Ένας διαφορετικός κόσμος, γεμάτος χρώματα και έχοντας το άρωμα της ζωής και της βιοπάλης, μέσα στο πέρασμα των χρόνων, είναι ο λαϊκός πολιτισμός.

Ο πολιτισμός, έτσι όπως αυτός προκύπτει, βγαλμένος από τα ήθη, τις παραδόσεις, τα έθιμα, τα θρησκευτικά πιστεύω, την συλλογική συνείδηση του λαού. Τον κόσμο αυτόν είχαμε την ευκαιρία να τον συναντήσουμε και να μαγευτούμε από την δίνη του, στο Λαϊκό Μουσείο Πολιτισμού και Τέχνης, στο παλαιό Δημοτικό Νοσοκομείο της Πάτρας, στην άνω πόλη.

Πρόκειται για ένα χώρο πολιτισμού που στεγάζεται εδώ και τρία χρόνια περίπου, στην αριστερή πτέρυγα του ιστορικού κτιρίου του παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου, εκεί όπου μπορεί να συναντήσει κανείς εκθέματα από την γεωργική – αγροτική, κτηνοτροφική, οικιακή, βιοτεχνική και επαγγελματική ζωή των Αχαιών και των Πατρινών, των περασμένων γενεών.

Να πάρει, δηλαδή, κανείς μία γεύση από την καθημερινότητα εκείνης της εποχής, σε έναν τόπο όπως η Πάτρα και η Αχαΐα όπου η λαογραφία, ως ένα ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης, έχει πολλά στοιχεία να επιδείξει και ακόμα περισσότερα πεδία που θα πρέπει να διερευνηθούν στο μέλλον.

Το patrasevents.gr φιλοξενήθηκε και ξεναγήθηκε στους χώρους του Λαϊκού Μουσείου Τέχνης από την υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων και αρμόδια της λειτουργίας του μουσείου, την διοικητική υπάλληλο του Δήμου Πατρών, Γιάννα Παναγοπούλου.

Η κ. Παναγοπούλου μας έβαλε στη συλλογιστική του μουσείου και τον τρόπο τοποθέτησης των εκθεμάτων ανά κατηγορία.



patrasevents.gr - Λαϊκό Μουσείο Τέχνης - Πάτρα

Δωρήθηκε από το Πολιτιστικό Κέντρο Πάτρας

Η συντριπτική πλειοψηφία των εκθεμάτων ανήκουν σε ανώνυμους κατασκευαστές και καλλιτέχνες. Η ανωνυμία των δημιουργών είναι, άλλωστε, και ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία της λαϊκής τέχνης, σε κάθε πτυχή και μορφή της.

Τα περισσότερα από τα εκθέματα που θα συναντήσει ο επισκέπτης εκεί αποτελούν δωρεές και προσφορές συλλόγων και ιδιωτών, ενώ το όλο μουσείο δωρήθηκε από το Πολιτιστικό Κέντρο Πάτρας που ήταν και ο ιδρυτής του φορέα, στον Δήμο Πατρέων.

Πλέον το μουσείο ανήκει στον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Πατρέων, ο οποίος το 2012 με απόφασή του το μετέφερε από τον χώρο του κτιρίου του Σκαγιοπουλείου όπου ήταν από το 1982, στο παλαιό Δημοτικό Νοσοκομείο.

Το μουσείο ξεκίνησε την λειτουργία του το 2013, φιλοξενώντας ακόμα περισσότερα εκθέματα, σε έναν χώρο σαφώς μεγαλύτερο και πιο λειτουργικό. Το ενδιαφέρον από το κοινό είναι σημαντικό και ήδη ο συνολικός αριθμός των επισκέψεων, χωρίς καμία ενημερωτική καμπάνια, ξεπερνά τους 5.000 το χρόνο.


Μεγάλο το ενδιαφέρον από τους μαθητές και τα σχολεία

Μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει σε ότι αφορά το εκπαιδευτικό κομμάτι από τα σχολεία της Πάτρας και της ευρύτερης περιοχής και είναι χαρακτηριστικό ότι το μουσείο έχει πάνω από 3.500 επισκέψεις μαθητών σε κάθε σχολική σεζόν, στα τρία περίπου χρόνια που βρίσκεται στο χώρο του παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου.

«Η αξία του λαϊκού πολιτισμού στον τομέα της εκπαίδευσης θεωρώ ότι είναι μεγάλη, αφού τα παιδιά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχει μία συνέχεια, όχι μόνο στον πολιτισμό, αλλά και στην καθημερινότητά μας, καθώς μέσα από αυτή τη συνέχεια γεννάται η εξέλιξη. Η εξέλιξη της ζωή μας επί της ουσίας» τονίζει κ. Παναγοπούλου μιλώντας στο patrasevents.gr.

Οι μαθητές διψούν να μάθουν και να ενημερωθούν για τα εκθέματα του μουσείου, ενώ σε επισκέψεις που έχουν γίνει από σχολεία που προέρχονται από χωριά και όχι από αστικά κέντρα, έχει παρατηρηθεί ότι ορισμένα παιδιά έχουν μία βιωματική σχέση με τα αντικείμενα, τα σκεύη, τα εργαλεία και τα έργα τέχνης που συναντούν στο μουσείο.  

Μια σχέση που προκύπτει μέσα από τις εμπειρίες και ιστορίες των παππούδων και των γιαγιάδων τους.


Το πρόβλημα της έλλειψης έμψυχου δυναμικού

Σε ότι αφορά το υπόλοιπο κομμάτι της επισκεψιμότητας του ευρύτερου κοινού, των πολιτών και των τουριστών στο μουσείο της Πάτρας, βρίσκεται σε εξέλιξη μία καμπάνια ενημέρωσης από τον Πολιτιστικό Οργανισμό και τον Δήμο για την ύπαρξη του λαϊκού μουσείου.

«Υπάρχει ενδιαφέρον από τουρίστες και ειδικότερα αυτή την περίοδο έχουμε συχνές επισκέψεις από ξένους που έχουν την περιέργεια να δουν από κοντά τα εκθέματα» τονίζει η κ. Παναγοπούλου.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι και εδώ η έλλειψη εξειδικευμένου έμψυχου δυναμικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή τη στιγμή για τις ανάγκες του λαϊκού μουσείου εργάζονται μόλις δύο άτομα.

Ο φύλακας που είναι υπεύθυνος για την φύλαξη του χώρου και η κ. Παναγοπούλου που έχει αναλάβει εκτός από τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τη ξενάγηση των επισκεπτών, χωρίς όμως να είναι η μοναδική αρμοδιότητα που έχει στον Δήμο, αφού επιπλέον είναι και υπεύθυνη της Δημοτικής Πινακοθήκης.

Δεν υπάρχει εξιδεικευμένος ξεναγός, δεν υπάρχει μουσειολόγος, δεν υπάρχει συντηρητής έργων τέχνης και υπάρχει ένα μεγάλο κενό σε ότι αφορά τις θέσεις εργασίας που είναι απαραίτητες για την σωστή λειτουργία του μουσείου.

Κατά συνέπεια, χωρίς το ανάλογο έμψυχο δυναμικό, το μουσείο λειτουργεί και είναι ανοικτό μόνο τις πρωινές ώρες, ενώ είναι κλειστό τα απογεύματα και τα Σαββατοκύριακα. Υπάρχει και ένα επιπλέον σημαντικό πρόβλημα.


"Κλειδί" η αξιοποίηση του ιστορικού κτιρίου

Οι δωρεές και οι προσφορές από συλλόγους, ιδιώτες και φορείς προς τον Πολιτιστικό Οργανισμό, για την φιλοξενία στο μουσείο νέων εκθεμάτων είναι συνεχής. Δεν υπάρχει όμως πλέον ο ανάλογος χώρος για να χωρέσει τα εκθέματα πολλά από τα οποία έχουν μεγάλο όγκο.

Στη δεξιά πτέρυγα του παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου στεγάζεται εδώ και χρόνια το Εικαστικό Εργαστήρι του Δήμου Πατρέων που συνεχίζει την επιτυχημένη λειτουργία του.

Είναι ανάγκη, λοιπόν, η αξιοποίηση και άλλων χώρων του ιστορικού κτιρίου του παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου, το οποίο είναι ιδιαίτερα μεγάλο και κατά το ήμισυ αναξιοποίητο. 

Υπάρχει για παράδειγμα το μπροστινό ακίνητο που υπάγεται στον χώρο του παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου (απέναντι ακριβώς από την βεράντα του Κάστρου) το οποίο είναι εδώ και δεκάδες χρόνια εγκαταλελειμμένο και ερείπιο.  

Ο Δήμος έχει την πρόθεση και την διάθεση να το αξιοποιήσει, έτσι ώστε να δημιουργήσει έναν ολοκληρωμένο μουσειακό φορέα για την Πάτρα. Χρειάζεται όμως και η ανάλογη χρηματοδότηση, ενώ ήδη οι αρμόδιοι βρίσκονται στην αναζήτηση προγραμμάτων ΕΣΠΑ για αυτό τον σκοπό.


Η δυναμική του λαϊκού πολιτισμού στον τουρισμό

Ο λαϊκός πολιτισμός της Πάτρας και της ευρύτερης περιοχής αποτελεί ένα πεδίο που έχει την δυναμική και τις προοπτικές εκείνες που χρειάζονται για να ενισχύσει και αυτό από την πλευρά του, τον τομέα του τουρισμού, το πιο δυναμικό κομμάτι της οικονομίας στην παροχή υπηρεσιών.

Να προσελκύσει τουρίστες, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο την οικονομία. Χρειάζεται, όμως, συγκρότηση, οργάνωση από την πολιτεία, το κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση που οφείλουν να του δώσουν την ανάλογη ώθηση για το καλό της πόλης και της περιοχής.

(Οι φωτογραφίες και το βίντεο είναι του Πάνου Ζησιμόπουλου για το patrasevents.gr).