Ιστορίες ανθεκτικότητας: Γυναικείες φωνές της Μέσης Ανατολής

Συλλογική Έκθεση: 18 - 21 Οκτωβρίου 2019.

Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών Τσιχριτζή, Κηφισιά, Αθήνα.

Η έκθεση που θα παρουσιαστεί αποτελεί μια μοναδική συνεργασία της Christiana Jabara, επιμελήτριας και ιδρύτριας της μη κερδοσκοπικής ένωσης με έδρα το Λίβανο “FEMALE ARTISTS OF THE MIDDLE EAST” (FAME) και της κυρίας Dona Barakat, πρέσβειρας του Λιβάνου στην Αθήνα. Στόχος της έκθεσης είναι να παρουσιάσει και να διερευνήσει σε βάθος το εξαιρετικό έργο των σύγχρονων γυναικών καλλιτεχνών της Μέσης Ανατολής.

Το εύρος των έργων της έκθεσης καλύπτει όλα τα είδη τέχνης: τη ζωγραφική, το κέντημα, το φιλμ, τη γλυπτική και τη φωτογραφία. Τα έργα να αντλούν τη θεματολογία τους από το φύλο, τη γυναικεία χειραφέτηση, τη μετανάστευση και τον πόλεμο.

Οι καλλιτέχνιδες, αρνούμενες στερεότυπα και περιορισμούς, εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους για τη Μέση Ανατολή από μία απελευθερωμένη, θηλυκή σκοπιά, η οποία αποτελεί και τη δύναμή τους.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι πολλές από αυτές αναδύονται από μέρη που έχουν βιώσει συγκρούσεις με τις ετικέτες της πολιτικής, της θρησκείας, της φυλής και του φύλου τους και επιδιώκουν να επιβεβαιώσουν την παρουσία τους μέσα από την τέχνη.

Κάθε καλλιτέχνιδα που έχει επιλεγεί, αρνούμενη να ακολουθήσει τη συνηθισμένη πεπατημένη, παρουσιάζει με το δικό της μοναδικό και ποιητικό τρόπο, έργα εντυπωσιακά όμορφα που λένε τη ιστορία της κι αποκαλύπτουν την προοπτική της, κάνοντας το αόρατο ορατό και ξαναγράφοντας την ιστορία από την αρχή.

Πώς διαμορφώνεται η ταυτότητα από τα συνεχώς μεταβαλλόμενα μοτίβα μετανάστευσης και εκτοπισμού που μαστίζουν ολοένα και πιο συχνά τους πληθυσμούς της Μέσης Ανατολής;

Τόσο η παλιά όσο και η σημερινή τους κουλτούρα αποτελούν τη βάση για τη δημιουργία έργων τέχνης που παρά τη σκληρή τους ιστορία και προέλευση, δεν είναι σκοτεινά και καταθλιπτικά. Παρουσιάζουν τη σοβαρότητα του θέματός τους προσπερνώντας την  απαισιοδοξία και την απόγνωση, εστιάζοντας στην ελπίδα και τη δημιουργικότητα.

Είναι το ταξίδι μια επιλεγμένη ελευθερία ή μια πράξη επιβίωσης για αυτές τις καλλιτέχνιδες; Η απάντηση βρίσκεται και στα δύο. Για ορισμένες είναι μια επιβαλλόμενη επιλογή, για άλλες μια πράξη επιθυμίας. Ανεξάρτητα από αυτή τη διχοτομημένη πραγματικότητα, η συγκεκριμένη έκθεση αποτελεί μια ενωμένη απόδειξη ανθεκτικότητας εν μέσω μετακινήσεων και αντιξοοτήτων.

Οι καλλιτέχνιδες της έκθεσης προσαρμόζονται και αλλάζουν επηρεασμένες από το νέο περιβάλλον και  πολιτισμό ή ενσωματώνουν το δικό τους σε αυτό, ώστε να συνυπάρχει στα έργα τέχνης που δημιουργούν;

Πώς μπορούν οι καλλιτέχνες να προκαλέσουν τις ήδη υπάρχουσες έννοιες της ταυτότητας μ ως πράξη αντίστασης; Πώς γίνεται κάποιος αυτό που είναι;

Αυτά τα ερωτήματα βρίσκονται στο επίκεντρο του κινήτρου της έκθεσης: Να παρέχουν αναγνώριση σε όσους αντιμετώπισαν τέτοια διλλήματα και επέλεξαν να επαναπροσδιορίσουν την ύπαρξή τους με αποφασιστικότητα και σθένος, ενεργώντας ως καθρέφτης της διασποράς σε όλο τον κόσμο.

Μέσω των έργων τους οι καλλιτέχνιδες προσκαλούν τον θεατή να εξετάσει όλες τις νέες προοπτικές στον τρόπο που βλέπουμε και βιώνουμε αυτό το κοινωνικοπολιτικό κλίμα. Εξετάζουν πώς μπορούμε να κερδίσουμε από τις ιστορίες τους, να τις μοιραστούμε με τον υπόλοιπο κόσμο και να αλλάξουμε τα υπάρχοντα στερεότυπα της ταυτότητας της Μέσης Ανατολής.

Σχετικά με την επιμελήτρια

Η Christiana Jabara είναι μία ανεξάρτητη επιμελήτρια η οποία εκπαιδεύτηκε στο Sotheby's του Ηνωμένου Βασιλείου και έχει ως έδρα το Λονδίνο, τη Βηρυτό και την Αθήνα. Γεννημένη στο Λονδίνο από ιταλικής και ινδο-περσικής καταγωγής γονείς, εστιάζει στο θέμα της διατομεακής Ανατολικής και Δυτικής κουλτούρας και τον τρόπο που αντικατοπτρίζεται στον κόσμο της τέχνης. Στόχος της είναι να προσφέρει μια πλατφόρμα στις γυναίκες καλλιτέχνες, οι οποίες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται, και παράλληλα να εξετάσει τον αντίκτυπο της Μεσανατολικής τους ταυτότητας βάση επιλεγμένων συλλογών και εκθέσεων σε διεθνές επίπεδο. Η Jabara επιμένει και υποστηρίζει πως μέσα από την επιμέλεια και τη διαχείριση των έργων τέχνης, θα ακουστούν οι φωνές τους.