Τοπικά
Πάνω από 240 νέες περιπτώσεις γυναικών που έχουν υποστεί βία κάθε μορφής, δέχεται κάθε χρόνο το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Πάτρας.
Η πλειοψηφία των γυναικών αυτών, αν όχι το σύνολο τους, έχει υποστεί ενδοοικογενειακή βία, με δράστες κυρίως τους συζύγους τους ή ακόμα και τους συντρόφους τους με τους οποίους συγκατοικούν ή συζούν.
Τα στοιχεία εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών (την Κυριακή 25η Νοεμβρίου), δείχνουν ότι το φαινόμενο είναι εδώ και παραμένει στον εσωτερικό ιστό της κοινωνίας μας, μη έχοντας μία αυξητική τάση, αλλά μία σταθερότητα που σίγουρα επιβεβαιώνει την παρουσία του σε πολλές σύγχρονες οικογένειες.
Στο Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Πάτρας έχουν απευθυνθεί περίπου 1500 γυναίκες από την αρχή της λειτουργίας του. Οι αιτήσεις που δέχεται η υπηρεσία που ανήκει στην Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων κάθε μήνα αφορούν κατά μέσο όρο 20 νέες περιπτώσεις γυναικών που έχουν υποστεί βία, ζητώντας μια βοήθεια από τις υπηρεσίες του Κέντρου.
Οι υπηρεσίες που προσφέρει το Κέντρο στης γυναίκες που απευθύνονται σε αυτό έχουν τέσσερις κατευθύνσεις: Ψυχολογικής και κοινωνικής συμβουλευτικής, εργασιακής συμβουλευτικής, νομικής στήριξης και υπηρεσίες παραπομπής σε ξενώνες, σε νοσοκομεία, σε φορείς απασχόλησης, σε φορείς υποστήριξης παιδιών.
Έτσι, το Κέντρο έχει άμεση συνεργασία με τον Ξενώνα Γυναικών του Δήμου Πατρέων και ορισμένες από τις περιπτώσεις, κυρίως αυτές που πρέπει άμεσα να φύγουν από το οικογενειακό τους περιβάλλον, στέλνονται εκεί. Ένα βασικό κομμάτι των υπηρεσιών του Κέντρου αφορά την νομική στήριξη που είναι απαραίτητη για τις γυναίκες αυτές.
"Το ένα μέρος των νομικών υπηρεσιών μας στηρίζεται στην ενημέρωση τους και στο τι θα πρέπει να κάνουν από εδώ και στο εξής, στο πώς θα κινηθούν για να φύγουν από το περιβάλλον βίας, ενώ το άλλο μέρος αφορά το οικονομικό σκέλος που έχει να κάνει με την ανεύρεση ενός δικηγόρου που θα μπορέσει να τις αναλάβει δωρεάν" τονίζει η νομική σύμβουλος του Συμβουλευτικού Κέντρου, Βασιλική Σέγγα.
Η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης
Σε νομικό επίπεδο, η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης), έφερε μία σημαντική αλλαγή στο θέμα της ενδοοικογενειακής βίας.
Πριν από την κύρωση της εν λόγω Σύμβασης απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη των μονίμων συντρόφων στον νόμο για την ενδοοικογενειακή βία ήταν η συγκατοίκηση. Πλέον δεν ισχύει αυτό.
"Η βία, σύμφωνα με την σύμβαση αυτή δεν αφορά απλά και μόνο τον σύζυγο ή τον σύντροφο μιας γυναίκας με τον οποίο συγκατοικεί, όπως ίσχυε μέχρι πρότινος. Αφορά πλέον και τη γυναίκα που έχει υποστεί βία στη σχέση που έχει κάνει με έναν άνδρα, χωρίς να είναι απαραίτητο ότι μένει μαζί του".
Οι αιτήσεις που έχει δεχθεί το Συμβουλευτικό Κέντρο από τις γυναίκες που έχουν υποστεί βία ενώ βρίσκονται σε σχέση είναι πολλές. "Αυτό που χρειάζεται μια γυναίκα είναι να αποδείξει ότι είχε σχέση με τον άνδρα που κατηγορεί ότι της φερόταν βία. Έχουμε πολλές τέτοιες περιπτώσεις γυναικών στο ΣΚΓ που ενώ βρίσκονταν σε σχέση δέχτηκαν βία από τον σύντροφο τους".
Το προφίλ των γυναικών - θυμάτων
Η ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών δεν έχει μορφωτικό επίπεδο, κοινωνική προέλευση ή ηλικία.
"Στο Κέντρο έχουμε δεχθεί αιτήσεις από γυναίκες όλων των ηλικιών, ξεκινώντας από την ηλικιακή κατηγορία των 18 με 20 και φτάνοντας στα 70 με 75" τονίζει η Βασιλική Σέγγα.
"Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος των γυναικών που απευθύνονται σε μας είναι μεταξύ των ηλικιών 28 με 30 έως 40 με 45. Εξάλλου, η βία κατά των γυναικών δεν διακρίνεται σε οικονομικά στρώματα, καθώς υπάρχουν γυναίκες που έχουν φτάσει στο Κέντρο από διαφορετικά μορφωτικά ή οικονομικά πεδία".
Στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων ο δράστης είναι ο σύζυγος ή σύντροφος της συμβουλευόμενης. Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις γυναικών που έχουν υποστεί ενδοικογενειακή βία από άλλα πρόσωπα του οικογενειακού του περιβάλλοντος, όπως πατέρας, αδελφός κτλ.
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι προσέρχονται στο Συμβουλευτικό Κέντρο και άτομα που δεν υφίστανται βία τα ίδια αλλά αναζητούν εξειδικευμένη πληροφόρηση ώστε να βοηθήσουν ένα κοντινό τους άτομο που την υφίσταται.
Τι θα πρέπει να ξέρει μια γυναίκα
Ποιες είναι όμως οι ενέργειες που θα πρέπει να κάνει μία γυναίκα που έχει υποστεί ενδοικογενειακή βία και τι πρέπει να γνωρίζει ώστε να μπορέσει να εξασφαλίσει τα δικαιώματα της; Η δικηγόρος, Βασιλική Σέγγα τονίζει:
"Μια από τις άμεσες συνέπειες της ένταξης μιας γυναίκας στο νόμο της ενδοοικογενειακής βίας είναι και το γεγονός ότι δεν υποχρεούται να καταβάλει κάποιο παράβολο για την υποβολή μήνυσης στην Αστυνομία ή στον Εισαγγελέα και η ποινική δίωξη κινείται αυτεπαγγέλτως.
Στις περιπτώσεις του αυτοφώρου εγκλήματος, η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να έρθει αν κληθεί και να ερευνήσει κάθε καταγγελία (επώνυμη ή ανώνυμη) που λαμβάνει για κάθε έγκλημα προκειμένου να διαπιστώσει αν ισχύει ή όχι".
Η βία είναι βέβαια ότι θα επαναληφθεί
Η βία κατά των γυναικών, σύμφωνα με την εμπειρία των μελών του Συμβουλευτικού Κέντρου, δεν σταματά απλά και μόνο σε ένα περιστατικό, αλλά είναι επαναλαμβανόμενη και εντείνεται όσο περνάει ο καιρός.
"Θεωρώ πολύ σημαντικό να γίνει αντιληπτό ότι από την στιγμή που θα υπάρξει το πρώτο περιστατικό βίας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η βία θα επαναληφθεί στο μέλλον και στις περισσότερες περιπτώσεις η έντασή της θα αυξηθεί.
Η παύση της ενοχοποίησης των ίδιων των θυμάτων βίας καθώς και η έλλειψη της αποδοχής και της ανοχής απέναντι στο οποιοδήποτε μικρό ή μεγάλο περιστατικό βίας, πρέπει να είναι ο στόχος όλων μας".
Το οικονομικό και η ανεξαρτητοποίηση τους
Ένα θέμα που δεν έχει ακόμα διερευνηθεί από τις αντίστοιχες επιστημονικές δομές είναι το κατά πόσο η ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών συνδέεται με την ανθρωπιστική κρίση και την πτώση του επιπέδου διαβίωσης που έχει φέρει στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια η οικονομική ύφεση.
"Μιλώντας προσωπικά ασχολούμενη με τη νομική συμβουλευτική, μπορώ να επισημάνω ότι είναι πολλές οι περιπτώσεις των γυναικών που ενδιαφέρονται να μάθουν σχετικά με το αν δικαιούνται ή όχι το δικαίωμα της διατροφής είτε για τα ανήλικα τέκνα τους είτε για τις ίδιες και το οποίο μπορούν να επιδιώξουν μέσω κυρίως της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων" τονίζει η κ. Σέγγα.
Το βασικό τους πρόβλημα είναι ότι οι περισσότερες από αυτές δεν μπορούν να ανεξαρτητοποιηθούν οικονομικά, για να μπορέσουν να ξεφύγουν από την βίαιη σχέση. Άρα, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η οικονομική κρίση και η ανεργία λειτουργούν ίσως ως αποθαρρυντικός παράγοντας στις γυναίκες που υφίστανται βία στο να καταφέρουν να ανεξαρτητοποιηθούν και να αποδεσμευτούν από αυτόν τον ασφυκτικό κλοιό της ψυχολογικής βίας που τους ασκείται".
"Σπάσε τη σιωπή" η φετινή καμπάνια της ΓΓΙΦ
Το Συμβουλευτικό Κέντρο Πάτρας λειτουργεί από το 2012.
Όλο αυτό το διάστημα των έξι χρόνων παρέχει τις υπηρεσίες αυτές, όχι μόνο σε γυναίκες - θύματα ενδοοικογενειακής βίας καθώς και σε γυναίκες που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις όπως μετανάστριες, αιτούσες άσυλο, γυναίκες με αναπηρία, άνεργες, μονογονείς γυναίκες που επιθυμούν να δημιουργήσουν την δική τους επιχείρηση.
Λειτουργεί σε συνδυασμό με την πανελλαδικής εμβέλειας τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της ΓΓΙΦ, η οποία προσφέρει υπηρεσίες ενημέρωσης και τηλεφωνικής συμβουλευτικής σε γυναίκες θύματα βίας (σε 24ωρη βάση, 365 ημέρες τον χρόνο), τα Συμβουλευτικά Κέντρα της ΓΓΙΦ και τους Ξενώνες Φιλοξενίας και τα Συμβουλευτικά Κέντρα των Δήμων.
Σε πανελλήνιο επίπεδο 25.000 γυναίκες αναζήτησαν βοήθεια στα 40 συμβουλευτικά και στους 21 ξενώνες σε όλη την Ελλάδα και 36.000 γυναίκες βρήκαν στήριξη στην 24ωρη γραμμή ΣΟΣ 15900.
Φέτος, με κεντρικό σύνθημα της καμπάνιας "Σπάσε τη σιωπή - Δεν είσαι η μόνη - Δεν είσαι μόνη", η Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων, επιχειρεί με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας των Γυναικών, να φέρει ένα πρόβλημα που κάποτε ήταν στα ενδόμυχα της κοινωνίας, πίσω από τις πόρτες των νοικοκυριών, στο φως της αλήθειας.
Μόνο έτσι θα μπορέσει η πολιτεία, άλλωστε, να το αντιμετωπίσει.
