Είναι, Χρόνος και Κάλλος
Το «Τέλος» της Ιστορίας

Μέρος ΙV
Παρακμή ή η Ιστορία ως Φθορά:
Ο Ελληνισμός και ο Κόσμος από την Σπαρτιατική Ηγεμονία
στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
(404 – 27 π.Χ.)

Προχωρούμε αργά στην διερεύνηση του αιώνα της μετάπτωσης (4ος π. Χ.) από την μεστή ύπαρξη της κλασσικής Εποχής στην παρακμή της Ελληνιστικής. Η φθινοπωρινή ισημερία της ιστορίας του Ελληνισμού σηματοδοτείται από την Μάχη της Χαιρώνειας. Μετά αρχίζουν οι διεργασίες που εν καιρώ θα οδηγήσουν στην νέα επι-φάνεια του βιώματος του Ελληνισμού.

Ήδη μερικά χρόνια και πριν την παρέμβαση του Φιλίππου για την λήξη του Ιερού Πολέμου, η Αθηναϊκή εξωτερική και αμυντική πολιτική υπό τον Δημοσθένη έχει στρατηγικό δόγμα τον περιορισμό της Μακεδονικής δύναμης στην γεωγραφική Μακεδονία και την εξουδετέρωση της Μακεδονικής επιρροής στα Ελληνικά πράγματα. (Ολυνθιακός πόλεμος 349-347 π.Χ.). Με την συνέργεια φιλομακεδονικών τάσεων σε Ελληνικές πόλεις και ιδιαιτέρως στην Αθήνα (Αισχίνης), οι εξελίξεις άγονται σε αιχμή κρίσεως. (Από την Ειρήνη Αθηνών – Μακεδονίας που υπεγράφη το 346 π.Χ. μαζύ με το τέλος του Ιερού Πολέμου, τα πράγματα επιδεινώνονται συνεχώς. 344 π.Χ. Δημοσθένους Φιλιππικός δεύτερος. 343 π.Χ. ο αγώνας Δημοσθένους και Αισχίνου περί παραπρεσβείας). Το δυσάρμοστον του Ελληνικού, θεμελιωδώς Δωρικού, μοντέλου στην διαχείριση των αναγκαίων του χρόνου για μια αποτελεσματική στρατηγική κυριαρχικής ισχύος, επιβεβαιώνεται για δεύτερη φορά στην περίπτωση της Αθήνας κατά την νέα Αθηναϊκή Συμμαχία του 4ου αιώνα π.Χ. Η Αθήνα παλινωδεί και επαμφοτερίζει μεταξύ της επιθετικής πολιτικής εναντίον της ανερχόμενης δύναμης του Φιλίππου και της πολιτικής της συνεννόησης μαζύ του, του «καλοπιάσματος». Στο τέλος και δεν αποφεύγει τον πόλεμο και ηττάται.

Το 339 π.Χ. οι Αθηναίοι κρίνουν ότι ο Φίλιππος με την επιθετική πολιτική του στα Στενά (ζώνη επιρροής και στρατηγικών συμφερόντων των Αθηνών) έχει παραβιάσει την μεταξύ τους Συνθήκη Ειρήνης του 346 π.Χ. Με αφορμή υποκινηθέντος νέου Ιερού Πολέμου, ο Φίλιππος, ορισθείς στρατηγός της Δελφικής Αμφικτυονίας, αναλαμβάνει το ξεκαθάρισμα της κατάστασης επεμβαίνων φανερά στην Στερρεά Ελλάδα, και μάλιστα στην Βοιωτία (κατάληψη Ελάτειας), ενώ ο Δημοσθένης επιτυγχάνει την τελευταία στιγμή τον σκοπό του σύμπηξης αμυντικής συμμαχίας Αθηνών και Θηβών.

Η Μάχη της Χαιρώνειας κρίνει το ζήτημα.

Ο Ισοκράτης αυτοκτονεί αρνούμενος τροφή σε ηλικία 98 ετών τέσσερις ημέρες μετά την μάχη: μια μεγάλη εποχή έκλεισε. Το 336 ο Φίλιππος δολοφονείται σε εορτές νικητηρίων. Ο εικοσαετής Αλέξανδρος ανακηρύσσεται βασιλεύς και εκστρατεύει ευθύς εναντίον εξεγερθέντων Τριβαλλών και Ιλλυριών. Η Θήβα ανακτά την ελευθερία και ανεξαρτησία και κυριαρχία της, πολιορκείται από τον Αλέξανδρο, εγκαταλείπεται από όλους, αγωνίζεται ηρωικά, καταλαμβάνεται και καταστρέφεται ολοσχερώς, τον καιρό των Μεγάλων Μυστηρίων (335 π.Χ.) περί τις 20 Βοηδρομιώνος).

Ο λέων της Χαιρωνείας για τους πεσόντες Θηβαίους στην μάχη της Χαιρώνειας και το Φιλίππειον στην Ολυμπία ανοικοδομηθέν από τον Φίλιππο για την νίκη του στην καθοριστική μάχη, συνιστούν δύο πολυσήμαντα σύμβολα, του Απολλώνιου πνεύματος του Ελληνισμού το πρώτον (λέων), του παραδωρικού στοιχείου του Ελληνισμού το άλλο (Θόλος και Ιωνικός ρυθμός μετακλασσικών αναλογιών).

Τα σύμβολα δείχνουν τις μέλλουσες εξελίξεις.

Η ομιλία θα γίνει την Πέμπτη 6 Ιουνίου, 8.30 το βράδυ, στην Αίθουσα Διαλέξεων του Μεγάρου Λόγου και Τέχνης (2ος όροφος, Πλατεία Γεωργίου Α’).
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Μετά την ομιλία θα υπάρξει χρόνος για συζήτηση.