τελευταία ερώτηση. Ο καλλιτέχνης, ένας ηθοποιός στις μέρες μας θεωρείς ότι πεινάει ή... διψάει κυρίως  και γιατί;

Ο καλλιτέχνης είναι καταρχήν άνθρωπος και όπως κάθε ανθρώπινο ον έτσι κι αυτός πεινάει, διψάει, ερωτεύεται, χαίρεται, θυμώνει, φοβάται, πληγώνεται, πονάει, ματαιώνεται, ονειρεύεται και πάει λέγοντας.

Είναι ένα ατέρμονο ταξίδι και εν πάσει περιπτώσει το νήμα είναι η επιθυμία. Η επιθυμία για αγάπη, έρωτα, αποδοχή,  κατανόηση, σεβασμό και φροντίδα. Απλά πράγματα, αλλά ενίοτε δυσεύρετα.


Φωτό - Νίκος Διαμαντόπουλος

Φωτό - Νίκος Διαμαντόπουλος

Φωτό - Νίκος Διαμαντόπουλος

Φωτό - Νίκος Διαμαντόπουλος

Θεοδώρα Κόρδα: «Το θέατρο είναι για μένα η αίσθηση του ανήκειν, ένας τόπος για να υπάρχω απρόσκοπτα» (pics) Φωτό - Νίκος Διαμαντόπουλος

Φωτό - Νίκος Διαμαντόπουλος