Από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του, ο άνθρωπος είχε μέσα του μία ανάγκη: Να σκαρφαλώνει και να ανεβαίνει κορυφές, καθώς η διαδικασία αυτή του έδινε την δυνατότητα να ανακαλύπτει νέους τόπους και να εξερευνά νέους χώρους που ενδεχομένως να του εξασφάλιζαν είτε την τροφή του, είτε μία καλύτερη ποιότητα ζωής.

Η αναρρίχηση υπήρχε και θα υπάρχει έτσι στην φύση του ανθρώπου και πλέον σε αθλητικό επίπεδο, δεν είναι λίγοι αυτοί που κάθε τόσο παίρνουν τον δρόμο για τα βουνά, για να ανακαλύψουν νέους βράχους και να πατήσουν νέες κορυφές.

Η αναρρίχηση βράχου ή διεθνώς rock climbing είναι ένα σπορ που συναρπάζει και φέρνει τον άνθρωπο πιο κοντά στην φύση, δίνοντας του ταυτόχρονα την δυνατότητα να βρίσκει ολοένα και καινούργιες πτυχές του εαυτού του, μέσα από το στοιχείο της υπέρβασης των δυνατοτήτων του.

Η Πάτρα έχει την δική της παράδοση στην αναρρίχηση, αποτελώντας ένα ξεχωριστό κομμάτι ενός ιστορικού και δραστήριου συλλόγου, του ΕΟΣ Πατρών που έχει μία διαδρομή από το 1928, ενώ ταυτόχρονα είναι και μέλος της Ομοσπονδίας ΕΟΟΑ.

Ειδικότερα, η Πάτρα μέσω του ΕΟΣ Πατρών, έχοντας αναπτύξει τις τελευταίες δεκαετίες το συγκεκριμένο κομμάτι της αναρρίχησης, έχει βγάλει ορισμένους από τους σημαντικότερους αναρριχητές, έχοντας, εξάλλου, κάποιες από τις δυσκολότερες αθλητικές διαδρομές.

Οι Πατρινοί αναρριχητές του ΕΟΣ, άλλωστε, ήταν αυτοί που ανέβαζαν διαρκώς, από το 1989 ως το 2004, το ανώτερο επίπεδο δυσκολίας των διαδρομών στην Ελλάδα από το 7b στο 8c, όπως πληροφορούμαστε από την σελίδα τους.


Αποφασίσαμε έτσι να μιλήσουμε με δύο από αυτούς, τον εκπαιδευτή αναρρίχησης και οδηγό βουνού, Γιάννη Ποταμούση και τον αναρριχητή, πρωταθλητή Ελλάδος και Βαλκανιονίκη, Αριστομένη Θανόπουλο. Σκοπός μας, να μας «ξεναγήσουν» σε αυτό το συναρπαστικό extreme sport που βέβαια για τους ίδιους δεν είναι και τόσο extreme, αλλά ένα κομμάτι του εαυτού τους.

«Το extreme, σαν όρος εμπεριέχει και ένα βαθμό προκατάληψης, σε ότι έχει να κάνει με την αναρρίχηση, που δεν ξέρω κατά πόσο έχει να κάνει με την αλήθεια» τονίζει ο Γιάννης Ποταμούσης. «Στην πραγματικότητα η αναρρίχηση για όσους την γνωρίζουν και την έχουν αγαπήσει είναι μία πρόκληση πνευματική και σωματική, για την οποία δεν αρκεί απλά και μόνο η δύναμη, αλλά παίζουν σημαντικό ρόλο η τεχνική, η ισορροπία και άλλοι παράγοντες τους οποίους μαθαίνεις μέσα από την κατάλληλη εκπαίδευση αρχικά και μέσα από την εμπειρία».

Η αναρρίχηση διαφέρει σε πολλά από τα υπόλοιπα σπορ. «Εμείς δεν έχουμε να κάνουμε με το χρονόμετρο ή με άλλους παράγοντες. Στην αναρρίχηση λειτουργούμε μέσα στην φύση και αυτό τα λέει όλα. Η φύση είναι ο καλύτερος παιδαγωγός».


Η εκπαίδευση στην αναρρίχηση και τα επίπεδα

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το σπορ και στον ΕΟΣ μετράνε από 60 έως 80 άτομα που δραστηριοποιούνται στην αναρρίχηση και συμμετέχουν στις εκδρομές που γίνονται.

Άτομα νεαρά έως και μεσαίας ηλικίας. «Υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον για το άθλημα από ανθρώπους που θέλουν να γνωρίσουν από κοντά την αναρρίχηση, συμμετέχοντας στις σχολές που υπάρχουν και παίρνοντας την κατάλληλη εκπαίδευση» τονίζει από την πλευρά του, ο Αριστομένης Θανόπουλος.

«Για να μπορέσεις να κινητοποιηθείς για να ασχοληθείς με το άθλημα και στη συνέχεια να επιδοθείς σε αυτό συστηματικά, χρειάζεται να έχεις κάτι μέσα σου έμφυτο που να σε σπρώξει στην αναρρίχηση. Τουλάχιστον έτσι το ένιωσα εγώ. Επίσης μένεις στην αναρρίχηση γιατί σε φέρνει σε επαφή με ένα συναρπαστικό και ενεργητικό τρόπο ζωής μέσα στη φύση».

Πώς μπορεί να μάθει κανείς αναρρίχηση; Μέσα από την κατάλληλη εκπαίδευση από ανθρώπους που έχουν μεγάλη εμπειρία σχετικά, γνωρίζουν σε βάθος τις αναρριχητικές τεχνικές και έχουν το σχετικό πιστοποιητικό της Ομοσπονδίας για να διδάξουν.


Ο Αριστομένης Θανόπουλος τονίζει: «Ένας αρχάριος για να μπορέσει να μάθει κάποιες βασικές τεχνικές αναρριχητικής κίνησης και ασφάλισης χρειάζεται μία αρχική εκπαίδευση (σχολή αρχαρίων) η οποία διαρκεί τέσσερα Σαββατοκύριακα, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι μετά είναι έτοιμος για να βγει αυτόνομα στο βράχο.

Θα χρειαστεί αρχικά να πηγαίνει με κάπως πιο έμπειρους αναρριχητές και βέβαια να μην μείνει εκτός για μεγάλο χρονικό διάστημα, τουλάχιστον μέχρι να γίνουν οι τεχνικές δεύτερη φύση».

Υπάρχουν τέσσερα βασικά επίπεδα Σχολών Αναρρίχησης: Η σχολή των αρχαρίων, η σχολή του μεσαίου επιπέδου, των βοηθών εκπαιδευτών και των εκπαιδευτών. Ένα από τα ζητήματα στο οποίο υπάρχει μεγάλη σχολαστικότητα λόγω της φύσης του αθλήματος είναι η ασφάλεια.

«Σε αυτά τα σπορ που παίζει ρόλο η βαρύτητα χρειάζεται να παρέχονται στον αθλητή όλα τα μέτρα και οι δυνατότητες για την καλύτερη ασφάλεια του, ενώ για τον ίδιο λόγο έχουμε εξελίξει την τεχνική μας, ελαχιστοποιώντας με αυτόν τον τρόπο κάθε πιθανότητα κινδύνου» δηλώνει σχετικά, ο Γιάννης Ποταμούσης.


Είδη, μορφές αναρρίχησης και προορισμοί

Τα είδη αναρρίχησης που υπάρχουν διαφέρουν και με βάση την διαφορετικότητα τους αυτή, διαφέρει και ο βαθμός δυσκολίας τους. Αυτό που ξεχωρίζει τα είδη είναι η επιφάνεια πάνω στην οποία γίνεται η αναρρίχηση.

«Τρεις βασικές μορφές αναρρίχησης είναι πάνω σε βράχο, σε τεχνητή πίστα ή σε πάγο» τονίζει σχετικά ο Αριστομένης Θανόπουλος. Το πιο διαδεδομένο είδος αναρρίχησης εδώ στην Ελλάδα είναι το σκαρφάλωμα πάνω στους βράχους, το rock climbing.

"Η πιο διαδεδομένη μορφή του είδους αυτού είναι η ελεύθερη αναρρίχηση (free climbing), στην οποία η προώθηση γίνεται με γυμνά χέρια και αναρριχητικά παπούτσια, εφαρμοστά και με κατάλληλη σόλα.

Παράλληλα, για την ασφάλεια του αναρριχητή σε περίπτωση πτώσης χρησιμοποιούνται ειδικές μεταλλικές «ασφάλειες» όπως βύσματα, αναρριχητικά καρφιά και σφήνες στα οποία προσαρτώνται τα καραμπίνερ, στα οποία περνάει το σχοινί με το οποίο είναι δεμένος (μέσω ειδικής ζώνης - baudrier ή harness) ο αναρριχητής" τονίζει ο Αριστομένης Θανόπουλος.


Ειδικότερη υποκατηγορία ελεύθερης αναρρίχησης, η πιο δημοφιλής και ασφαλής, είναι η σπορ αναρρίχηση, όπου χρησιμοποιούνται μόνο ειδικά βύσματα υψηλής αντοχής ως ασφάλειες. Η πιο ακραία και πραγματικά επικίνδυνη μορφή αναρρίχησης η οποία δεν συνιστάται ακόμα και σε έμπειρους αναρριχητές ονομάζεται free solo, εκεί όπου δεν υπάρχει κανένα μέσο ασφάλισης, ακόμα και σε μεγάλα ύψη.

Ένας από τους σημαντικότερους παγκόσμιους προορισμούς για αναρριχητές με χιλιάδες επισκέπτες και εκατοντάδες διαδρομές είναι η Κάλυμνος που έχει εξελιχθεί και έχει αξιοποιήσει τουριστικά την αναρρίχηση τα τελευταία 15 χρόνια.

Στην Αχαΐα και στην Δυτική Ελλάδα τα αναρριχητικά πεδία και κύριοι προορισμοί των αναρριχητών της Πάτρας είναι μέρη όπως η Καλόγρια, η Βαράσοβα, η Κλεισούρα, το Αλεποχώρι, το όρος Σκόλλις, τα οποία είναι πασίγνωστα στον κύκλο των Ελλήνων, και όχι μόνο, αναρριχητών.

«Δεν μας αρέσει αυτό που γίνεται στην Κάλυμνο και η εμπορευματοποίηση της αναρρίχησης σε τόσο μεγάλο βαθμό» τονίζει σχετικά ο Γιάννης Ποταμούσης. «Η αναρρίχηση έχει να κάνει με την φύση και η φύση δεν χρειάζεται να γίνεται εμπόριο».


Τελικά τι είναι αυτή η αναρρίχηση;

Κάπου εδώ τελειώνει αυτή η ξενάγηση που έγινε στην αναρρίχηση από τους δύο πιο κατάλληλους ανθρώπους στην Πάτρα για αυτό το σπορ. Ένα σπορ που κεντρίζει το ενδιαφέρον, αλλά ταυτόχρονα ενδεχομένως να γεννά και κάποιους φόβους σε ορισμένους.

Τι μπορεί να είναι η αναρρίχηση για αυτούς; «Για μένα και θα το τονίσω για ακόμα μία φορά η αναρρίχηση έχει να κάνει με την φύση» τονίζει απαντώντας ο Γιάννης Ποταμούσης πάνω στο ερώτημα αυτό.

«Προέκυψε μέσα από την λατρεία που έχω για το βουνό που το θεωρώ σπίτι μου και έτσι όπως το αγαπώ εγώ θέλω να το αγαπήσουν και τα παιδιά μου. Αυτός που θέλει να ασχοληθεί πραγματικά με την αναρρίχηση το μόνο που έχει να κάνει είναι να ανοίξει τα αυτιά του και από εκεί και πέρα να αφήσει την φύση να τον καθοδηγήσει".

Όσο για τον Αριστομένη Θανόπουλο τι σημαίνει αναρρίχηση; «Η αναρρίχηση για μένα προέρχεται από μια έμφυτη παρόρμηση που υπήρχε και θα υπάρχει μέσα στον άνθρωπο, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, και σε σπρώχνει να εξερευνήσεις τα όρια του σώματος και του μυαλού σου.

Βλέπεις μία κορυφή και θέλεις να την ανέβεις, γεννάται μέσα σου αυτή η ανάγκη και για να το κάνεις αυτό θα πρέπει να κινηθείς. Υπό αυτή την έννοια, η αναρρίχηση είναι η υπέρτατη έκφραση του σώματος που θέλει να έρθει κοντά στην φύση, κοντά στο βουνό».

(Οι φωτογραφίες είναι από τα μέλη της αναρριχητικής ομάδας του ΕΟΣ Πατρών).