Ένα ξεχωριστό και αξιοθαύμαστο είδος της λαϊκής αρχιτεκτονικής, στο οποίο αντανακλάται η αμυντική αναγκαιότητα μιας ιδιαίτερα ταραγμένης εποχής όπως η περίοδος 1770-1830, είναι τα Πυργόσπιτα και οι Πύργοι που υπάρχουν στην Αχαΐα, έργα των Βαρβαριτών μαστόρων.

Πρόκειται για κτίσματα με διάχυτη την οχυρωματική φροντίδα, σκοπός των οποίων ήταν η προστασία των προυχόντων και των αγωνιστών από κάθε είδους αυθαιρεσία των καιρών για αυτό και ήταν άμεση η σύνδεση τους με τους εθνεγερτικούς αγώνες. Ένα από αυτά και μάλιστα από τα πιο ξακουστά βρίσκεται στο χωριό Κάτω Λουσοί του δήμου Καλαβρύτων και είναι ο περίφημος Πύργος της ιστορικής οικογένειας Πετμεζά, που συνδυάζει την παράδοση των βυζαντινών και βενετσιάνικων κάστρων με τις ανάγκες μιας άνετης κατοικίας.

Ο πύργος αποτέλεσε ορμητήριο της οικογένειας των Πετμεζαίων, η οποία σύμφωνα με την παράδοση, προερχόταν από την Ήπειρο απ' όπου αναγκάστηκε να φύγει εξαιτίας των τουρκικών διώξεων και να εγκατασταθεί στους Κάτω Λουσούς Καλαβρύτων. Υπήρξε κατ' εξοχήν κέντρο αντίστασης εναντίον των Τούρκων (πριν και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821) και έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Κατά την εξέγερση της Πελοποννήσου (1770) εναντίον των Τούρκων και ως το 1800, περισσότεροι από είκοσι Πετιμεζαίοι κλέφτες και αμαρτωλοί έδωσαν τη ζωή τους σε συγκρούσεις με τους Τουρκαλβανούς.

Ο Αθανάσιος Πετμεζάς (1760-1804) μαζί με τον Κολοκοτρώνη και τον Ζαχαρία δημιούργησαν τη θρυλική τριανδρία αρματωλών (1785). Μετά τη δολοφονία του Ζαχαρία εκδόθηκε σουλτανικό διάταγμα επικήρυξης των άλλων δύο, όπως γράφει ο Γ. Τερτζέτης στα "Απομνημονεύματα" που του υπαγορεύει ο Κολοκοτρώνης (".....ή υμάς τους δύο Πετμεζά και εμέ ή τα κεφάλια των κοτσαμπάσιδων").

Το 1804 ο Αθανάσιος Πετμεζάς, επικηρυγμένος από τους Τούρκους, έπεσε θύμα προδοσίας και δολοφονήθηκε μέσα στον Πύργο του. Απογόνους των Πετμεζαίων οι οποίοι έχουν διακριθεί ως στρατηγοί, πολιτικοί, επιστήμονες, λόγιοι και έχουν αναπτύξει έντονη κοινωνική δραστηριότητα, συναντάμε μέχρι τις μέρες μας.

Για όσους τώρα δεν το έχετε επισκεφτεί μέχρι σήμερα μπορείτε να κάνετε ένα μικρό οδοιπορικό στις φωτογραφίες πoυ ακολουθούν.