Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με το συγγραφέα Κώστα Λογαρά διοργάνωσε η Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού Κοινο_Τοπία www.koinotopia.gr στον πολυχώρο της. Αφορμή ήταν η έκδοση του τελευταίου του μυθιστορήματος με τίτλο ‘‘Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο’’ των εκδόσεων Καστανιώτη. Στο πάνελ της συζήτησης ήταν η Ελένη Αθανασοπούλου ψυχολόγος (ΑΠΘ), master στη Συμβουλευτική από το Πανεπιστήμιο Πατρών, ψυχολόγος στο Κ.Κ. Πάτρας και η Κωνσταντίνα Γεωργίου Κοινωνικός Λειτουργός, Καθηγήτρια Κοινωνικής εργασίας ΤΕΙ Πάτρας.

Ο Κώστας Λογαράς λαμβάνοντας πρώτος το λόγο εισήγαγε τους παρευρισκόμενους στο θέμα του μυθιστορήματος αναφέροντας τις σχέσεις εξουσίας και επιβολής είτε σε επίπεδο διαπροσωπικής επαφής είτε στον κοινωνικό και πολιτικό χώρο. Η θυμική συμπεριφορά του ήρωα Μαρίνου Τριάντη, η παράλογη επιθυμία του να εξουσιάσει, να καταστρέψει το ερωτικό αντικείμενο του πόθου του τον οδηγεί στο έγκλημα και την αυτοκαταστροφή. Το έγκλημα (πραγματικό γεγονός που συντάραξε την πόλη) συντελείται το 1980, περίοδο τεράστιων πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών. Αλλά και απαρχή μιας εποχής κατά την οποία η ελληνική κοινωνία θα οδηγηθεί, σταδιακά και ανεπίγνωστα, σε έναν αντίστοιχο εκμαυλισμό, σε μια ανάλογη πολιτιστική έκπτωση παρασυρμένη από τη δημαγωγία. Η έξαρση του λαϊκισμού, η καλλιέργεια του θυμικού στον ελληνικό λαό θα επιφέρει την πτώση και την οδύνη του. Μπροστά σ' αυτήν την κατάσταση θα βρεθεί ο Μαρίνος Τριάντης όταν αποφυλακιστεί. Η δική του αυτοκαταστροφική πορεία μοιάζει να είναι παράλληλη με την πορεία ενός λαού....


Η Κωνσταντίνα Γεωργίου στη συνέχεια αναφέρθηκε στην αρτιότητα του κειμένου και στο πολύ καλό γράψιμο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα:

· Το προφίλ των πρωταγωνιστών κ΄ των εμπλεκομένων προσώπων δεν καθορίζεται άμεσα, αλλά δημιουργείται μέσα από την πορεία του κειμένου και τις συμπεριφορές και στάσεις τους.

· Πολλά πράγματα και σκληρά γεγονότα να διατυπώνονται χωρίς χυδαιότητα, μέσα από ένα σαφή και εκλεπτυσμένο λόγο.

· Η ανατομία της ανθρώπινης ψυχής αναδύεται μέσα από τα ανθρώπινα λάθη

· Η προσέγγιση προσώπων και γεγονότων παρατίθεται με τέτοιο τρόπο χωρίς να προβάλλεται θετική ή αρνητική κρίση, αφήνοντας τον αναγνώστη να τη συνειδητοποιεί μέσα από τη ροή του κειμένου

· Χρησιμοποιείται η αφήγηση για να μένει ο συγγραφέας αμέτοχος παρατηρητής αλλά μέσα από το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται να αναδύεται η συμμετοχή του στα ανθρώπινα πάθη.

· Κάποια στοιχεία, όπως το κρώξιμο των πουλιών, συνοδεύει στο μυαλό του θύτη, από την πράξη του και τις κραυγές του θύματος, ως τη στιγμή της αυτοχειρίας του.


Η Ελένη Αθανασοπούλου τέλος ανέφερε: Μια πρώτη παρατήρηση που ήθελα να διατυπώσω είναι το γεγονός πως όταν η σεξουαλικότητα (και εδώ η ομοφυλοφιλία), αντιμετωπίζονται ως "διαστροφή", και γενικά ως κάτι που πρέπει να παραμείνει στο σκοτάδι, οι σχέσεις χάνουν σε κοινωνικότητα και "κερδίζουν" σε ντροπή και συμπλέγματα.

Άλλη παρατήρηση που έγινε νωρίς στη συζήτηση ήταν περί του συνταρακτικού αντίκτυπου που είχε το συγκεκριμένο έγκλημα στην τοπική κοινωνία: εγκλήματα έμφυλης βίας δεν είναι διόλου σπάνια, όσο κι αν (κάποιες φορές, όχι όλες) αποκαλύπτουν μια νοσηρή σχέση καλά κρυμμένη. Επίσης καθόλου έκπληξη δεν προκαλούν εγκλήματα μεταξύ ανδρών με το γενικόλογο αιτιολογικό των "προσωπικών διαφορών". Εν προκειμένω όμως, έχουμε ένα έγκλημα πάθους μεταξύ ανδρών και μάλιστα με θύμα έναν έφηβο. Γράφει δηλαδή ο Λογαράς, για ένα έγκλημα που κανείς δε μπορεί ηθελημένα ή αθέλητα να το "παρεξηγήσει" για κάτι άλλο, να το κουκουλώσει. Οι μάσκες πέφτουν. Σηματοδοτεί μια εποχή που δε μπορεί να "στρογγυλέψει" όσα συμβαίνουν.

Τέλος, βρήκα μέσα στο έργο πολλά ζεύγη αντιθέτων. Δε μοιάζουν με δύο άκρα που δε συναντιούνται και δε συνδιαλέγονται, παρόλο που εκφράζουν αντιφάσεις. Αντιθέτως, είναι διαρκώς εν σχέσει μεταξύ τους, υπόκεινται σε διαρκείς εναλλαγές "ρόλων" θύτη και θύματος. Αυτά είναι οι σχέσεις των ηρώων μεταξύ τους, καθώς και άλλα όπως: άτομο-πόλη, τότε-τώρα, πριν το έγκλημα-μετά το έγκλημα, φως-σκοτάδι, κρυφά-φανερά, ιδιωτικά-δημόσια και μέσα-έξω (μέσα στη φυλακή-έξω από τη φυλακή).

Στη συζήτηση κατέθεσαν τις απόψεις τους αποδομώντας και επανασυνθέτοντας το ενδιαφέρον πόνημα του Κ. Λογαρά οι: Νίκος Αντωνόπουλος, Άρης Δρουκόπουλος, Λαμπρινή Σακκά, Βάσω Πετροπούλου, Σάκης Κάπαρης, Χάρης Κανελλακόπουλος, Στέφανος Δρίτσος, Άννα Κονδύλη, Νίκος Αναστασόπουλος, Βρισηίς Πετροπούλου, Ανδρέας Σπηλιώτης, Λίλιαν Γεωργοπούλου, Μαρία Τζούδα, κ.α.