Μιλώντας απόψε στην πλατεία Γεωργίου, μετά τη λήξη της πορείας που ξεκίνησε από τη Δεξαμενή, ο Δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, απευθυνόμενος στους συγκεντρωμένους τόνισε:

«Ο Δήμος μας διοργανώνει και φέτος εκδηλώσεις για τα 73 χρόνια από την απελευθέρωση της Πάτρας από τη γερμανική κατοχή, από τον ΕΛΑΣ.

Αποτελεί χρέος, η ιστορία μας να γίνει κτήμα όλων, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, γιατί η γνώση της ιστορίας, αποτελεί οδηγό για τους σημερινούς αγώνες.

Θέλουμε να γίνει πλατιά γνωστή στο λαό η ιστορική αλήθεια για εκείνη την περίοδο.

Η απελευθέρωση της πόλης μας, ήρθε ως αποτέλεσμα της συλλογικής πάλης, των εθνικοαπελευθερωτικών οργανώσεων, του ίδιου του λαού  και της νεολαίας, που αναθαρρημένοι από τις νίκες και την ασταμάτητη προέλαση του κόκκινου στρατού, απελευθέρωσαν ολόκληρες περιοχές της χώρας και η εξουσία πέρασε στο λαό.

Έτσι, παραμονές της απελευθέρωσης, οι κατακτητές και οι συνεργάτες τους, είχαν απομονωθεί στο κέντρο της πόλης, ενώ τα περίχωρα είχαν απελευθερωθεί από τον ΕΛΑΣ.

Την 1η Οκτώβρη, το 12ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ καταλαμβάνει τις περιοχές Κλάους, Περιβόλα, Εγλυκάδα, Γηροκομειό. Ένας λόχος καταλαμβάνει το Δασύλλιο και ένας άλλος από τα Συχαινά, κατευθύνεται προς την παραλία, για να αποκλείσει τη διαφυγή των Γερμανών.

Στις 2 Οκτώβρη, αρχίζει η επιχείρηση απελευθέρωσης της πόλης, με γενικευμένη επίθεση από όλα τα τμήματα, που απλώθηκε σε όλη την Πάτρα και κράτησε ως αργά το βράδυ.

Στις 3 του Οκτώβρη το πρωί, παραδίδονται στην αγγλική δύναμη τα τάγματα ασφαλείας προδοτών και συνεργατών των Γερμανών του περιβόητου Κουρκουλάκου και η τελική επίθεση αρχίζει. Οι ΕΛΑΣίτες έφτασαν στα Ψηλά Αλώνια και μια ομάδα των ανταρτών κατορθώνουν να στήσουν ένα πολυβόλο στο καμπαναριό του Παντοκράτορα. Εκδηλώνεται επίθεση στο Κάστρο και οι Γερμανοί υποχωρούν προς το λιμάνι. Το βράδυ αργά, επιβιβάζονται σε πλοία και εγκαταλείπουν την Πάτρα.

Στις 4 του Οκτώβρη, στις 6 το πρωί, οι καμπάνες αναγγέλλουν τη λευτεριά και το τέλος της σκλαβιάς. Οι απελευθερωτές, τα τμήματα του ΕΛΑΣ, παρελαύνουν στην ελεύθερη Πάτρα και οι κάτοικοι, που πλημμύρισαν τους δρόμους, τους υποδέχονται με λουλούδια.

Φίλες και φίλοι

Για πολλά χρόνια, η επέτειος της απελευθέρωσης της Πάτρας, είχε υποβαθμιστεί γιατί δεν ήθελαν να ακουστεί η αλήθεια.

Εμείς δεν θα σταματήσουμε να τη λέμε στη νεολαία, στον Πατραϊκό λαό.

Τον Απρίλη του 1941, οι Ναζί Γερμανοί και οι φασίστες Ιταλοί και Βούλγαροι, καταλαμβάνουν τη χώρα μας, μετά την υποδούλωση και άλλων λαών της Ευρώπης. Η χώρα μας, όπως και το σύνολο των χωρών που σκλαβώθηκαν, γνώρισαν την απανθρωπιά, την βρωμιά της «νέας τάξης πραγμάτων», γνώρισαν τι θα πει ναζισμός. Η επίθεσή τους, δεν ήταν έμπνευση «τρελών», αλλά οργανωμένο σχέδιο των κυρίαρχων οικονομικά δυνάμεων των χωρών τους.

Της Krups, της Siemens, της Deutsche bank, των μονοπωλίων. Το κεφάλαιο όταν χρειαστεί, στηρίζει τους ναζιστές και τους φασίστες, ως εναλλακτική λύση. Γι’ αυτό υποστηρίζει με κάθε τρόπο την Χρυσή Αυγή, μια καθαρά ναζιστική οργάνωση, που καλλιεργεί το ρατσισμό, την ανωτερότητα της φυλής, το μίσος απέναντι στους άλλους λαούς. Όσο και προσπαθούν να κρυφτούν, θα βγαίνει πάντοτε στην επιφάνεια, ότι είναι υπηρέτες του κεφαλαίου.

Γι αυτό τους βλέπουμε να βαράνε τον εργάτη, τον αδύναμο πρόσφυγα και ποτέ τον εφοπλιστή, τον κεφαλαιοκράτη.

Κι ενώ στη χώρα πλάκωνε η σκλαβιά της κατοχής, τα κόμματα της ελληνικής πλουτοκρατίας, με όποια ονομασία και αν προσδιοριζόντουσαν, δεξιά, κεντρώα κ.λπ. εγκατέλειψαν το λαό.

Οι μισοί έφυγαν για την Αίγυπτο, πήραν μαζί τους και το Δημόσιο Ταμείο με το χρυσάφι και από εκεί προετοιμαζόντουσαν για τις μεταπολεμικές εξελίξεις, Οι άλλοι σχημάτισαν κατοχική κυβέρνηση.

Οι κατοχικές κυβερνήσεις, με όλους τους πρόθυμους επάνδρωσαν όλους τους τομείς. Δημιουργήθηκαν τα Τάγματα Ασφαλείας, συνέχισαν να λειτουργούν η Ειδική Ασφάλεια, η Αστυνομία Πόλεων. Οι κατακτητές χρειάζονταν κυβερνήσεις – υποχείρια τους, μέσω των οποίων θα εξασφάλιζαν την κυριαρχία τους, τα συμφέροντά τους.

Όλοι φρόντισαν ωστόσο, να παραδώσουν στην κατοχική κυβέρνηση, στον Μανιαδάκη τα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ που ήσαν κρατούμενοι από τη Μεταξική Δικτατορία, για να οδηγηθούν στην εκτέλεση στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής την 1η του Μάη του 1944. Απέδειξαν στην πράξη ότι δεν έχουν διαφορές στην αντιμετώπιση αυτών που πρωτοστατούν για να σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Στο λαό, καλλιεργούνταν η μοιρολατρία, ότι οι ναζί είναι ανίκητοι, δεν αξίζει να χάσουν τη ζωή τους και ότι πρέπει να κοιτάξουν τον εαυτό τους ή να καθίσουν στα «αυγά» τους, γιατί την ελευθερία τους, την ανέλαβαν άλλοι λαοί. Οι Εγγλέζοι, οι Αμερικάνοι και οι Ρώσοι. Έδιναν έτσι συγχωροχάρτι στον εαυτό τους και περίμεναν να ‘ρθει η στιγμή που θα στρογγυλοκάτσουν στο σβέρκο του λαού.

Ο λαός όμως δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Συγκρότησε το Εθνικό Απελευθερωτικό μέτωπο, το ΕΑΜ με τη συμμετοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας, του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδας και του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας. Το ΕΑΜ συσπείρωσε τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού. Πέτυχε την ψυχική του ανάταση, χτύπησε την μοιρολατρία την ιδιοτέλεια, τον ατομικισμό, την αδιαφορία και την προδοσία.

Το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο δίνει πρώτο το σύνθημα για την επιβίωση του λαού. Ξεκινούν αγώνες μέσα στην κατοχή. Στον αγώνα αξιοποιήθηκαν, μαζί με την ένοπλη πάλη, όλες οι μορφές. Απεργιακές κινητοποιήσεις, διαδηλώσεις, σαμποτάζ.

Τον Απρίλη του 1942 οργανώθηκε η πανυπαλληλική απεργία για την αντιμετώπιση της πείνας, του λιμού.

25 Ιούνη του 1943 με τις κινητοποιήσεις που οργάνωσε το ΕΑΜ ματαιώθηκε η πολιτική επιστράτευση. Τη σιγή της νύχτας στις γειτονιές έσπαγε ο τηλεβόας Προσοχή! Προσοχή! Σας μιλούν τα ηρωικά νιάτα της Ελλάδας! Η ΕΠΟΝ!

«Ο Βάρβαρος κατακτητής ετοιμάζει καινούργια μέτρα εξόντωσης. Αγωνιστές της λευτεριάς! Δε μας λύγισαν με το ντουφέκι! Όλοι στον αγώνα για τη ματαίωση της Πολιτικής Επιστράτευσης, κανένας εργάτης στη Γερμανία».

Στις 22 Ιουλίου του 1943 γίνεται κινητοποίηση για να φύγουν οι Βούλγαροι φασίστες από τα ελληνικά χώματα.

Ο κατακτητής έσπερνε τον τρόμο, προσπαθούσε να περάσει την ηττοπάθεια, την μοιρολατρία, να σταυρώσει ο ελληνικός λαός τα χέρια, να παραδοθεί. Αυτό δεν πέρασε.

Η εργατική τάξη με υψηλό αγωνιστικό φρόνημα πάλεψε για την επιβίωσή της από την πείνα και την εξαθλίωση.

Ο εθνικοαπελευθερωτικός  αγώνας έδωσε και υπέροχα παραδείγματα πρωτοπόρας οργάνωσης και πειθαρχίας, πρωτόγνωρης αυτενέργειας και πρωτοβουλίας των λαϊκών μαζών στις πόλεις και τα χωριά, με αποκορύφωμα τον ένοπλο αγώνα χιλιάδων ανταρτών του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ.

Φίλες και φίλοι

Στις 12 Οκτώβρη του 1944, λίγες μόνο μέρες από την απελευθέρωση, στην εφημερίδα «ΝΕΟΛΟΓΟΣ» Πατρών δημοσιεύεται «ΠΡΟΚΥΡΗΞΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ».

«…Περαιτέρω τονίζει ότι θα προσέξει ιδιαιτέρως το ζήτημα ικανοποιήσεως των βιωτικών αναγκών του λαού. Θα φροντίση να εξασφαλίση την κανονικήν λειτουργίαν των λαϊκών συσσιτίων και να δημιουργήση μαθητικά σισσίτια.(…) Θα δώση μεγάλην προσοχή εις την αποκατάσταση των συγκοινωνιών και την καθαριότητα της πόλεως. Θα μελετήση και θα λάβη μέτρα δια την εξάλειψιν της ανεργίας. Θα μελετήση το μέτρον της ιδρύσεως λαϊκών ιατρείων κατά συνοικίας, χάριν της υγείας του λαού και θα φροντίση να εξασφαλίση δωρεάν με τη βοήθειαν του Ερυθρού Σταυρού, τα απαραίτητα φάρμακα…».  

Δεκαετίες μετά, παρά την τεράστια ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνικής κι ενώ ο πλούτος που παράγει ο λαός είναι αμύθητος αλλά επειδή τον καρπώνονται οι λίγοι, τα μονοπώλια, η κατάσταση έχει τραγικές ομοιότητες. Τα λαϊκά στρώματα βιώνουν την ανεργία, τη φτώχεια και την εξαθλίωση.

Ό,τι κατέκτησαν οι εργαζόμενοι τα παίρνουν πίσω.

Επιτίθενται στην Υγεία, στην Ασφάλιση, στη σύνταξη, στη μόρφωση, κόβουν ΕΚΑΣ, επιδόματα, συνεχίζουν τη φοροληστεία, βγάζουν στο σφυρί το λαϊκό σπίτι.

Η ανεργία τσακίζει τα όνειρα και τη ζωή της νεολαίας, των εργαζομένων.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις, που γονατίζει το λαό με περικοπές και φόρους, για να δημιουργήσει τα ματωμένα πλεονάσματα για το κεφάλαιο, κοροϊδεύει προκλητικά υποσχόμενη, δίκαιη ανάπτυξη.

Την ίδια στιγμή, με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2018, ενσωματώνει το σύνολο των μέτρων των τριών μνημονίων, ενώ συνεχίζει τις περικοπές στην υγεία, την ασφάλιση, την περίθαλψη, στην Τοπική Διοίκηση και για τους εξαθλιωμένους υπόσχεται «κοινωνικό μέρισμα».

Φίλοι και φίλες

Σήμερα, μπροστά στα μάτια μας, η περιοχή μας γίνεται πεδίο ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, που μπορούν να οδηγήσουν σε πόλεμο.

Ανησυχούμε λοιπόν, γιατί οι εξελίξεις εγκυμονούν κινδύνους για την ασφάλεια και τη ζωή του λαού.

Πολύ σωστά πριν λίγες μέρες, το Δημοτικό Συμβούλιο, εξέφρασε «την ανησυχία του για ό,τι καταγγέλλεται και αφορά την εγκατάσταση των πυρηνικών στον Άραξο και καλεί την κυβέρνηση να απαντήσει δημόσια, αν έχουν ισχύ αυτοί οι Νατοϊκοί σχεδιασμοί στην περιοχή. Και αν ναι, απαιτεί να τους σταματήσει».

Απαιτείται ετοιμότητα, επαγρύπνηση και δράση, για να μην μπει ο λαός και η νεολαία, κάτω από ξένη σημαία.

Να μη χύσουν το αίμα τους τα παιδιά μας, για το ποια ιμπεριαλιστική χώρα θα κυριαρχήσει.

Έχουμε μπροστά μας το δικό μας δρόμο.

Το δρόμο της Κοινωνικής Συμμαχίας.

Αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε.

Φίλες και φίλοι,

Με σεβασμό υποκλινόμαστε σ’ αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους, σ’ αυτούς που δεν υπολόγιζαν τους κινδύνους και σ’ όλα τα επίπεδα έκαναν τη ζωή των κατακτητών δύσκολη. Τους ευχαριστούμε, γιατί μας διδάσκουν το δρόμο που πρέπει να ακολουθούμε, για να είναι η ζωή μας γεμάτη αξιοπρέπεια, περηφάνια και να ‘μαστε ΑΝΘΡΩΠΟΙ.

Συνεχίζουμε στα χνάρια τους.

Το δίκαιο θα επικρατήσει, θα σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου προς άνθρωπο».