Γνώμες
Ο Θάνος Αθανασόπουλος είναι μουσικός που ζει εδώ και πολλά χρόνια μόνιμα στην Ολλανδία. Παίζει σαξόφωνο και έχει σπουδάσει τζαζ μουσική. Το γράψιμο του ήρθε ξαφνικά.
Στα 40 κάτι του. Έγραψε το πρώτο βιβλίο "Τα Χρυσόψαρα και άλλα 49 ανακδιηγήματα" που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις "Πικραμένος", αφήνοντας αρκετά καλές εντυπώσεις στο αναγνωστικό κοινό και κυρίως κάνοντας το να σκάσει στα γέλια, διαβάζοντας τις ιστορίες του.
Ο ίδιος έχει γεννηθεί το 1975 στη Θεσσαλονίκη, ενώ το 2000 μετακόμισε στην Ολλανδία για να σπουδάσει μουσική, παίζοντας ήδη επαγγελματικά αρκετά χρόνια στην Ελλάδα.
Πήρε ένα μπάτσελορ και μάστερ στην Βασιλική Ακαδημία της Χάγης και παρέμεινε εδώ, όπου διδάσκει σε δύο σχολεία, κάνει ιδιαίτερα μαθήματα και φυσικά παίζει μουσική σε κάθε ευκαιρία. Διαθέτει δυο τρεις δίσκους στο ενεργητικό του και έχει συμμετάσχει και σε δισκογραφικά πρότζεκτ άλλων επίσης. Έχει δύο κορίτσια, 5 και 9 χρονών, τη Σοφία και την Μελίνα αν και με την μητέρα τους δεν έχει παντρευτεί ποτέ.
Το patrasevents.gr μίλησε μαζί του.
P.E.: Γιατί χρυσόψαρα μέσα στην γυάλα; Εκφράζει τον συναισθηματισμό σας ή το ύφος της εποχής;
Θ.Α.: "Δεν το είχα σκεφτεί έτσι, δηλαδή αν υπάρχει ένας συμβολισμός που να αφορά εμένα ή την κοινωνία κτλ, ίσως να ρωτήσουμε έναν ψυχίατρο, θα ήταν ενδιαφέρον.
Στην συγκεκριμένη ιστορία, μου άρεσε η ιδέα του χρυσόψαρου στον ρόλο του στοχαστή, επειδή είναι ένα κατοικίδιο το οποίο ζει απομονωμένο στο δικό του υποσύστημα. Στην ουσία δεν έρχεται σε επαφή μαζί μας και αντίθετα με τα άλλα κατοικίδια, σκύλους γάτες κτλ, είναι δύσκολο να εμπλακούμε συναισθηματικά μαζί τους. Δεν μπορούμε να τα χαϊδέψουμε.
Δεν δείχνουν καμία απολύτως χαρά όταν μας βλέπουν, καμιά ευγνωμοσύνη όταν τα ταΐζουμε, αποκλείεται να μας φέρουν τις παντόφλες μας, αλλά ούτε πρόκειται να μας δείξουν λύπη ή οργή ή οτιδήποτε τέτοιο. Μπορούμε να τα παρακολουθούμε, να τα θαυμάζουμε και μπορούμε μόνο να εικάζουμε για το τι μπορεί σκέφτονται.
Επίσης, επειδή τα χρυσόψαρα ζούνε σε ένα τέτοιο μικρό περιβάλλον, μη μπορώντας να ξεφύγουν από τον μικρόκοσμό τους, και να καταλάβουν τον κόσμο εμπράκτως, πειραματικά, νομίζω έχει μια πλάκα η ιδέα ότι μπορεί να καταφεύγουν στον στοχασμό και την φιλοσοφία για να βγάλουν κάποια συμπεράσματα".
Estrella
P.E.: Το βιβλίο σας χαρακτηρίζεται από το χιούμορ του. Πόσο δύσκολο είναι να κάνεις να γελάσει κάποιος όταν γράφεις;
Θ.Α.:"Νομίζω ότι είναι πολύ πιο εύκολο απ' ότι ζωντανά. Έχει το συγκριτικό τεράστιο πλεονέκτημα ότι βασικά δεν ξέρεις αν ο άλλος γέλασε. Οπότε συνεχίζεις να γράφεις την μία κοτσάνα πίσω από την άλλη και να αισθάνεσαι τρομερά αστείος, ή και λιγότερο, αλλά ανάλογα την δικιά σου διάθεση αποκλειστικά.
Είναι ιδανική κατάσταση. Σαν να είσαι στη γυάλα σου. Σκέψου να είσαι σε ένα θέατρο ή σε παρέα και να πεις την καλύτερη ατάκα σου και να μην γελάσει κανένας… Δύσκολα πράγματα.
Από την άλλη βέβαια το γραπτό χιούμορ είναι πολύ διαφορετικό από το προφορικό. Μπορείς να παίξεις με την γλώσσα, πως να το πω; Εκτιμούνται και τα ευρήματα που προφορικά ίσως να μην είναι και τόσο αστεία. Επίσης έχεις τον χρόνο να σκεφτείς κάτι καλό και επιλέγεις πότε θα χτυπήσεις. Κάτι που δεν ισχύει στην πραγματική ζωή".
P.E.: Τι είναι αυτό που σας έχει ωθήσει στο γράψιμο και τι σας δίνει κίνητρο όταν γράφετε;
Θ.Α.:"Αγαπώ πολύ το διάβασμα και έγραφα διάφορες χαζομάρες από μικρός. Στα βιβλία με γοήτευε πάντα το στυλ γραφής, πέρα από το περιεχόμενο. Θυμάμαι ότι έκανα ασκήσεις ύφους. Κάτι σαν Transcription που λέμε και στην μουσική...
Δηλαδή όταν διάβαζα ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ, έγραφα κι εγώ κάτι προσπαθώντας να μιμηθώ το στυλ. Την ατμόσφαιρα. Εγώ πιστεύω ότι καλό βιβλίο είναι αυτό που όταν το τελειώσεις, θες να κάτσεις να γράψεις και συ ένα τέτοιο.
Από κει και πέρα, τα τελευταία χρόνια που έγραψα αυτές τις ιστορίες, ήταν μάλλον μια διέξοδος για μένα για να ξεχνιέμαι από δύσκολες καταστάσεις. Γιατί δεν είχα ούτε την πρόθεση, ούτε και την σκέψη πως μπορεί να εκδοθούν κάποτε όλα αυτά. Κυρίως ήθελα να διασκεδάσω τον εαυτό μου.
Ήταν και μια περίοδος που δεν μπορούσα να ασχοληθώ όσο θα ήθελα με την μουσική, να μελετάω, πράγμα που μου έλειπε πολύ κι έτσι απασχόλησα το μυαλό μου δημιουργικά μ΄ αυτόν τον τρόπο. Ξέρεις μια ιστορία μπορείς να την σχεδιάσεις και ενώ μαγειρεύεις ή πλένεις πιάτα.
Είναι μια καλή τέχνη για μας τις νοικοκυρές η συγγραφή. Επίσης ήταν κι ένα είδος κοινωνικοποίησης. Έγραφα αυτές τις ιστορίες και τις δημοσίευα σε μια κλειστή ομάδα στο φέισμπουκ με μέλη λίγα αλλά εκλεκτά και εξαιρετικά πυροβολημένα, σαν και μένα και γινότανε ένας ωραίος χαβαλές, που αντικαθιστούσε κατά κάποιον τρόπο τις παρέες που μου λείπουν εδώ στο εξωτερικό".
P.E.: Είστε ένας άνθρωπος της μουσικής. Πώς σχετίζεται αυτό με το γράψιμο και τις λέξεις;
Θ.Α.:"Είμαι μουσικός της τζαζ, μου αρέσει ο αυτοσχεδιασμός και γράφω μουσική και μπορώ να πω ό,τι ναι, έχει μεγάλες ομοιότητες η μουσική με το γράψιμο. Δηλάδη έχει να κάνει με την δομή, την φόρμα αλλά κυρίως την αυθόρμητη παραγωγή ιδεών. Γράφοντας, ανοίγει η όρεξη και τελικά καταλήγεις σε διαφορετικά μέρη από κει που υπολόγιζες.
Ή κάνεις μεγάλες παρακάμψεις πριν φτάσεις εκεί που ήθελες. Όπως και με την μουσική. Και στις δύο περιπτώσεις όμως, σίγουρα καλό είναι να μην φλυαρείς. Βέβαια η μουσική είναι πολύ πιο δύσκολη πιστεύω.
Μπορεί να μην έχεις πάει στο σχολείο καθόλου και να γράψεις σε κάποιον “σ' αγαπώ” (ή “σε μισώ” εν πάση περιπτώση) και να γίνεις πιστευτός. Άντε να το πεις αυτό με το σαξόφωνο…
Θέλει δουλίτσα… Επίσης η μουσική και δη ο αυτοσχεδιασμός είναι ρίαλ τάιμ. Το γραπτό διορθώνεται και αργότερα. Με το σαξόφωνο, αν πεις κάτι λάθος, το είπες, πάει και τελείωσε. Δεν έχει γυρισμό".
P.E.: Είναι η πρώτη σας συγγραφική προσπάθεια. Γιατί διαλέξετε το διήγημα ως είδος;
Θ.Α.: "Κοίταξε, αυτά είχα, αυτά έδωσα. Όπως σου είπα, ποτέ δεν σκέφτηκα γράφοντας αυτές τις ιστορίες ότι πρόκειται να εκδοθούν.
Απλά κάποια στιγμή μαζεύτηκε ένας όγκος από δαύτες και επειδή διάφοροι μου λέγανε ότι πρέπει να τα στείλω σε εκδοτικούς, ότι γράφω καλά, έχω ιδιαίτερο στυλ κτλ, κάποια στιγμή με πήρανε στο λαιμό τους οι αλήτες και το αποφάσισα να δοκιμάσω να εκτεθώ ανεπανόρθωτα πλέον.
Αυτά τα φέισμπουκ μας καταστρέψανε… Τα έστειλα σε μερικούς εκδοτικούς λοιπόν, κυρίως για να πάρω μια δύο γνώμες από ειδικούς ας πούμε… Θα έπρεπε να δεις το μέιλ που τους έγραψα… Δεν το είχα πάρει και τόσο στα σοβαρά".
P.E.: Έχετε αποπειραθεί να γράψετε σε άλλα είδη γραφής και τι θα βρίσκατε ενδιαφέρον;
Θ.Α.: "Γράφω διάφορα. Γράφω και δοκίμια, πολιτικά κτλ, που και που γράφω και ποιήματα (μεταξύ μας ε;) και έχω αρχίσει ανεπιτυχώς, τουλάχιστον 4 μυθιστορήματα. Αλλά εκεί τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα. Το διήγημα είναι άμεσο. Το τελειώνω συνήθως σε μερικές ώρες.
Το πολύ τρεις εδώ που τα λέμε. Συνήθως μια δύο ωρίτσες. Σπάνια θα ασχοληθώ με την ίδια ιστορία για δεύτερη μέρα. Τώρα που είμαι πλέον συγγραφέας με την βούλα, έχω αρχίσει να δουλεύω ένα μυθιστόρημα, λίγο πιο σοβαρά.
Είναι ένα όνειρο από παιδί για μένα αυτό. Και είναι μεγάλη πρόκληση. Δεν είναι τόσο εύκολο. Αλλά θέλει ακόμα δουλειά. Ας τα να πάνε... Στα 40τόσο μου, άρχισα και δεύτερο επάγγελμα χωρίς αποδοχές. Το μέλλον προμηνύεται λαμπρό".
P.E.: Το ανατρεπτικό των διηγημάτων σας και του βιβλίου, πέρα από το χιούμορ, ποιο στοιχείο νομίζετε ότι είναι;
Θ.Α.:"Τώρα αυτό δεν το ξέρω, ας το πει κανένας άλλος αν βρίσκει κάτι ανατρεπτικό. Ίσως είναι λίγο ανατρεπτικό το στοιχείο του σουρεαλισμού που υπάρχει σε κάποιες ιστορίες.
Εκεί που οι παραδοξότητες που γράφω φλερτάρουν με την διαχωριστική γραμμή μεταξύ του ονειρικού και της ασύμμετρης παπαρολογίας. Θα δείξει η ιστορία…
Γενικά το βιβλίο αυτό θα το χαρακτήριζα ο ίδιος περισσότερο ψυχαγωγικό, στην καλύτερη περίπτωση, παρά ως κάτι συγκλονιστικό… Πάντως να πω ότι δεν είναι όλες οι ιστορίες αστείες ε; Έχει και σοβαρές και συγκινητικές, είναι για όλη την οικογένεια".
occupy
P.E.: Πώς είναι η ζωή για έναν συγγραφέα και ένα ευρύτερο καλλιτεχνικό πνεύμα στην Ολλανδία; Σας ταιριάζει;
Θ.Α.:"Η Ολλανδία; Μπα, δεν μου ταιριάζει καθόλου. Όσο ήμουν στην Ελλάδα δεν μπορούσα να νιώσω άνετα με την Ελληνική κουλτούρα, με ενοχλούσαν πολύ διάφορα πράγματα.
Έπρεπε να βγω έξω για να καταλάβω πόσο Ελληναράς είμαι τελικά. Στην αρχή, ως φοιτητής την λάτρεψα την Ολλανδία. Δεν σταματούσα να εκθειάζω το κάθε τι. Από τότε όμως που συνειδητοποίησα ότι μάλλον εδώ θα τα αφήσω τα κοκαλάκια μου, όσο πάει και χειροτερεύει. Όσο πιο πολύ μαθαίνω την κοινωνία της, αντί να αισθάνομαι πιο άνετα, αισθάνομαι όλο και πιο ξένος.
Η Ολλανδία είναι φοβερή χώρα, απίστευτες υποδομές, πρόνοια, είναι η τέλεια χώρα για να μένεις αν είσαι Ολλανδός.
Όταν είσαι ξένος όμως, είσαι πάντα ξένος. Έχει μια μοναξιά η ξενιτιά. Εντάξει να μην γκρινιάζω κιόλας βέβαια, μια χαρά είμαι. Έχω την οικογένεια μου, τη δουλειά μου, επαγγελματικά τα βγάζω μάλλον καλύτερα παρά απ' ότι θα τα κατάφερνα στην Ελλάδα.
Τώρα ο καιρός, είναι κι αυτό ένα θέμα. Μπορεί να μην φαίνεται σημαντικό, αλλά είναι κάτι μέρες που βγαίνει ο ήλιος και νιώθεις όλη την ψυχολογία σου να αλλάζει, νιώθεις ήρεμος, ευδιάθετος και τότε σκέφτομαι ότι χαραμίζω την ζωή μου εδώ πάνω να πούμε, αντί να αράζω άφραγκος κι ωραίος στην Ελλάδα και να πίνω τίποτα φραπέδες, τίποτα τσίπουρα στον ήλιο ευτυχισμένος".
P.E.: Όταν φύγατε για την Ολλανδία από την Ελλάδα σε μία εποχή που λίγοι έφευγαν για τα ξένα τι είχατε στο μυαλό σας;
Θ.Α.: "Στην Ολλανδία ήρθα για σπουδές. Ήρθα για το κονσερβατόριο, επειδή στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάτι ανάλογο. Και ήθελα βέβαια να δω και τι γίνεται έξω από πλευράς μουσικής, τι παίζεται… Δεν είχα σκοπό να μείνω. Απλά γνώρισα εδώ την γυναίκα μου, έμεινε έγκυος και τελικά έμεινα εδώ. Δεν είμαι οικονομικός αλλά ερωτικός μετανάστης δηλαδή".
P.E.: Θα γυρίζατε ποτέ στην Ελλάδα και τι είναι αυτό που σας λείπει από αυτή;
Θ.Α.: "Θα γύριζα τρέχοντας αν και το βλέπω αρκετά δύσκολο. Το επιχείρησα αρκετές φορές, σε επίπεδο σχεδιασμού, αλλά έπεσα και πάνω στην κρίση και ήταν αρκετά δύσκολο και όσο περνάνε τα χρόνια και μεγαλώνουν και τα παιδιά μου, γίνεται και δυσκολότερο.
Δύσκολο, ειδικά με την δουλειά που κάνω, που είναι έτσι κι αλλιώς επισφαλής να γυρίσω με ολόκληρη οικογένεια και να αρχίσω από το μηδέν ξανά. Αυτό που μου λείπει είναι η οικογένειά μου και οι φίλοι. Μερικές φορές νιώθω πολύ άσχημα, εντελώς ανίσχυρος να βοηθήσω την οικογένειά μου. Τους παράτησα εκεί πέρα μόνους τους… Από κει και πέρα, όπως σου είπα και πριν η ξενιτιά έχει μια μοναξιά.
Είναι δύσκολο να συνδεθείς με τους ανθρώπους εδώ γιατί απλά έχουν άλλη κουλτούρα. Με τους Έλληνες μπορώ να συννενοηθώ με μια λέξη. Γιατί έχουμε τα ίδια βιώματα, τις ίδιες αναφορές. Τις αναφορές των Ολλανδών, πως να το κάνουμε, δεν τις έχω.
Μου τυχαίνει για παράδειγμα να βρίσκομαι σε συζήτηση και ενώ πλέον μιλάω την γλώσσα τους, είναι φορές που αρχίζουν και γελάνε πάνω στην συζήτηση και απορώ. Που το είδατε το αστείο ρε; Δεν έχει ειπωθεί τίποτα το αστείο. Αλλά έχουν κι αυτοί τους κώδικές τους, τις αναφορές τους. Εγώ είμαι λίγο έξω από αυτά. Δεν μπορώ να κάνω πολλά γι' αυτό".
major harm
P.E.: Του Έλληνα του αρέσει να ακούει μουσική, να γράφει ή να διαβάζει;
Θ.Α.:"Εμένα μου αρέσουν και τα τρία. Τώρα για τους άλλους δεν μπορώ να μιλήσω. Θα τους συμβούλευα κυρίως να ακούνε μουσική, να αγοράζουν δίσκους και δη τους δικούς μου, όπως επίσης και να διαβάζουν, κυρίως τα χρυσόψαρα. Το γράψιμο δεν το συμβουλεύω, να μην γινόμαστε και πολλοί…"
P.E.: Θα συνεχίσετε αυτό το συγγραφικό σας ταξίδι και αν ναι τι έχετε στο μυαλό σας;
Θ.Α.:"Ναι όπως σου είπα, έχω αρχίσει να δουλεύω ένα μυθιστόρημα τώρα. Πολύ θα ήθελα να γράψω κι ένα κανονικό βιβλίο δηλαδή. Εϊναι πάρα πολύ ωραίο και περνάω πολύ καλά γράφοντάς το. Ελπίζω να καταφέρω να το τελειώσω κάποτε.
Από κει και πέρα θέλω να βγάλω κι έναν δίσκο με το καινούριο μου γκρουπ, να μην ξεχνάμε και την μουσική δηλαδή. Επίσης διηγήματα συνεχίζω να γράφω, έχω γράψει και μερικά πολύ καλά τελευταία, αλλά ήταν δυστυχώς αργά για να συμπεριληφθούνε στο βιβλίο.
Ίσως μαζευτούνε κάποια στιγμή και για δεύτερη συλλογή διηγημάτων. Γενικά πάντως, για μένα παραμένει ένα χόμπι. Δεν πιέζω τον εαυτό μου να κάτσει να γράψει κάτι. Όταν μου έρθει η ιδέα, ή η έμπνευση, η όρεξη να γράψω, θα βρω τον χρόνο και θα το γράψω.
Αλλά να πω ότι θα κάτσω σήμερα, ή δυο ώρες την ημέρα ή κάτι τέτοιο, δεν το κάνω. Αρκετές υποχρεώσεις έχω. Άλλωστε δεν νομίζω να στερώ κάτι σημαντικό από την παγκόσμια λογοτεχνία…"
