Θα έχετε δει σίγουρα εκείνες τις ομαδούλες από τουρίστες που γυρνούν στους δρόμους έχοντας μόλις κατέβει από τα πλοία της γραμμής Πάτρα - Ιταλία με φωτογραφικές μηχανές στα χέρια.
Κάτι ξέρουν που κάνουν τόσα χιλιόμετρα και μάλιστα χαμογελούν με νόημα... Εντοπίσαμε τα μέρη εκείνα που φέρνουν ακόμα στην παλιά ρομαντική Πάτρα και που αξίζει να περπατήσετε αδειάζοντας το μυαλό σας από σκοτούρες και γεμίζοντας το, από όμορφες εικόνες.
Ξεκινάμε τη βόλτα μας;
Προσφυγικά!
Μια όμορφη γειτονιά που μοιάζει σαν μην θέλει να αλλάξει, σηκώνοντας το δικό της ανάστημα αντίστασης όλες αυτές τις δεκαετίες, στο συνολικό κανόνα των τσιμεντένιων πολυκατοικιών και των διπλανών διαμερισμάτων που χαρακτηρίζουν τα αστικά κέντρα και τις μεγαλουπόλεις.
Παλιότερα συνόρευε με τα Γερανέικα, τώρα αυτά έχουν ενσωματωθεί στα Προσφυγικά, ενώ δίπλα τους είναι οι παράγκες της Αγίας Αικατερίνης, η γειτονιά της «λούμπας», όπου υπήρχαν κάποτε τα δημοτικά λουτρά.
Κοιτάζοντας τα σπίτια και περπατώντας στους δρόμους της συνοικίας υπάρχει ακόμα η αίσθηση αυτή των «χαμένων πατρίδων».
Χαμηλά σπίτια, με ιωνική αρχιτεκτονική που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες έχοντας σαν κύριο χαρακτηριστικό τους την κεντρική αυλή που ενώνει τους ανθρώπους που μένουν δίπλα – δίπλα (έτσι ενώνονται ολόκληρες γειτονιές) τα Προσφυγικά είναι η κατεξοχήν γραφική συνοικία της πόλης και ένα ζωντανό κομμάτι του λαϊκού πολιτισμού.
Βλατερό!
Περπατώντας στα στενά σοκάκια του Βλατερού και της συνοικίας Τριτάκη, βορειοδυτικά του Κάστρου κατεβαίνοντας τα σκαλάκια, έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεται σε κάποιο κυκλαδίτικο νησί. Και όμως αυτή η γειτονιά είναι μέσα στο ιστορικό κέντρο της Πάτρας.
Η περιοχή είχε ζωή από τα προεπαναστατικά χρόνια και εκεί υπήρχαν μικρές βιοτεχνίες που έφτιαχναν τα αυτοκρατορικά ενδύματα. Από εκεί πήρε το όνομα της και η συνοικία του Βλατερού, από την λατινική λέξη blattea, που σημαίνει πορφύρα, το χρώμα που σύμφωνα με τους βυζαντινούς ήταν θεϊκό.
Τα σπίτια μοιάζουν μεταξύ τους, άλλα πιο ψηλά και άλλα πιο χαμηλά λόγω της εδαφικής μορφολογίας της περιοχής, με σκάλες και αυλές, είναι κτισμένα τόσο κοντά που με δυσκολία τα ξεχωρίζεις.
Τα παιδιά που παίζουν στα σοκάκια, οι νοικοκυρές που απλώνουν τα ρούχα τους στα παράθυρα και στις αυλές, εικόνες που σου δίνουν την εντύπωση ότι αρκούν λίγα τετράγωνα για να διαφέρει η καθημερινότητα τόσο πολύ μεταξύ της.
Κάστρο...
Η επιβλητικότητα του Κάστρου, σε συνδυασμό με τα χαμηλά σπίτια που έχουν φυτρώσει μπροστά του, μοιάζοντας σαν υπήκοοι ενός μαρμαρωμένου βασιλιά που με το πέρασμα των αιώνων έμεινε εκεί σταθερός στην θέση του, δίνει μία αίσθηση αντιθέσεων στην όλη συνοικία.
Πλησιάζοντας στις μικρές κοινόχρηστες αυλίτσες των σπιτιών, βλέπει κανείς την σύγχρονη πόλη της Πάτρας να απλώνεται μπροστά του και αυτό μεγαλώνει ακόμα περισσότερο τις αντιθέσεις, σε μία συνοικία που μοιάζει να είναι τόσο μακριά από την εποχή, όσο και η θάλασσα του Πατραϊκού που ανοίγεται στον ορίζοντα.
Όμορφες εικόνες. Η γειτονιά δίνει την εντύπωση περισσότερο ενός γραφικού χωριού, παρά με ένα κομμάτι αυτής της πόλης.
Τάσι...
Είναι μία από τις παλιότερες συνοικίες της άνω πόλης της Πάτρας και από τις λίγες που κατάφεραν να διατηρήσουν τον γραφικό τους χαρακτήρα, το χρώμα και το άρωμα μιας άλλης εποχής.
Για τους περισσότερους από μας η συνοικία αυτή είναι γνωστή με το όνομα Παντοκράτορας, εκεί όπου υπάρχει η επιβλητική ομώνυμη εκκλησία, ένας από τους παλιότερους ναούς της πόλης, με τις δύο μεγάλες πλατείες να τον αγκαλιάζουν.
Το Τάσι είχε κατασκευαστεί επί εποχής Φραγκοκρατίας και εκεί υπήρχε και η ομώνυμη πλατεία. Αργότερα κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας η συνοικία και η πλατεία της έγινε το εμπορικό κέντρο της πόλης όπου εκεί υπήρχαν τα σημαντικότερα εμπορικά καταστήματα, το τζαμί, αλλά και το χαμάμ.
Ζαβλάνι...
Ανάμεσα στις μοντέρνες πολυκατοικίες των τελευταίων δεκαετιών, υπάρχει μία συνοικία που μοιάζει παράταιρη από τα σύγχρονα προάστια του αστικού κέντρου της Πάτρας, τα σύνορα των οποίων συνεχώς εκτείνονται και μεγαλώνουν.
Το Ζαβλάνι κτισμένο πάνω σε χαμηλούς λόφους, ανατολικά της Πάτρας δίνει την αίσθηση της γραφικότητας και του λαϊκού στοιχείου, ανάμεσα σε χαρακτηριστικά γνωρίσματα της σύγχρονης αστικοποίησης που αναπτύχτηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Έχοντας δημιουργηθεί αρχικά πάνω στους γήλοφους, τις περασμένες δεκαετίες κατέβηκε προς τα κάτω, πάνω από το Α’ Δημοτικό Νεκροταφείο.
Τα στενά του σοκάκια, οι πυκνές μεταξύ τους κτισμένες μονοκατοικίες δίνουν στη συνοικία τον χαρακτήρα της λαϊκής γειτονιάς, μιας γειτονιάς που έχει διαμορφώσει την δική της πραγματικότητα. Εκεί υπήρχαν κάποτε τα εργοστάσια κεραμοποίας και τουβλοποίας που απασχολούσαν την πλειοψηφία των κατοίκων της συνοικίας. Πλέον από αυτά λειτουργεί μόνο ένα.
Φτωχογειτονιά, κατοικημένη από ανθρώπους του μεροκάματου που όμως φάνηκαν ιδιαίτερα φιλόξενοι και έδωσαν χώρο στους μετανάστες της τελευταίας εικοσαετίας (κυρίως από την Αλβανία), δίνοντας τους την δυνατότητα να προσαρμοστούν και να φτιάξουν τα νοικοκυριά τους.
Οι άνθρωποι, άλλωστε, είναι αρκετά κοντά μεταξύ τους, γνωρίζοντας ο ένας τον πόνου του άλλου, κάτι που εύκολα καταλαβαίνει κανείς, συζητώντας μαζί τους στα καφενεία και στην μεγάλη πλατεία της συνοικίας. Στο Ζαβλάνι το λαϊκό και γραφικό στοιχείο της παλιάς γειτονιάς εξασφαλίζεται μέσα από τις σχέσεις των ίδιων των ανθρώπων της.