Εδώ κι εβδομάδες μαίνεται η συζήτηση για το αν η παραδοχή για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,8% το 2020 είναι ρεαλιστική ή ουτοπική, αλλά φαίνεται ότι υπό προϋποθέσεις μπορεί να αποδειχθεί λίαν συντηρητική.

Ο άσος- όχι και τόσο κρυφός πλέον- στο μανίκι του υπουργείου Οικονομικών είναι τα έσοδα από τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών, τα περιβόητα ANFA- SMP, για την αλλαγή χρήσης των οποίων ξεκινά αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά τεχνική συζήτηση με τους Ευρωπαίους. Τι ζητάει η ελληνική πλευρά; Αυτό που δεν έγινε εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο, δηλαδή η εφαρμογή της απόφασης του Eurogroup τον Ιούνιο του 2018, περί δυνατότητας χρήσης αυτών των εσόδων για χρηματοδότηση επενδύσεων. Ποιο μπορεί να είναι το όφελος για το ΑΕΠ, δηλαδή για την οικονομία; Τουλάχιστον μισή ποσοστιαία μονάδα, αν και οι πολλαπλασιαστές «παίζουν» ανάλογα με τη μόχλευση των ιδιωτικών κεφαλαίων, όπως αναφέρει το economistas.

Δημοσιές επενδύσεις: Αποκαλυπτικοί οι πολλαπλασιαστές

Πριν φτάσουμε στις τελικές αποφάσεις για την αλλαγή χρήσης, που θα πρέπει να αναμένονται γύρω στο Μάρτιο μαζί με την Έκθεση για την 5η Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας, θα ήταν χρήσιμο να θυμηθεί κανείς ποια ήταν η ζημιά για την οικονομία από τη συστηματική υποεκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όλα αυτά τα χρόνια. Όπως έχει καταγράψει το economistas, τα «κόψε- ράψε» στο ΠΔΕ, από το 2010 ως τώρα έχουν κάνει… φτερά γύρω στα 6,5 δις ευρώ. Ωστόσο η πραγματική ζημιά είναι πολύ μεγαλύτερη, λόγω των πολλαπλασιαστών, δηλαδή της σχέσης δαπανών ΠΔΕ με το ΑΕΠ.

Σε μελέτη του Σωτήρη Παπαϊωάννου, Ερευνητή του ΚΕΠΕ, που ξεδίπλωσε τη μάχη των νεοκεϋνσιανών με τους νεοκλασικούς οικονομολόγους, παρατηρείται ότι η επίπτωση στο ΑΕΠ ύστερα από μια εξωγενή διαταραχή στις δημόσιες επενδύσεις είναι θετική και ο πολλαπλασιαστής είναι ίσος με 0,48 ύστερα από τέσσερα τρίμηνα. Προσθέτοντας, όμως, στην παραπάνω εξίσωση τη μεταβλητή της κρίσης, διαπιστώνεται ότι ο πολλαπλασιαστής είναι μεγαλύτερος και φτάνει στο 1,36 μετά από τέσσερα τρίμηνα, όπερ σημαίνει ότι οι δημόσιες επενδυτικές δαπάνες σε τέτοιες δύσκολες συγκυρίες έχουν πολλαπλασιαστικό θετικό αποτέλεσμα στο ΑΕΠ. Εν προκειμένω, εάν εφάρμοζε κανείς αυτόν τον πολλαπλασιαστή στις χαμένες δαπάνες του ΠΔΕ, θα κατέληγε σε απώλεια ως και 9 δισ. ευρώ ΑΕΠ.

Οι παγίδες για τη χρήση των ANFA- SMP

Αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνουν, πάντως, ότι πέρα από τις προφανείς πολιτικές δυσκολίες- όπως φάνηκε από το κατενάτσιο των Γερμανών στο Eurogroup του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου- η αλλαγή χρήσης των ANFA- SMP έχει τεχνικές δυσκολίες, κοινώς κρύβει παγίδες.

Η πρώτη δυσκολία έγκειται στο ότι όσα εισπραχθούν από τα κέρδη του Ευρωσυστήματος και κατευθυνθούν σε επενδύσεις- δημόσιες ή ιδιωτικές- θα πρέπει να δαπανηθούν εντός του ίδιου έτους. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι επενδύσεις, που θα πρέπει να συμφωνηθούν ούτως ή άλλως με τους Ευρωπαίους, θα πρέπει να ώριμες έτσι ώστε να «τρέξουν» χωρίς καθυστερήσεις. Η δεύτερη δυσκολία έχει να κάνει με το ότι οι εκταμιεύσεις ANFA- SMP συνδέονται με θετικές Εκθέσεις Αξιολόγησης, συνεπώς ενέχουν το στοιχείο της αβεβαιότητας, αν όχι ως προς την είσπραξη αυτή καθ’ αυτή, αλλά ως προς τα χρονοδιαγράμματα.