Ημερολόγιο χρονομηχανής 56 εκατομμύρια χρόνια Π.Χ. Γεωλογική περίοδος: Ηώκαινο , οργανισμός μελέτης: Νουμουλίτες

Νουμουλίτες, απολιθώματα Ηώκαινου

Ωρα για ταξίδι στο παρελθόν

Ταξίδι, μια ευχάριστη λέξη που όταν ηχεί στα αυτιά μας, δημιουργεί συναισθήματα όμορφα μέσα μας. Ώρα να ζεστάνουμε για ακόμη μια φορά την χρονομηχανή μας και αυτή τη φορά να ταξιδέψουμε 56 εκατομμύρια χρόνια πίσω όταν αρχίζει η γεωλογική περίοδος του Ηώκαινου, που διήρκεσε 22 εκατομμύρια χρόνια μέχρι το 33,9 εκατομμύρια Π.Χ.

Η κατανομή των Γεωλογικών περιόδων

Η γέννηση της επιθυμίας

Πολλές φορές για να κάνουμε ένα ταξίδι θα πρέπει να υπάρχει και η αιτία που προκαλεί την επιθυμία αυτή. Άλλες φορές για να γεμίσουμε μπαταρίες, άλλες φορές για να ξεφύγουμε, άλλες φορές για να δούμε τόπους και μέρη. Αυτή τη φορά όμως η αιτία διαφέρει κατά πολύ. Γεννήθηκε κατά την διάρκεια της τελευταίας μας αποστολής στον ορεινό Βάλτο όταν τον επισκεφτήκαμε για να ερευνήσουμε 2 βάραθρα της περιοχής , στον όρος Γάβροβο, ένα βουνό γεμάτο απολιθώματα. Νουμουλίτες, θαλάσσιοι οργανισμοί που ζήσανε κατά την περίοδο του Ηώκαινου. Η έρευνα μας, απέδωσε καρπούς, όταν κατά την κατάβαση στο εσωτερικό του πρώτου βαράθρου βάθους 40μ. σε υψόμετρο 1080μ στα -25μ έως τα -30μ βρεθήκαμε μπροστά σε μια ζώνη 5μ γεμάτη απολιθώματα , διαβρωμένα μεν από τα νερά που πέφτουν στο εσωτερικό. Αμέσως γεννήθηκε η επιθυμία για ταξίδι στο παρελθόν για να μελετήσουμε από κοντά τους οργανισμούς αυτους. Ρύθμισα το ρολόι της χρονομηχανής μου στο 56 εκατομ. χρόνια Π.Χ., κάθισα αναπαυτικά στην καρέκλα του πιλότου και πριν το καταλάβω η ένδειξη στο ρολόι έγραφε Ηώκαινο.

Η αποστολή έρευνας

Ηώκαινο 56 εκατομ. - 33,9 εκατομ.Π.Χ.

Το Ηώκαινο είναι η δεύτερη εποχή της Παλαιογενούς περιόδου του Καινοζωικού αιώνα. Κατατάσσεται χρονικά ανάμεσα στο Παλαιόκαινο και το Ολιγόκαινο. Το τέλος της χαρακτηρίζεται από ένα συμβάν εξαφάνισης, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με τη σύγκρουση αστεροειδών στη Σιβηρία και στον κόλπο Τσέζαπικ στην Βιρτζίνια. Το όνομα Ηώκαινο προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ἠώς (αυγή) και «καινός» (νέος), δηλαδή είναι η αυγή της σύγχρονης (νέας) πανίδας η οποία εμφανίστηκε εκείνη την εποχή. Το κλίμα του Ηώκαινου ήταν το θερμότερο του Καινοζωικού αιώνα, με τα δάση να επεκτείνονται και να καλύπτουν σχεδόν όλες τις χερσαίες εκτάσεις. Κατά τη διάρκεια του Ηώκαινου η Ανταρτική διαχωρίζεται από την Αυστραλία, με την Ανταρκτική να ψυχραίνει, όπως και το παγκόσμιο κλίμα. (πηγή wikipedia).

Οργανισμοί που ζήσανε κατα την περίοδο του Ηώκαινου

Νουμουλίτες

Αυτή την φορά το σημείο προσγείωσης μου είναι ο βυθός της θάλασσας. Είναι το σημείο που συναντούμε τους Νουμουλίτες. Μέσα απο το παράθυρο της χρονομηχανής παρατηρώ τους θαλάσσιους αυτούς οργανισμούς που ζούνε σε βάθος 50-150μ σε αμμώδεις και ασβεστολιθικούς πυθμένες.

Γένος πρωτόζωων της τάξης των τρηματοφόρων. Το σώμα τους αποτελούνταν από ένα μόνο κύτταρο, διαμέτρου 1-6 εκ., ανάλογα με το είδος. Το κέλυφός τους έχει σχήμα ατρακτοειδές και αποτελείται από μία σπειροειδή αύλακα, διαιρεμένη σε θαλάμους με εγκάρσια διαφράγματα. Ο πρώτος θάλαμος, μέσα στον οποίο ζούσε το ζώο, είναι πιο ευρύχωρος από τους υπόλοιπους. Τα πρωτόζωα αυτά παρουσιάζουν μεγάλο βιολογικό ενδιαφέρον, γιατί εμφανίζουν το φαινόμενο του διμορφισμού. Δηλαδή κάθε είδος συναντάται με δύο μορφές, καθεμία από τις οποίες αντιστοιχεί και σε διαφορετικό αναπαραγωγικό κύκλο.

Έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στο σχηματισμό διάφορων ιζημάτων (νουμουλιτικοί ασβεστόλιθοι των Πυρηναίων, των Άλπεων, της Ελλάδας) και τα απολιθώματά τους υποβοηθούν στον προσδιορισμό της ηλικίας αυτών των ιζημάτων. Κατά την περίοδο της ανάπτυξής τους δημιουργήθηκαν πολυάριθμα είδη, που εξαπλώθηκαν σ` όλη τη Γη. Η εξαφάνιση τους έγινε απότομα στο τέλος της ολιγόκαινης περιόδου. Οι αιτίες που την προκάλεσαν παραμένουν άγνωστες. Τα πιο αρχαία απολιθώματα νουμουλιτών βρέθηκαν στα Ιουράσια όρη της Φραγκονίας. (πηγή livepedia.gr)

Νουμουλίτες, εικόνα του οργανισμού και απο το εσωτερικό του σε οριζόντια τομή

Νουμουλίτες, ως απολιθώματα

Όπως είπαμε σε παλαιότερο άρθρο απολιθώματα είναι τα λείψανα οργανισμών ή ίχνη οργανισμών τα οποία βρίσκονται ως εγκλείσματα μέσα σε ιζηματογενή πετρώματα και για να διατηρηθεί ένας οργανισμός ως απολίθωμα θα πρέπει να ενταφιαστεί γρήγορα από κάποιο λεπτομερές υλικό (ίζημα) και να διαθέτει σκληρά μέρη (σκελετό). (πηγή Γεωλογία: Αρχές και Εφαρμογές Θεοδ. Δούτσος). Η αποστολή μας έγινε σε ένα μέρος που αν το φανταστούμε γεωλογικά ήταν ένας πυθμένας θάλασσας. Ένα βουνό γεμάτο απολιθώματα νουμουλιτών.

Τώρα θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί δηλαδή στα 1080μ υψόμετρο που ήμασταν ήταν βυθός θάλασσας; Πως θα μπορούσε να είναι; Πόσο έπεσε η θάλασσα κατά την διάρκεια των χρόνων; Η απάντηση μπορεί να δοθεί μέσα από την διαδικασία της ορογένεσης. Η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών ευθύνεται για τη δημιουργία των βουνών (ορογένεση) και των υποθαλάσσιων οροσειρών, όπως επίσης για την πρόκληση των σεισμών και για την έκρηξη των ηφαιστείων. Καθώς οι πλάκες μετακινούνται, πλησιάζουν μεταξύ τους (συγκλίνουν-συγκρούονται) ή απομακρύνονται (αποκλίνουν) ή κινούνται πλευρικά (παράλληλα). Οι κινήσεις της λιθοσφαιρικής πλάκας της Ευρασίας και οι συγκρούσεις της με άλλες πλάκες δημιούργησαν στο παρελθόν πτυχώσεις και ορογενέσεις.