Μία από τις αναγνωστικές εκπλήξεις για μένα φέτος το καλοκαίρι ήταν το βιβλίο «8 πρόσωπα της πόλης-Οχτώ διηγήματα για την Πάτρα» από τις Εκδόσεις Έναστρον. Όχτω άνθρωποι με ενδιαφέρον για τη συγγραφή διηγούνται ιστορίες για την πόλη τους, την Πάτρα αναδεικνύοντας τον πλούτο, τους δρόμους, τα σπίτια και τους ανθρώπους της. Σήμερα, στις «Σελίδες ημερολογίου» έχω τη χαρά και την τιμή να φιλοξενώ πέντε από τους οχτώ συγγραφείς του βιβλίου, τη Νόπη Γραικούση (Ν.Γρ.), τη Ζαχαρώ Καταπόδη (Ζ.Κ.), την Αγγελική Κατσαΐτη (Α.Κ.), την Αγαθή Ρόδη (Α.Ρ.) και την Ελμίνα Σπηλιωτοπούλου (Ελ.Σπ.).

 

-Είναι κάπως περίεργες οι συμπτώσεις στη ζωή μας. Στην περίπτωση αυτή τυχαίνει πρώτα να σας γνωρίζω από κοντά κι ύστερα να μου ανακοινώνετε ότι έχετε γράψει μία συλλογή διηγημάτων με θέμα την Πάτρα. Αυτό είναι πραγματικά υπέροχο, γιατί είδα την πόλη αυτή και μέσα από τη συγγραφική σας πένα! Έτσι, μοιραία λοιπόν, θα ρωτήσω· τι σημαίνει για εσάς η Πάτρα;

Ν.Γρ.: Για μένα η Πάτρα είναι η πόλη που γεννήθηκα. Ζω εδώ και λατρεύω την ιστορία της. Θα ήθελα να αξιωθώ να τη δω όπως της αξίζει!

Ζ.Κ: Δύσκολη ερώτηση. Γιατί παρότι είναι η πόλη που ρίζωσα δεν την ένιωσα ποτέ δική μου. Η κάθε πόλη είναι οι άνθρωποι της, τα χνάρια που αφήνουν πίσω τους συσσωρεύουν την ιστορία της. Στη φαντασία μου η Πάτρα σίγουρα είναι γυναίκα. Κι αν ήταν χρώμα, θα ήταν κόκκινο. Κι αν ήταν ήχος, θα ήταν κλασικός.

Α.Κ:  Σαν να κυλάει στο αίμα μου. Ως μέρος της ταυτότητάς μου.

Α.Ρ.: Εγώ θέλω να πω ότι η Πάτρα είναι η πόλη που με κράτησε. Ήρθα το 1974 και από τότε έμεινα εδώ. Εάν δεν ήμουν σ΄ αυτήν την πόλη, νιώθω ότι δεν θα συναντούσα τους ανθρώπους που γνώρισα και μου άλλαξαν τη ζωή . Τα περισσότερα σημεία της πόλης είναι έτσι όπως τα θυμάμαι όταν ήμουν μικρό παιδί. Κάθε σημείο για εμένα συνδέεται με μία μου ανάμνηση.

Ελ. Σπ.: Η Πάτρα είναι οι μνήμες μας. Ρέει μέσα μας και είναι το επίκεντρο των σκέψεων και των πράξεων μας.

 

-Διαβάζω στο οπισθόφυλλο του βιβλίου μία σύντομη, αλλά γεμάτη αγάπη περίληψη των διηγημάτων σας από τον δάσκαλό σας στα μαθήματα Δημιουργικής Γραφής, κύριο Δημήτρη Στεφανάκη. Θέλω να γυρίσουμε λίγο πίσω τον χρόνο και να μου πείτε· πώς αντιδράσατε όταν σας πρότεινε να εκδώσετε μία συλλογή διηγημάτων;

Ν.Γρ.: Εγώ ενθουσιάστηκα!

Ζ.Κ.: Όταν το πρότεινε ο Δημήτρης μου άρεσε πολύ η ιδέα, αν και δεν πίστεψα ότι θα υλοποιηθεί. Ήταν και ένας από τους λόγους που δεν ασχολήθηκα αρχικά.

Α.Κ.: Χάρηκα!

Α.Ρ.: Εγώ το είδα σαν πρόκληση!

Ελ.Σπ.: Ήταν μία ευκαιρία να δοκιμαστούμε σε πραγματικές συνθήκες!

 

-Μπορείτε να μου περιγράψετε τη διαδικασία της συγγραφής των διηγημάτων σας; Προέκυψε αρχικά ως άσκηση στα μαθήματα Δημιουργικής Γραφής με τον κύριο Στεφανάκη και πάνω σε αυτή δουλέψατε στη συνέχεια; Ή καταθέσατε ολόκληρο το διήγημά σας προς διόρθωση; Τι είδους διορθώσεις λάβατε;

Ν.Γρ.: Εγώ κατέθεσα το διήγημά μου ολόκληρο με την προτροπή να το αφήσω λίγο στην άκρη κι έπειτα να κάνω τις απαραίτητες διορθώσεις. Ακολουθώντας την οδηγία του κύριου Στεφανάκη, άλλαξα τελείως την αρχή του διηγήματος. 

Ζ.Κ.: Το διήγημα μου το έγραψα και το έστειλα τελευταία στιγμή. Δεν έλαβα καμιά διόρθωση. Αφού εκδόθηκε το βιβλίο, ο Δημήτρης έκανε κάποιες παρατηρήσεις.

Α.Κ.: Για τη συγγραφή του διηγήματος βασίστηκα σε μία άσκηση που είχαμε κάνει κάποια στιγμή στη διάρκεια των μαθημάτων. Όταν λοιπόν, έφτασε η στιγμή να το καταθέσω, συζητήσαμε με τον κύριο Στεφανάκη ότι πρέπει να το εμπλουτίσω. Δούλεψα πάνω σ΄ αυτήν την οδηγία και αύξησα τις λέξεις.

Α.Ρ.: Εγώ ξεκίνησα να γράφω πάνω σε μία ιδέα που είχα. Δεν έκανα μεγάλες αλλαγές. Σήμερα, συνεχίζω να δουλεύω πάνω στο διήγημα αυτό κι ελπίζω κάποια στιγμή να το δω να ολοκληρώνεται ως μυθιστόρημα. Βρίσκομαι στο στάδιο κατά το οποίο πραγματοποιώ έρευνες και ψάχνω διάφορα ιστορικά στοιχεία, διότι η υπόθεση διαδραματίζεται σε δύο χώρες, στην Ελλάδα και την Αμερική την εποχή του ’50.

Ελ.Σπ.: Εκείνο το διάστημα υπήρχε μια ιδέα ανολοκλήρωτη. Απ' αυτήν ξεκίνησα να δουλεύω το διήγημα. Το άφησα για λίγο στην άκρη, γράφοντάς το "εσωτερικά". Έγραψα ένα κομμάτι του αυθόρμητα και το υπόλοιπο χτίστηκε πάνω σ' αυτό. Πρόσθεσα δύο παραγράφους κατά την επιμέλεια, βλέποντάς το πια από απόσταση.

 

-Μου αρέσει που μοιραστήκατε μαζί μου και μαζί με τους αναγνώστες του blog τον τρόπο συγγραφής των διηγημάτων σας. Η συγγραφή είναι δύσκολη υπόθεση και πολλές φορές ένας συγγραφέας βασανίζεται μέχρι να δει την ιδέα του να ολοκληρώνεται. Τώρα, όμως, θα ήθελα να μιλήσουμε για τον αν στα διηγήματά σας συναντάμε αληθινά ή και αληθοφανή πρόσωπα, γεγονότα, καταστάσεις…

Ν.Γρ.: Το διήγημά μου έχει τίτλο "Patrensis". Το μόνο που είναι αληθινό απ΄ την ιστορία είναι το σημείο όπου υπήρχε κάποτε ένα παλιό σπίτι. Το σπίτι αυτό κάηκε από τους μετανάστες στην προσπάθειά τους να ζεσταθούν κάποιον χειμώνα. Πάνω σ΄ αυτό το γεγονός έγραψα το διήγημα που θα διαβάσετε. Το σπίτι της ιστορίας βρίσκεται στην Άνω Πόλη και βλέπει προς την Κάτω Πόλη. Για να γράψω αυτό το διήγημα διάβασα πολύ για την ιστορία της Πάτρας. Οι ηρωίδες μου είναι όλες γυναίκες που θέλουν να κάνουν ένα βήμα μπροστά. Παλεύουν κόντρα στην εποχή τους και τα πρότυπα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφοράς σε ιστορικά στοιχεία αποτελεί και το τέλος του διηγήματος μου, “Colonia Augusta Achaica Patrensis”. Πρόκειται για μία επιγραφή που υπήρχε πάνω στα «ψευδό-αυτόνομα» νομίσματα, που έφεραν στο φως οι ανασκαφές της Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων Πάτρας. Με την επιγραφή αυτή αποδεικνύεται ότι η Πάτρα, ήταν με το όνομα αυτό αποικία της Ρώμης, που ιδρύθηκε από τον Αύγουστο τον 14ο αι. π.Χ. Με πικρία θα πω ότι η πόλη αυτή, αν και έχει πολυπολιτισμικότητα, δεν έχει βρει ακόμα τον δρόμο της.

Ζ.Κ.: Το κεντρικό πρόσωπο στο διήγημά μου, που έχει τον τίτλο «Άτοκος» καθώς και τα άλλα πρόσωπα είναι όλα πραγματικά. Όπως και τα γεγονότα και οι καταστάσεις. Ο Αντρέας, ο Iris ήταν ένας άνθρωπος που σημάδεψε κυριολεκτικά και μεταφορικά πολλούς ανθρώπους στην πόλη μας. Ήθελα πολύ να γράψω για αυτόν.

Α.Κ.: Ο τίτλος του διηγήματός μου είναι «Μια νέα πορεία». Το περιεχόμενο είναι καθαρά μυθοπλαστικό. Τα μόνα αληθινά στοιχεία, που θα βρει ο αναγνώστης για την Πάτρα, είναι οι διαδρομές που κάνει η κεντρική ηρωίδα. Διάλεξα να μιλήσω για μία γυναίκα που παλεύει μόνη της, γιατί ανάμεσά μας υπάρχουν αληθινοί ήρωες. Ήθελα στο διήγημά μου να δώσω θέση στον χαρακτήρα μίας τέτοιας γυναίκας, που προσπαθεί να αναθρέψει τα παιδιά της, έτσι ώστε όχι μόνο να μην τους λείψει τίποτα, αλλά και να μην καταλάβουν τον πόνο που κρύβει μέσα της.

Α.Ρ.: «Και αν ήθελες, ας έκανες και αλλιώς…» είναι ο τίτλος του διηγήματός μου και αναφέρεται στην εποχή του ’50. Αγαπώ αυτήν την εποχή, ο άνθρωπος έδειχνε τόσο απλός. Πίσω όμως, από αυτήν τη σχετική απλότητα κρύβονταν πολλά θλιβερά γεγονότα και καταστάσεις. Από τη μία υπήρχε η αίγλη και ο πλούτος και από την άλλη η φτώχεια και η εξαθλίωση. Μυστικά και πάθη δεν ήταν τόσο εύκολο να αποκαλυφθούν. Οι ήρωες του διηγήματός μου είναι συγγενείς και φίλοι, πρόσωπα που τα έχω ζήσει, πρόσωπα υπαρκτά που οδηγούν την ιστορία και συνθέτουν το μοτίβο ενός τραγικού προσώπου.

Ελ. Σπ.: "Οι δρόμοι των ανθρώπων", ο τίτλος του διηγήματός μου, θέλει να δώσει έμφαση στις συναντήσεις των ανθρώπων. Το περιεχόμενό του, αν και μυθοπλαστικό, περιέχει κάποια πραγματικά στοιχεία, τα οποία μεταστοιχειώθηκαν. Το διήγημά μου διαδραματίζεται στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού Αγίου Ανδρέα Πατρών. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται ο Παλιός Ναός και η μαντική πηγή της θεάς Δήμητρας, όπου  μετά την σταύρωση του Αγ. Ανδρέα το νερό της πηγής είναι "αγίασμα" και προσφέρεται για βοήθεια και θεραπεία. Με συναρπάζει το γεγονός της συνύπαρξης αυτών των δύο στοιχείων. Και επειδή υπάρχει μία σύνδεση με τον τόπο αυτό, μια σύνδεση πνευματική, θέλησα το διήγημά μου να αναφέρεται στο σημείο αυτό για να προσδώσει ή να κάνει ακόμα πιο έντονη την ατμόσφαιρα του μεταφυσικού

 

-Μπορώ να πω ότι ήσασταν εξαιρετικά αποκαλυπτικές, αφού καταφέρατε να προϊδεάσατε τους αναγνώστες σχετικά με το τι θα διαβάσουν, όταν πιάσουν στα χέρια τους τη συλλογή διηγημάτων σας «8 πρόσωπα της πόλης-Οχτώ διηγήματα για την Πάτρα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έναστρον. Κλείνοντας θα ήθελα να σας ρωτήσω· θα το ξανακάνατε; Θα παίρνατε ξανά μέρος στην έκδοση ενός συλλογικού έργου;

Ν.Γρ.: Εγώ θα μπορούσα να συμμετέχω σε άλλο ένα συλλογικό έργο. Τώρα όμως, προχωρώ στην έκδοση μίας δικής μου συλλογής διηγημάτων, ενώ παράλληλα ολοκληρώνω τη συγγραφή ενός βιβλίου. Είναι όνειρο ζωής.

Ζ.Κ.: Μα έχει ήδη πέσει στο τραπέζι μιας συνάντησης η ιδέα να γράψουμε ξανά συλλογικά. Και ναι θα το έκανα, αν και μου ταιριάζει περισσότερο η μυθιστορηματική γραφή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θεωρώ τον εαυτό μου συγγραφέα. Απλώς αγαπώ τη γραφή και την ανάγνωση.

Α.Κ.: Μου άρεσε πολύ η διαδικασία. Αν και ο κύριος Στεφανάκης έλεγε ότι είναι δύσκολο να γράφεις κατά παραγγελία, εμένα με ιντρίγκαρε αυτό.

Α.Ρ.: Όσον αφορά το συλλογικό έργο θα έπαιρνα ξανά μέρος. Πιστεύω ότι όσο περισσότερο γράφω, τόσο ο τρόπος συγγραφής μου διαφοροποιείται. Αυτόν τον καιρό έχω ως στόχο να εκδώσω ένα ιστορικό μυθιστόρημα και ένα παιδικό βιβλίο.

Ελ.Σπ.: Ναι, βέβαια! Το να γράφω είναι η καθημερινότητά μου. Θα ήθελα να δοκιμαστώ και σε άλλα είδη. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ η φανταστική λογοτεχνία. 

 

-Σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συνέντευξη και σας εύχομαι πολλά συγγραφικά ταξίδια μόνοι σας ή και παρέα με άλλους!


Μερικές εικόνες και πρόσωπα που θα συναντήσετε στο βιβλίο...