Τις τελευταίες ημέρες έντονος θόρυβος έχει δημιουργηθεί σχετικά με την πρόθεση του υπουργείου Εργασίας να καταργήσει τα βαρέα και ανθυγιεινά για τους εργαζόμενους στην καθαριότητα των δήμων.

Σύμφωνα με τις νέες μνημονιακές  υποχρεώσεις, αυτό το σενάριο φαντάζει, πλέον,πολύ πιθανό. Και είναι να απορεί κανείς, με ποιο σκεπτικό και βάσει ποιων επιστημονικών και εργασιακών κριτηρίων, η κυβέρνηση σκέφτεται, σοβαρά, μια τόσο ανεδαφική, από κάθε πλευρά εξέλιξη! Εν έτει 2015,ορισμένοι φαίνεται να λησμονούν τι σημαίνει εξαιρετικά επιβαρυμένο επαγγελματικό περιβάλλον!

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι, από επιστημονικής πλευράς, η υπάρχουσα ελληνική και διεθνής βιβλιογραφία που αναφέρεται στους επαγγελματικούς κινδύνους, κατά την συλλογή και αποκομιδή των απορριμμάτων, είναι δυσανάλογα μικρή σε σχέση με το κοινωνικό έργο που προσφέρεται από τους εργαζόμενους στον ευαίσθητο αυτό χώρο.

Όμως σε οποιαδήποτε υπάρχουσα επιστημονική αναφορά για το θέμα αναφέρεται ,ρητά, ότι οι επαγγελματικοί κίνδυνοι στην συλλογή και αποκομιδή των απορριμμάτων είναι πολυάριθμοι. Ας γίνουμε, όμως, πιο συγκεκριμένοι:

Η αποκομιδή απορριμμάτων είναι εργασία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συνθέτουν ένα ευρύ φάσμα έκθεσης σε επαγγελματικούς κινδύνους. Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτά είναι η συνεχής μετακίνηση του εργασιακού χώρου.

Η έκθεση στους επαγγελματικούς κινδύνους κατά την αποκομιδή των απορριμμάτων αφορά κυρίως τους εργαζόμενους στα απορριμματοφόρα (εργάτες καθαριότητας και οδηγοί απορριμματοφόρων) και τους οδοκαθαριστές. Σε αυτούς προστίθενται οι επιφορτισμένοι με την πλύση των απορριμματοφόρων και των κάδων απορριμμάτων. Σε κάποια σημεία συμμετοχή έχουν και οι εργαζόμενοι στην υπηρεσία του πράσινου.

Οι χημικοί-βιολογικοί ρυπαντές αποτελούν τον υπ’αριθμόν ένα κίνδυνο για τους εργαζομένους. Η επαφή του ανθρώπινου σώματος με αυτά τα υλικά γίνεται με ποικίλους τρόπους(π.χ Δερματική επαφή ,Κατάποση με επαφή χεριού-στόματος, Εισπνοή μολυσμένου αέρα από πτητικούς ρυπαντές-σκόνες ,Ενέσιμη είσοδος επικίνδυνης ουσίας από νύγματα μολυσμένης βελόνας ή εκδορές από αιχμηρά αντικείμενα κ.λ.π). Τα επικίνδυνα υλικά που ανευρίσκονται στα απορρίμματα είναι ουκ ολίγα.

Αξίζει να αναφέρουμε τα πιο χαρακτηριστικά:

1.Βιολογικά υλικά όπως κόπρανα και ούρα από  παιδικές πάνες ή πάνες ακράτειας ή απόβλητα τουαλέτας ή αιματογενή λοιμώδη υλικά από χρησιμοποιημένες βελόνες, σύριγγες, γάζες, επιθέματα και λοιπά υγειονομικά απόβλητα οικιακής προέλευσης κ.α.

2. Χημικά υγρά και στερεά υλικά,όπως διαλύτες, χρώματα, βερνίκια, κόλλες, υπόλοιπα προϊόντων καθαρισμού οικιακής και επαγγελματικής χρήσης ή μπαταρίες αυτοκινήτων ή σπασμένα γυαλιά και άλλα αιχμηρά αντικείμενα.

3. Πτητικοί ρυπαντές όπου στην ουσία είναι  χημικές πτητικές ή τοξικές πτητικές ουσίες από βιοδιάσπαση και τέλεια ή ατελή καύση. Τέλος έχουν καταγραφεί πολλά ερεθιστικά ή αλλεργιογόνα πτητικά.

Από τα υλικά αυτά μπορεί να προκληθεί πλήθος παθήσεων όπως:

1.Χρόνια Βρογχίτιδα ή Αλλεργικό Άσθμα,2.Εξωγενής Αλλεργική Κυψελιδίτιδα, 3.Γαστρεντερίτιδες ή Σαλμονελώσεις, 4.Πλήθος δερματικών παθήσεων (π.χ φλύκταινα, δοθιήνωση,έκζεμα κ.α) .5.Πλήθος λοιμωδών παθήσεων (π.χ τέτανος, ηπατίτιδα Α&Β,λεπτοσπείρωση κ.α.6.Οφθαλμικές λοιμώδεις παθήσεις (π.χ επιπεφυκίτιδα,χαλάζιο κ.α), 7.Τοξικό σύνδρομο από οργανική σκόνη κ.α.
 

Σε όλα τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν και οι φυσικοί παράγοντες κινδύνου κατά την ώρα της εργασίας όπως:

1.Άρση,μετακίνηση και έλξη βάρους (πρόκληση μυοσκελετικών παθήσεων)

2. Επαναλαμβανόμενες καταπονητικές κινήσεις Παρατηρούνται ιδίως στην περίπτωση του οδοκαθαρισμού με χρήση κοινού σαρώθρου, όπου παρατηρείται συχνά το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και η επικονδυλίτις.

3. Κραδασμοί  που υφίστανται οι εργαζόμενοι στα απορριμματοφόρα.

4.Πολύωρη έκθεση σε χαμηλές(χειμώνας) ή υψηλές θερμοκρασίες(καλοκαίρι).

5. Ανάφλεξη απορριμμάτων

Οι πυρκαγιές σε σωρούς σκουπιδιών ή στην χωματερή που μάλιστα δεν σπανίζουν είναι πολύ πιο σοβαρές για το περιβάλλον από τις συνήθεις εποχιακές πυρκαγιές.

Τα απορρίμματα περιέχουν μια τεράστια γκάμα χημικών υλικών που αντιδρούν μεταξύ τους,όταν καίγονται μαζί. Αρκεί να αναφερθεί ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τον άνθρωπο και το περιβάλλον ακόμη και η απλή καύση χαρτιών μέσα σε ένα βαρέλι κάτι που συμβαίνει όχι σπάνια σε αυλές σπιτιών!

Και αφού στις παραπάνω γραμμές αναφέρθηκαν,εν περιλήψει,οι πολλαπλοί κίνδυνοι για τους εργαζόμενους στην καθαριότητα ,η αρχική απορία στο άκουσμα της κατάργησης των βαρέων και ανθυγιεινών στον τομέα αυτό μετατρέπεται οργή.

Πως είναι δυνατόν να υπάρχει,ακόμη και ως σκέψη,η κατάργηση αυτού του εργασιακού δικαιώματος στους πολίτες αυτούς;Πως μπορείς να αποκαλείσαι ευνομούμενο κράτος,όταν καταργείς κάθε προστασία σε εργαζομένους που διακινδυνεύουν την υγεία τους καθημερινά;

Οι ιθύνοντες οφείλουν να σκεφτούν όλα αυτά τα στοιχεία και να αναθεωρήσουν τη στάση τους απέναντι στον κλάδο.  Άλλωστε την ώρα που λαμβάνουν αποφάσεις καλό είναι να μην ξεχνούν τα παρακάτω λόγια του  Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω: «Μια κυβέρνηση που έχει την πολιτική να ληστέψει τον Πήτερ για να πληρώσει τον Πωλ, μπορεί να βασίζεται στην υποστήριξη μόνο του Πωλ!».

*Η Ασημίνα Ζανιά είναι πνευμονολόγος.