Η Ελλάδα κινείται με σταθερό βηματισμό προς την εποχή «καθαρών» οχημάτων, μηδενικών και χαμηλών ρύπων, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, λέει στο economistas η Αλεξάνδρα Σδούκου, Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών.

Η ΓΓ Ενέργειας του ΥΠΕΝ επισημαίνει αρχικά ότι στο τέλος του 2019 τα οχήματα μηδενικών ή χαμηλών ρύπων -όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα-αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,4% της συνολικής αγοράς. Αυτό, όπως εξηγεί, κατά τη συνέντευξη που παραχώρησε στο economistas.gr η Αλεξάνδρα Σδούκου, οφείλεται τόσο στο υψηλό κόστος αγοράς, όσο και στην έλλειψη ενός ικανού δικτύου επαναφόρτισης.

Οι στόχοι του ΥΠΕΝ για τα «καθαρά» αυτοκίνητα το 2021

Ο σχεδιασμός, ωστόσο, του ΥΠΕΝ για τα ηλεκτρικά και εν γένει «καθαρά» αυτοκίνητα είναι φιλόδοξος. Σύμφωνα με την κυρία Σδούκου, «η ελληνική αγορά αυτοκινήτου θα κλείσει αυτή τη χρονιά με 118.000 οχήματα, ως νέες ταξινομήσεις, και η υπολογιζόμενη διείσδυση ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε άλλα 460 περίπου».

Παρά ταύτα, όπως αναφέρει στη συνέχεια, «εκτιμούμε ότι το 2021 από τις υπολογιζόμενες 138.000 νέες ταξινομήσεις τα “καθαρά” οχήματα θα είναι περίπου 3.500. Αυτό μεταφράζεται σε ένα στόχο διείσδυσης 2.5% επί του συνόλου των καινούργιων ταξινομήσεων του 2021».

Σδούκου: Η Ελλάδα να δραστηριοποιηθεί στην κατασκευή εξαρτημάτων και μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων
Η ΓΓ Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών αναφέρεται μεταξύ άλλων στα κίνητρα που θα δοθούν για την αγορά «καθαρών» και ηλεκτρικών αυτοκινήτων, στη χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων από τους στόλους φορέων του δημοσίου, αλλά και στη «χρυσή» ευκαιρία που έχει η Ελλάδα, ώστε να μπει στην αγορά κατασκευής εξαρτημάτων και μπαταριών για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Η συνέντευξη της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρας Σδούκου στο economistas:

-Κυρία Σδούκου, διαβάσαμε με ενδιαφέρον τις τελευταίες τοποθετήσεις σας για την ηλεκτροκίνηση. Μπορείτε, αρχικά, να μας πείτε πώς έχει η κατάσταση σήμερα με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Ελλάδα;

Αλεξάνδρα Σδούκου: Σήμερα, στο τέλος του 2019, τα οχήματα μηδενικών ή χαμηλών ρύπων αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,4% της συνολικής αγοράς. Βεβαίως, υπάρχει μία σειρά λόγων που έχουν μέχρι τώρα περιορίσει την διείσδυση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου στην ελληνική αγορά, όπως και σε όλες τις αγορές της Ε.Ε. Μεταξύ αυτών είναι το συγκριτικά υψηλότερο κόστος αγοράς, η έλλειψη εκτεταμένου δικτύου επαναφόρτισης και η περιορισμένη αυτονομία.

-Ως υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχετε θέσει σαφείς στόχους για το 2021 σε ό,τι αφορά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Πόσο επιτεύξιμοι είναι αυτοί οι στόχοι;

Α.Σ.: Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, η ελληνική αγορά αυτοκινήτου θα κλείσει αυτή τη χρονιά με 118.000 οχήματα, ως νέες ταξινομήσεις, και η υπολογιζόμενη διείσδυση ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε άλλα 460 περίπου. Εκτιμούμε όμως ότι το 2021 από τις υπολογιζόμενες 138.000 νέες ταξινομήσεις τα «καθαρά» οχήματα θα είναι περίπου 3.500. Αυτό μεταφράζεται σε ένα στόχο διείσδυσης 2.5% επί του συνόλου των καινούργιων ταξινομήσεων του 2021. Φυσικά, για να επιτευχθεί ο πρώτος αυτός στόχος πρέπει να το πιστέψουμε και να εργαστούμε μεθοδικά και συνεργατικά.

Πιστεύω ότι δεν πρέπει να χάσει η χώρα μας το τρένο αυτής της περιβαλλοντικά φιλικής τεχνολογικής επανάστασης. Πολλώ δε μάλλον καθώς η αύξηση της διείσδυσης της ηλεκτροκίνησης στις μεταφορές, θα συμβάλει αποφασιστικά στην επίτευξη του στόχου που θέτουμε ως κυβέρνηση στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

-Ποια φορολογικά κίνητρα εξετάζονται για τα «καθαρά» - ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε αυτή τη φάση;

Α.Σ.: Ηδη κάποια πρώτα φορολογικά κίνητρα που αφορούν τους εταιρικούς χρήστες βρίσκονται στη διαδικασία νομοθέτησης, καθώς θέλαμε να δώσουμε ένα πρώτο οικονομικό κίνητρο στην ανάπτυξη αυτής της αγοράς, ως «επιβράβευση» στις επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται έμπρακτα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Παράλληλα, έχουμε συγκροτήσει μια επιτροπή, με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων Υπουργείων και αρχών αλλά και με τη συνδρομή ειδικών που γνωρίζουν καλά το θέμα, η οποία έχει ξεκινήσει τη μελέτη συγκεκριμένων κινήτρων που μπορούν να εφαρμοστούν στη χώρα μας, αξιοποιώντας τις καλές πρακτικές άλλων χωρών και προσαρμόζοντάς τες στα ελληνικά δεδομένα.

Στόχος είναι να υποβληθεί μια ολοκληρωμένη πρόταση που θα αφορά τις εταιρείες,, τα ταξί, τους ιδιώτες αλλά και ένα συνεκτικό σχέδιο για το πώς θα μπορέσει να δημιουργηθεί μια επαρκής υποδομή για να φορτίζονται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Θα τολμήσω να πάω τη σκέψη μου και παραπέρα. Το πρώτο ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο που κατασκευάσθηκε παγκοσμίως ήταν Ελληνικό και έγινε στη Σύρο το 1973. Ασφαλώς είναι δύσκολο υπό τις παρούσες συνθήκες να ανταγωνιστούμε τις χώρες υποδοχής της βαριάς βιομηχανίας σήμερα, όμως η χώρα μας θα μπορούσε κάλλιστα να δραστηριοποιηθεί στην κατασκευή εξαρτημάτων και μπαταριών ή ανάπτυξης έξυπνου λογισμικού που είναι απαραίτητα για την κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

-Στις ομιλίες σας για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αναφέρεστε συχνά στα παραδείγματα της Ολλανδίας και της Πορτογαλίας. Η Ελλάδα κινείται προς την κατεύθυνση της ανανέωσης των στόλων οχημάτων φορέων και υπηρεσιών του δημοσίου με ηλεκτρικά αυτοκίνητα;

Α.Σ: Αναρωτιέμαι γιατί ζηλεύουμε πάντα τα παραδείγματα άλλων χωρών, άλλων πόλεων και δεν γινόμαστε εμείς, ως χώρα, ένα αξιοζήλευτο παράδειγμα, γιατί όχι και στον τομέα της ηλεκτροκίνησης. Πράγματι, έξω από το αεροδρόμιο του Άμστερνταμ αντικρίζει κανείς αθόρυβα ηλεκτρικά ταξί. Ο κόσμος μπαίνει σε ηλεκτρικά λεωφορεία. Μάλιστα στοχεύουν μέχρι το 2025 να είναι όλα ηλεκτρικά. Τα αντίστοιχα ΕΛΤΑ της Γερμανίας παραδίδουν την αλληλογραφία στα σπίτια με ηλεκτρικά μοτοποδήλατα.

Στην Ελλάδα και να θέλαμε μάς εμποδίζει το νομοθετικό πλαίσιο του 2010, αφού δεν επιτρέπει τα κρατικά αυτοκίνητα να είναι και ηλεκτρικά. Γιατί να χρειάζονται 9 χρόνια για να κάνουμε μία προσθήκη δύο λέξεων στο πλαίσιο; Αγανακτώ να μην βλέπουμε την τεράστια τεχνολογική πρόοδο η οποία συντελείται αυτή τη στιγμή που μιλάμε. Να μην βλέπουμε τις μεγάλες προκλήσεις, τις μεγάλες ευκαιρίες.

-Το δικό σας υπουργείο, το ΥΠΕΝ, θα κάνει κάποια αντίστοιχη ενέργεια;

Α.Σ: Στη λογική του «Πρώτα Εμείς», δηλαδή να εφαρμόζουμε, πιλοτικά αν θέλετε, τις ρυθμίσεις που προωθούμε, τo Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σύντομα θα είναι το πρώτο υπουργείο που θα εντάξει την ηλεκτροκίνηση στην καθημερινότητα του, υιοθετώντας τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων για τις υπηρεσιακές μετακινήσεις των υπαλλήλων του αλλά και μέσω του συστήματος διαμοιρασμού ηλεκτρικών ποδηλάτων (bicycle sharing) για όσα στελέχη του υπουργείου επιθυμούν να μετακινούνται για τις συναντήσεις τους με ηλεκτρικά ποδήλατα.

Και η Βουλή των Ελλήνων προχωρά άμεσα σε αντικατάσταση των βουλευτικών αυτοκινήτων με νέα ηλεκτρικά, υποστηρίζοντας έμπρακτα τις «καθαρές» μετακινήσεις και δίνοντας πρώτη το καλό παράδειγμα.

-Ενα από τα πλέον κρίσιμα σημεία, στο οποίο ήδη εστιάσατε, είναι οι σταθμοί φόρτισης. Τι προβλέπει ο αρχικός σχεδιασμός σας;

Α.Σ.: Στη Νορβηγία, στην Ολλανδία ο οδηγός ενός ηλεκτρικού αυτοκίνητου μπορεί να σταματά κάθε 50 χιλιόμετρα και να βρίσκει εύκολα φορτιστή. Μέσα από το κινητό του τηλέφωνο μπορεί να αναζητά τον φθηνότερο και πλησιέστερο διαθέσιμο σταθμό φόρτισης, να κάνει κράτηση και να πληρώνει. Μιλάμε για καινοτόμες συμπεριφορές που αλλάζουν πλήρως την κουλτούρα της μετακίνησης στην καθημερινότητα και από ένα εργαλείο το αυτοκίνητο αποκτά μια άλλη κοινωνική και οικολογική διάσταση.

Εμείς πρέπει πρώτα να ξεκινήσουμε από την ανάπτυξη επαρκών σημείων επαναφόρτισης σε όλη τη χώρα ώστε ο χρήστης να αποβάλει το άγχος ότι θα μείνει στο δρόμο. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε την επιχειρηματικότητα στον τομέα αυτό και να αποβάλλουμε την όποια γραφειοκρατία που καθιστά το εγχείρημα απαγορευτικό. Η ηλεκτροκίνηση θα επαναπροσδιορίσει την έννοια του πρατηρίου ανεφοδιασμού. Θα «γεμίζουμε ενέργεια» στο supermarket που ψωνίζουμε, στο γραφείο μας, στο γκαράζ του σπιτιού μας, στο parking του κινηματογράφου που θα πάμε το βράδυ.

-Κυρία Σδούκου, μπορείτε να μας πείτε τι θα σημάνει η ένταξη της ηλεκτροκίνησης στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας;

Α.Σ.: Οι επιπτώσεις στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας δεν μπορεί να γενικευθούν ούτε να περιγραφούν μονοσήμαντα. Το δίκτυο σε κάθε περιοχή έχει τις ιδιαιτερότητές του και οι απαιτήσεις πρόσθετης ηλεκτρικής ισχύος και ενέργειας δεν είναι ίδιες παντού τόσο λόγω του διαφορετικού αριθμού αυτοκινήτων, όσο και της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας για φόρτιση. Επειδή δεν πρόκειται να έχουμε μία απότομη εμφάνιση χιλιάδων νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων ένα πρωί δεν υπάρχει κάποια άμεση ανησυχία ως προς την επίδραση στο δίκτυο. Φυσικά, η βελτίωση και ανάπτυξη των υποδομών του δικτύου διανομής και μεταφοράς καθώς και η υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών (vehicle to grid) θα περιορίσουν αισθητά την επιβάρυνση στην προσφορά και ζήτηση. Ωστόσο, επειδή μας απασχολεί, μόλις παραλάβαμε μια τεχνική μελέτη που αναθέσαμε για αυτό ακριβώς το θέμα σε μία κορυφαία στον τομέα των δικτύων ηλεκτρισμού Γερμανική εταιρεία, την FGH GmbH, η οποία μελέτησε την ενσωμάτωση σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στο δίκτυο της χώρας μας και θα μας βοηθήσει σε ό,τι απαιτείται να κάνουμε.

Η Αλεξάνδρα Σδούκου σε ένα ηλεκτροκίνητο όχημα

Ξέρετε, στην Ελλάδα έχουμε και ένα άλλο εμπόδιο: είμαστε μια χώρα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κατοικίας. Τα μισά νοικοκυριά διαμένουν σε πολυκατοικίες και οι περισσότερες απ’ αυτές δεν διαθέτουν χώρους στάθμευσης ή πυλωτές απ’ όπου μπορεί να γίνει ευκολότερα η τροφοδοσία ενός αυτοκινήτου. Μέχρι το Μάρτιο του 2020 θα ενσωματώσουμε στην ελληνική νομοθεσία την ευρωπαϊκή οδηγία που υποστηρίζει την ανάπτυξη των υποδομών φόρτισης στα νέα κτίρια αλλά και σε ριζικά ανακαινιζόμενα. Κάθε επαγγελματικό κτίριο θα πρέπει να εξασφαλίζει την εγκατάσταση ή την υποδομή ενός τουλάχιστον σημείου επαναφόρτισης για έναν στους πέντε χώρους στάθμευσης. Αντίστοιχη υποχρέωση υπάρχει και για τα νέα κτίρια κατοικιών ή όσα θα κάνουν σημαντική ανακαίνιση.

-Τι όφελος θα προκύψει για το μικρο-περιβάλλον της Ελλάδας από τη χρήση των ηλεκτροκίνητων οχημάτων;

Α.Σ.: Η χώρα και η κοινωνία πρέπει να ωφεληθούν τα μέγιστα από τις προοπτικές της ηλεκτροκίνησης. Άλλωστε, χρόνο με το χρόνο, κράτη και αυτοκινητοβιομηχανίες στρέφονται προς αυτήν για να πετύχουμε το στόχο των μηδενικών εκπομπών στις μεταφορές. Σε μια σειρά νέων τεχνολογιών που ολοένα και περισσότερο θα επιτρέπει τη διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μια ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά, πρέπει να δημιουργήσουμε ελληνική προστιθέμενη αξία και νέες επενδύσεις με νέες και καινοτόμες θέσεις εργασίας.

Δεν είναι μόνο μία ευκαιρία να ανανεώσουμε το στόλο των οχημάτων της χώρας μας που ηλικιακά, είναι ο 4ος γηραιότερος της Ευρώπης, με οχήματα που το 50% τους έχει ζωή μεταξύ 10 – 20 χρόνων και το 37% έχει ξεπεράσει τα 19 χρόνια κυκλοφορίας. Είναι μία ευκαιρία να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας στην πόλη που ζούμε.

Προσωπικά, με συναρπάζει η εικόνα ενός δυνητικού μέλλοντος όπου άνθρωποι θα κάνουν πρωινό jogging στο κέντρο της Αθήνας χωρίς την ηχητική ρύπανση των αυτοκινήτων, μητέρες θα κυκλοφορούν με τα μωρά στα καροτσάκια χωρίς να είναι εκτεθειμένα στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και στην εισπνοή τοξικών σωματιδίων, οι πολίτες θα απολαμβάνουν τις μετακινήσεις τους με ηλεκτρικά λεωφορεία, οι διανομείς εμπορευμάτων θα παραδίδουν τα δέματα με τα πόδια ή με το ποδήλατο ή με ηλεκτρικά τρίκυκλα, όπως κάνει για παράδειγμα η UPS που έχει αναπτύξει έναν κόμβο οικολογικής παράδοσης δεμάτων. Αυτή την εικόνα ονειρεύομαι για όλους μας, για αυτό επιμένω ότι αξίζει να ασχοληθούμε με αυτή την πρόκληση για ένα καθαρότερο περιβάλλον.