Η Ελληνική Λύση σε ερώτηση στην υπουργό Αθλητισμού αναφέρει:

Κυρία Υπουργέ,

Σύμφωνα με ενημέρωση από κατοίκους της Αιγείρας και σύμφωνα με ανάρτηση σε τοπική ιστοσελίδα του Διαδικτύου, ο κίνδυνος να σιγήσουν για πάντα οι μουσικές της Δημοτικής Φιλαρμονικής Αιγείρας» είναι τεράστιος. Μεγάλη ανησυχία προκαλεί στους γονείς, στα μέλη και στον Αρχιμουσικό της Δημοτικής Φιλαρμονικής, στην Αιγείρα, η αδιαφορία που επικρατεί, το τελευταίο διάστημα, προς την επίλυση των προβλημάτων της. Συγκεκριμένα, τα κύρια προβλήματα που απασχολούν την Φιλαρμονική, όσον αφορά τη βιωσιμότητά της είναι η επίλυση οικονομικών ζητημάτων, όπως η αμοιβή του Αρχιμουσικού, ο οποίος συγκρατεί την φιλαρμονική αμισθί, εδώ και αρκετά χρόνια και η κάλυψη των αναλώσιμων υλικών της Φιλαρμονικής, καθώς, εδώ και ενάμιση χρόνο, δεν υπάρχει καμία στήριξη από χρηματοδοτική κάλυψη από φορείς εκτός της. Η συντήρηση στα μουσικά της όργανα από εξειδικευμένο κατάστημα, η αγορά νέων στολών και η συντήρησή τους προκαλούν ανυπέρβλητα εμπόδια στο μουσικό και στο τεχνικό μέρος της ως άνω Φιλαρμονικής. Επιπροσθέτως, έχει δημιουργηθεί κλίμα αβεβαιότητας για το μέλλον της τελευταίας και οι γονείς και τα μέλη της ανυπομονούν για την έμπρακτη ανταπόκριση από το Ν.Π.Δ.Δ. του Δήμου, επισημαίνοντας ότι, η Φιλαρμονική είναι «Δημοτική» και δεν μπορεί να παραγκωνίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτάται η κ. Υπουργός:
1. Προτίθεσθε να αναλάβετε την απαραίτητη μέριμνα, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί επαρκώς η Φιλαρμονική της Αιγείρας, πριν οδηγηθεί σε μαρασμό και ανυποληψία;
2. Με ποιες θεσμικές ενέργειες προτίθεσθε να στηρίξετε τις Φιλαρμονικές ορχήστρες της Ελλάδας και δη, την Φιλαρμονική ορχήστρα της Αιγείρας, καθώς, η πλειονότητα αυτών, αφενός, αδυνατεί να ανταποκριθεί στα πάγια έξοδα συντήρησης και ανανέωσης του εξοπλισμού τους, καθώς και λειτουργίας των κτηριακών υποδομών τους, ενώ αφετέρου, οδηγούνται, λόγω ανέχειας, σταδιακά, στο κλείσιμό τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα τοπικά πολιτιστικά δρώμενα;

Η απάντηση

Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 8714/3.9.2021 Ερώτησης των Βουλευτών κ.κ. Απόστολου Αβδελά και Κωνσταντίνου Χήτα και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού μεριμνά για τη χρηματοδότηση των δράσεων μη κερδοσκοπικών φορέων, εντός του πεδίου αρμοδιοτήτων του, όπως αυτό υπαγορεύεται από το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 7 του Ν. 2557/1997 (Α’ 271) προβλέπεται ότι: “Με αποφάσεις του Υπουργού Πολιτισμού μπορούν να επιχορηγούνται από κάθε είδους πιστώσεις νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου με κοινωφελείς ή πολιτιστικούς σκοπούς και ιδίως εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα, Ο.Τ.Α., ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, πολιτιστικοί σύλλογοι οπουδήποτε και εάν έχουν την έδρα τους, ιδίως στην περίπτωση που αναπτύσσουν σημαντική πολιτιστική δραστηριότητα που χρήζει ενίσχυσης. Τα ίδια νομικά πρόσωπα μπορούν να επιχορηγούνται από πιστώσεις του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων του Υπουργείου Πολιτισμού, για την ανάπτυξη της πολιτιστικής τους δραστηριότητας και για την εκτέλεση έργων συντηρήσεως, στερεώσεως, αναστηλώσεως, αποκαταστάσεως, διαμορφώσεως χώρων και προστασίας των μνημείων της χώρας, υπό την προϋπόθεση ότι τα έργα εκτελούνται βάσει μελετών εγκεκριμένων από το Υπουργείο Πολιτισμού”.

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, εξ ορισμού έχει αρμοδιότητα να στηρίζει και να ενισχύει οικονομικά, πολιτιστικές δράσεις πολιτιστικών φορέων, αλλά εκ του νόμου δεν δύναται να προβαίνει σε γενική οικονομική τους ενίσχυση υπέρ των καταστατικών τους σκοπών ή για την κάλυψη παγίων δαπανών τους.
Επομένως, το ΥΠΠΟΑ, εκ του νομικού πλαισίου που το διέπει, νομιμοποιείται να επιχορηγεί πολιτιστικούς φορείς αποκλειστικά και μόνο για δράσεις πολιτισμού και δεν δικαιούται να χορηγεί επιδόματα, αποζημιώσεις ή οικονομικές διευκολύνσεις και απαλλαγές. Ομοίως και τα ζητήματα καταβολής ενοικίου, λογαριασμών κοινής ωφέλειας και λοιπών λειτουργικών εξόδων, δεν συνιστούν αντικείμενο αρμοδιότητας του ΥΠΠΟΑ.

Αξίζει να αναφερθεί με βάση και τα ανωτέρω ότι στο πλαίσιο της αρμοδιότητας του, το ΥΠΠΟΑ προκειμένου να ενισχύσει οικονομικά τις πολιτιστικές δράσεις πολιτιστικών φορέων, εκδίδει προσκλήσεις σε ετήσια βάση για την επιχορήγηση μη κερδοσκοπικών νομικών οντοτήτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 7 του Ν. 2557/1997.
Μολαταύτα, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού αφουγκραζόμενο τις ανάγκες των πολιτιστικών σωματείων/συλλόγων και στο πλαίσιο της ευρύτερης στήριξης των φορέων που εκπονούν δράσεις πολιτισμού, εκκίνησε διάλογο με το Υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να εξευρεθούν επιπλέον τρόποι στήριξής τους τη δύσκολη αυτή περίοδο.
Κατόπιν των ανωτέρω, πέραν των οριζόντιων μέτρων στήριξης σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις και λοιπούς φορείς όλης της χώρας, έχει υπάρξει από το ΥΠΠΟΑ η κάτωθι οικονομική στήριξη ειδικά για φορείς όπως ο αναφερόμενος στην υπό κρίση ερώτηση (Δημοτική Φιλαρμονική Αιγείρας ως αναφέρεται στην ερώτηση):
Α. Οικονομική στήριξη μέσω του Μητρώου Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ
Στο πλαίσιο της αρμοδιότητας του, το ΥΠΠΟΑ προκειμένου να ενισχύσει οικονομικά τις πολιτιστικές δράσεις πολιτιστικών συλλόγων/σωματείων, εξέδωσε, τόσο κατά το προηγούμενο έτος (2020) όσο και φέτος (2021) προσκλήσεις για την επιχορήγηση μη κερδοσκοπικών νομικών οντοτήτων, στις οποίες περιλαμβάνονται τα πολιτιστικά σωματεία/σύλλογοι.
Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2020, μέσω του Μητρώου Πολιτιστικών Φορέων, το ΥΠΠΟΑ απηύθυνε συνολικά έντεκα (11) προσκλήσεις και επιπλέον τρεις (3) κατά τον μήνα Μάρτιο του 2020, στις οποίες μπορούσαν να υποβάλουν προτάσεις πολιτιστικά σωματεία/σύλλογοι.
Περαιτέρω, στο πλαίσιο των συνολικών προσκλήσεων του ΥΠΠΟΑ διανεμήθηκαν με τη μορφή επιχορήγησης περίπου €8 εκατομμύρια, όπου μεταξύ των δικαιούχων συγκαταλέγεται πλήθος πολιτιστικών συλλόγων, αστικών μη κερδοσκοπικών εταιρειών και λοιπών μη κερδοσκοπικών φορέων με πολιτιστικούς ή κοινωφελείς σκοπούς. Το ποσό αυτό είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με τα αντίστοιχα των προηγουμένων ετών. Το 2019 είχαν διατεθεί €3.329.976, ενώ το 2018 το αντίστοιχο ποσό ήταν €3.143.255.
Επιπλέον, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της πανδημίας, έγιναν δεκτές προτάσεις των φορέων, προσαρμοσμένες στα νέα δεδομένα (ψηφιοποίηση δράσεων, υλοποίηση σε ανοικτούς χώρους κ.α.), έτσι ώστε οι φορείς να χρηματοδοτηθούν, ανεξαρτήτως του αρχικού προγραμματισμού τους, ενώ δόθηκαν σχετικές παρατάσεις για την υλοποίηση των δράσεων.
Φέτος και συγκεκριμένα την 7.1.2021, δηλαδή νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού 18 (δεκαοκτώ) νέες προσκλήσεις για επιχορήγηση μη κερδοσκοπικών νομικών οντοτήτων, για δράσεις σε όλο το φάσμα του σύγχρονου πολιτισμού, όπως θέατρο, χορός, μουσική, εικαστικές τέχνες, κινηματογράφος, γράμματα, φεστιβάλ και σύνθετες πολυθεματικές δράσεις, ψηφιακός πολιτισμός, φιλαρμονικές, πολιτιστικές δράσεις και προγράμματα για παιδιά και εφήβους, δράσεις και προγράμματα για την προώθηση της καθολικής προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία στον πολιτισμό.
Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων μέσω της Πύλης Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ (http://drasis.culture.gr/index.php/anakoinwseis/140--2021) είχε ξεκινήσει ήδη από τις 7 Ιανουαρίου και ολοκληρώθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2021 (κατόπιν ολιγοήμερης παράτασης που δόθηκε από την αρχικώς ορισθείσα προθεσμία της 22ας Φεβρουαρίου λόγω της σφοδρής κακοκαιρίας που έπληξε ολόκληρη τη χώρα). Προϋπόθεση για την υποβολή αιτημάτων ήταν η εγγραφή των Φορέων στο Μητρώο έως τις 15 Φεβρουαρίου 2021, ενώ τόσο η εγγραφή στο Μητρώο, όσο και η υποβολή αιτήματος διενεργούνταν ηλεκτρονικά.
Πέραν των 18 αυτών προσκλήσεων ανακοινώθηκε την 01.02.2021 επιπλέον πρόσκληση στοχευμένη στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, η οποία αναρτήθηκε στην Πύλη Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ (http://drasis.culture.gr/index.php/anakoinwseis/140-- 2021). Οι ενδιαφερόμενοι φορείς, οι οποίοι έπρεπε να ήταν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων, κλήθηκαν να υποβάλουν αρχικώς μέχρι τις 15 Μαρτίου 2021 (η οποία

προθεσμία παρατάθηκε μέχρι 19 Μαρτίου 2021) το αίτημά τους ηλεκτρονικά, συμπληρώνοντας τη σχετική φόρμα στην Πύλη Πολιτιστικών Φορέων (drasis.culture.gr).
Σημειώνεται δε ότι η αξιολόγηση των υποβληθεισών στα πλαίσια των ανωτέρω προσκλήσεων προτάσεων για την επιχορήγηση φορέων (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται πολιτιστικά σωματεία και σύλλογοι) που θα υλοποιήσουν δράσεις εντός του έτους 2021 εκ μέρους του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει ολοκληρωθεί και με βάση τα αποτελέσματα θα διοχετευθούν περισσότερα από 14 εκατ. (συμπεριλαμβανομένων και των αποτελεσμάτων στο πλαίσιο της πρόσκλησης στοχευμένης στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά) ως επιχορήγηση για δράσεις πολιτιστικών σωματείων.
Ειδικότερα θα πρέπει να αναφερθεί ότι το ΥΠΠΟΑ μεταξύ των ανωτέρω προσκλήσεων έτους 2021 συμπεριέλαβε ειδική πρόσκληση για την επιχορήγηση και παροχή αιγίδας σε φιλαρμονικές, η οποία βρίσκεται αναρτημένη στην Πύλη Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ (http://drasis.culture.gr/images/anakoinoseis/10_prosklisi.pdf). Η αξιολόγηση των προτάσεων που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της ανωτέρω πρόσκλησης ολοκληρώθηκε και ανακοινώθηκαν επιχορηγήσεις συνολικού ύψους €110.000 από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για την οικονομική ενίσχυση και παραχώρηση αιγίδας σε φιλαρμονικές για το έτος 2021 (δείτε σχετικό Δελτίο Τύπου που βρίσκεται αναρτημένο στο διαδικτυακό ιστότοπο του ΥΠΠΟΑ:https://www.culture.gov.gr/el/Information/SitePages/view.aspx?nID=3799). Στόχος της ως άνω πρόσκλησης ήταν και είναι η υποστήριξη δράσεων, όπως παραστάσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, διαφύλαξη σημαντικού αρχειακού υλικού κ.ά., που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και προώθηση της τέχνης της μουσικής.
Β. Οικονομική στήριξη μέσω συναρμόδιων Υπουργείων
Στο πλαίσιο των διαρκών και εξελισσόμενων μεταξύ ΥΠΠΟΑ και συναρμόδιων Υπουργείων συζητήσεων με στόχο την διαμόρφωση ειδικών-κάθετων μέτρων στήριξης για τον τομέα του σύγχρονου πολιτισμού, εκδόθηκε, μεταξύ άλλων, η με αριθμ. ΓΔΟΥ 468/17.05.2021 Υπουργική Απόφαση του Υπουργού, του Αναπληρωτή Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών με τίτλο "Αυξημένη αποζημίωση ειδικού σκοπού για την ενίσχυση επιχειρήσεων λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, για τον μήνα Απρίλιο 2021" (Β' 2025), η οποία καθορίζει τους δικαιούχους της αυξημένης αποζημίωσης ειδικού σκοπού, τις προϋποθέσεις λήψης και το ύψος της εν λόγω αποζημίωσης, τη διαδικασία υποβολής της σχετικής αίτησης και τη διαδικασία χορήγησης και καταβολής της εν λόγω ενίσχυσης.
Ειδικότερα, σημειώνεται ότι σύμφωνα με την περ. β' του άρθρου 3 της ανωτέρω Υπουργικής Απόφασης, στο πεδίο εφαρμογής των δικαιούχων αυτής εντάσσονται οι φορείς που ήταν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων της Γενικής Γραμματείας Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (http://drasis.culture.gr) την 1η Απριλίου 2021, ανεξαρτήτως Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ). Με την επιφύλαξη των ορίων σώρευσης, η αυξημένη αποζημίωση ειδικού σκοπού ανέρχεται σε €1.000 για δικαιούχους που απασχολούν 0 έως 5 εργαζόμενους κατά την 1.4.2021, €2.000 για δικαιούχους που απασχολούν 6 έως 20 εργαζόμενους κατά την 1.4.2021 και €4.000 για δικαιούχους που απασχολούν 21 έως 49 εργαζόμενους κατά την 1.4.2021, σύμφωνα με τα στοιχεία του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το έτος 2020 είχε προβλεφθεί, όλως κατ’ εξαίρεση εκ μέρους του ΥΠΠΟΑ, αντίστοιχη στήριξη ύψους €2.000 στους εγγεγραμμένους στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ φορείς, υπό κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις.
Ανακεφαλαιώνοντας, επί των τιθέμενων ερωτημάτων σημειώνεται ότι το ΥΠΠΟΑ, εκ του νομικού πλαισίου που το διέπει, δεν δικαιούται να χορηγεί επιδόματα, αποζημιώσεις ή οικονομικές διευκολύνσεις και απαλλαγές, ή να καλύπτει πάγιες δαπάνες. Νομιμοποιείται να επιχορηγεί πολιτιστικούς φορείς - εφόσον αυτό έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ - αποκλειστικά και μόνο για δράσεις πολιτισμού, γεγονός που έχει πράξει όπως αναλυτικά περιγράφηκε ανωτέρω.
Μολαταύτα, στο πλαίσιο της ευρύτερης στήριξης των φορέων που εκπονούν δράσεις πολιτισμού, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με το Υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να εξευρεθούν άλλοι τρόποι ενδεχόμενης στήριξης τη δύσκολη αυτή περίοδο.