Το Λεόντιο ήταν αρχαία ορεινή πόλη της Αχαΐας και βρισκόταν κοντά στα αρχαία σύνορα της Αχαΐας και της Αρκαδίας κοντά στην σημερινή Βλασία Καλαβρύτων, όπου έχουν βρεθεί και ανασκαφεί μυκηναϊκοί τάφοι, τα αρχαία τείχη και αρχαίο θέατρο του 4ου αιώνα π.Χ.

Στο χωριό Λεόντιο Αχαΐας έχει βρεθεί ναός της Αρτέμιδας, ο οποίος βρίσκεται πάνω στον αρχαίο δρόμο που οδηγούσε στην Αρκαδία. 

Με αφορμή το προηγούμενο άρθρο για το Λεόντιο, είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε και κάποια ιστορικά στοιχεία για την αρχαία πόλη.

Στο Λόφο του Αγ. Κωνσταντίνου σώζονται σαφή ίχνη των τειχών της ακροπόλεως του αρχαίου Λεοντίου που ανάγονται στους κλασσικούς χρόνους. Η ακρόπολη καταλαμβάνει έκταση άνω των οκτώ στρεμμάτων και κατά τον Kahrstedt είχε κατασκευασθεί προ της αντιστοίχου των Φαρών.

Οι βάσεις των τειχών και μέρος των τειχών διατηρούνται σε όλη την περίμετρο της ακροπόλεως, επίσης διακρίνονται οι βάσεις δύο πύργων του τείχους με κατεύθυνση ο ένας στα νοτιοανατολικά της ακροπόλεως και ο άλλος στα βορειοδυτικά και έχουν βρεθεί δύο υδραγωγοί εκ κεράμων, ο ένας αγωγός από την πηγή του Αγίου Ιωάννη και ο άλλος από την πηγή του παλιόμυλου. Όλα αυτά δείχνουν ότι ήταν ένα ισχυρό φρούριο.


Η κύρια είσοδος της περιτειχισμένης ακροπόλεως ήταν στο δυτικό μέρος πλησίον του ναού του Αγίου Ανδρέου, πάνω δε στο γκρεμισμένο τείχος της εισόδου είχε ανεγερθεί τον 10ον έως 12ον αιώνα μεγάλη εκκλησία βασιλικού ρυθμού αφιερωμένη στον Άγιο Ανδρέα, τα ερείπια της οποίας είναι εμφανή. Ο υπάρχων μικρός ναός του Αγίου Ανδρέα πιθανολογείται ότι έχει κατασκευασθεί στα χρόνια της φραγκοκρατίας και είναι μοναδικός για την περιοχή της Αχαΐας, διότι δεν είναι κατασκευασμένος βάσει της ανατολικής ορθόδοξου ναοδομίας, αλλά με δυτικότροπο ναοδομία (ύπαρξη δύο τόξων). Επίσης πλησίον του ναού κατά την παράδοση σώζεται αποτύπωμα του πέλματος του Αποστόλου Ανδρέα.

Στον χώρο αυτόν, η τοπική παράδοση σε συνδυασμό με τις δύο γραπτές πηγές του Γρηγορίου Τουρώνης (εγεννήθη στην Ωβέρνην Γαλατίας 538-594 μ.χ.) αφενός και του Νικήτα Παφλαγόνος (εγεννήθη στην Αμάστριδα Παφλαγονίας 880-947 μ.χ) αφετέρου, μαρτυρούν ότι το Λεόντιο είναι ο τόπος όπου ο Απόστολος Ανδρέας, έλαβε υπό του Σωτήρος Χριστού την εντολή ίνα σπεύσει "ΕΝ ΠΑΤΡΑΙΣ ΤΑΧΙΟΝ" δια να εξέλθει του παρόντος βίου, δια του μαρτυρικού αυτού θανάτου επί του σταυρού, παίρνοντας έτσι ο Απόστολος την οριστική απόφαση να παραδοθεί στο μαρτύριο. 


Η σχετική αναφορά από τον Νικήτα Ρήτορος του Παφλαγόνος έχει ως εξής: "Καθώς συνεκεντρώνοντο πλήθη ανθρώπων, και ο λόγος του θεού διαχέετε δια του Αποστόλου και το κήρυγμα διεδίδετο εις όλους ανεμποδίστως, ο καίσαρ αποστείλας αντικαταστάτην του Λεσβίου έπαυσεν αυτόν από της ανθυπατίας, μεμφόμενος αυτόν επί βλακεία (διότι δεν εμπόδισε το κήρυγμα του Αποστόλου). Αλλ’ ο Λέσβιος, αποδεχθείς μετά χαράς το βασιλικόν πρόσταγμα, έρχεται εις τον μακάριον Ανδρέαν και του λέγει: “Τώρα οπού εξεδύθην την ματαίαν δόξαν και απέβαλον τον βιωτικόν περισπασμόν, περισσότερον και θερμότερον πιστεύω εις τον κύριον. Λοιπόν δέξου με, άνθρωπε του θεού, ως συνοδοιπόρον, δέξου με ως πιστόν ενωμένον μετά των πιστών και διακηρύττοντα εις όλους τους ανθρώπους ότι σχετίζεται με τον Χριστόν, τον σωτήρα όλης της ανθρωπότητος”. Και παρ’ευθύς, εγκαταλείπων τας ενασχολήσεις του εις το πραιτώριον, περιώδευεν μετά του Αποστόλου εις ολόκληρον την περιοχήν της Αχαΐας, ως ακόλουθος αυτού και κήρυξ του θείου λόγου".

Κατά την διάρκειαν κάποιας εκ των περιοδειών αυτών ο Ανδρέας, ο οποίος είχεν το χάρισμα της θεωρίας των αποκαλύψεων του θεού, είδε τούτο το όραμα: ησθάνθη ότι έβλεπεν απέναντι αυτού ιστάμενον τον σωτήρα Χριστόν και ότι του έλεγεν: "Ανδρέα, θέτων το πνεύμα επί τον Λέσβιον, μετάδωσε εις αυτόν την χάριν την αναπαυομένην εις εσέ και σύ, βαστάζων τον σταυρόν σου, ακολούθει με μεταβαίνων εις τας Πάτρας, διότι το συντομότερον αναχωρείς απο την επίγειον ζωήν”. Εξυπνήσας λοιπόν ο Απόστολος ανεκοίνωσεν εις τους παρευρισκόμενους πιστούς το θέμα του οραματός του και κατά εντολήν οπού είχεν ήδη λάβει, αυθημερόν παρουσιάσθη εις τας Πάτρας.


Η παράδοση λέει ότι ο Απόστολος Ανδρέας συνελήφθη από τους Ρωμαίους στο Λεόντιο, αλλά όμως όλες οι γραπτές πηγές αναφέρουν ότι συνελήφθη από τον Ανθύπατον Αιγεάτην εντός της πόλεως των Πατρών. 

Όμως εάν συνδυάσουμε την αχαϊκή παράδοση περί κηρύγματος του Αποστόλου Ανδρέα στο Λεόντιο και συλλήψεώς του εκεί, το κατά την παράδοση σωζόμενο αποτύπωμα του πέλματος του Αποστόλου Ανδρέα, τα ερείπια μεγάλου ναού του Αποστόλου του 10ου-12ου αιώνος, τον μικρό ναό του Αποστόλου που πιστεύετε ότι ανηγέρθη στα χρόνια της φραγκοκρατίας, αλλά και το γεγονός ότι η απόσταση του Λεοντίου από την Πάτρα, επιτρέπει σε έναν οδοιπόρο να φθάσει αυθημερόν στην πόλη, μας οδηγεί στην άποψη ότι το Λεόντιο ταυτίζεται με το τόπο όπου ο Πρωτόκλητος εγένετο “των μεγίστων αποκαλύψεων θεωρός” και έλαβε υπό του Σωτήρος Χριστού την εντολήν ίνα σπεύση “εν Πάτραις τάχιον” δια να εξέλθη του παρόντος βίου, δια του μαρτυρικού αυτού θανάτου επί του σταυρού.

(Οι φωτογραφίες είναι του Ανδρέα Γ. Μίντζα και οι πληροφορίες του Γεωργίου Καρβελά).