Φρένο στην αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων από πολλούς καλλιεργητές αγροτικών προϊόντων που τουλάχιστον παλιότερα έφτανε στα όρια της εγκληματικής υπερβολής στο βωμό της υπερπαραγωγής, επιχειρεί πλέον να βάλει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης που αλλάζει την νομοθεσία στη χρήση τους και καταρτίζει μητρώο συνταγογράφησης φυτοπροστατευτικών προϊόντων ενώ σύντομα θα καταρτιστεί και μητρώο χρηστών φυτοφαρμάκων. Μπορεί οι νεότεροι αγρότες να έχουν αρχίσει να λειτουργούν με περισσότερη υπευθυνότητα και να αποφεύγουν την κατάχρηση φυτοφαρμάκων και η βιολογική γεωργία να κερδίζει έδαφος, ωστόσο  αυτό δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα τείνει να εξαλειφθεί, γιατί οι καλλιεργητές εξακολουθούν να ραντίζουν με θάνατο. Ο καρκίνος θερίζει σε περιοχές με κάμπο και μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, όπως στην Θεσσαλία, την Ηλεία, την Κρήτη κ.α και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Και δεν επηρεάζονται μόνο οι αγρότες που τα χρησιμοποιούν αλλά και οι καταναλωτές αφού ακόμα και σε προϊόντα της Ηλείας όπως  αποκαλύπτει στην «Πρωϊνή» η Δ/ντρια Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Ηλείας κ. Μπέκυ Σπυροπούλου,  έχουν βρεθεί με υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε φράουλες, κηπευτικά και σταφίδα. Και χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά για να εξαλειφθεί το πρόβλημα.

Η κ. Σπυροπούλου όπως αναφέρει η Εφημερίδα Πρωινή επισημαίνει ότι η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων δεν γίνεται μόνο εδώ στην Ηλεία, γίνεται παντού και γι αυτό δεν έχουμε φτάσει τυχαία εδώ που έχουμε φτάσει και εννοεί για τα ραγδαίως αυξανόμενα κρούσματα καρκίνου και δεν είναι τωρινό αυτό.

«Απαιτείται πρωτίστως ενημέρωση των καλλιεργητών και συναίσθηση ευθύνης από την πλευρά τους, γιατί κρατάνε στα χέρια τους την υγεία των πολιτών με τα φάρμακα που χρησιμοποιούν, κυρίως αν δεν τηρούν τα αναγραφόμενα.  Η υπηρεσία μας έχει κάνει ενημερωτικές ομιλίες για την αλόγιστη χρήση των φυτοφαρμάκων. Τώρα τελευταία με νομοθεσία, με νόμο που υπεγράφη τελευταία έχει αρχίσει να καταρτίζεται μητρώο αυτών που συνταγογραφούν φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Γιατί μέχρι τώρα ο καθένας έπαιρνε ότι ήθελε και δεν μπορούσε να ελεγχθεί αυτή η χρήση. Με την καινούργια όμως νομοθεσία θέλω να πιστεύω ότι θα μπούμε σε έναν καλό δρόμο. Στόχος αυτής της υπηρεσίας δεν είναι η υπερπαραγωγή, είναι η παραγωγή ποιοτικών και υγειονομικά κατάλληλων προϊόντων. Τα φυτικά προϊόντα καλύπτουν τεράστιες εκτάσεις στον νομό Ηλείας όπου χρησιμοποιούν τεράστιες ποσότητες φυτοφαρμάκων, γιατί η νομοθεσία ως τώρα άφηνε κενό. Σε λίγο θα καταρτιστεί και μητρώο χρηστών φυτοπροστατευτικών προϊόντων, δηλαδή θα μπουν και οι καλλιεργητές σε ένα μητρώο και θα γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή, ποιος χρησιμοποιεί και τι φάρμακο. Πιστεύω ότι θα πρέπει να καθιερωθεί αντίστοιχα και ένα μητρώο φαρμακευτικής αγωγής αντίστοιχα όπως γίνεται με τα ζώα που είναι υποχρεωτικό σε κάθε εκτροφή για να γνωρίζουμε τι γίνεται στους ελέγχους, να υποχρεωθεί δηλαδή ο χρήστης να κρατάει αυτό το μητρώο φαρμακευτικής αγωγής που κυρίως σημασία έχει ο χρόνος αναμονής του φαρμάκου που μπορεί να είναι πέντε μέρες, δέκα μέρες ή δεκαπέντε μέρες ανάλογα με το πόσο ισχυρό είναι. Δηλαδή πότε χορηγείται το φάρμακο και πότε ραντίζεται το προϊόν και πότε το δίνει ο παραγωγός στην κατανάλωση, για να μην παρουσιάζουν τα προϊόντα υπολείμματα. Γιατί πολλές φορές έχουν βρεθεί προϊόντα στην Ηλεία με υπολείμματα φυτοφαρμάκων το οποίο δεν φεύγει με το καλό πλύσιμο που λένε κάποιοι, γιατί έχει περάσει μέσα στους ιστούς του φυτού!»

20.000 ευρώ πρόστιμο σε ζευγάρι Ηλείων φραουλοκαλλιεργητών για φυτοφάρμακα στη φράουλα

Ρωτάμε την κ. Σπυροπούλου να μας αναφέρει χαρακτηριστικές περιπτώσεις όπου έχουν εντοπιστεί υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε Ηλειακά προϊόντα και η ίδια επισημαίνει:

« Φωνάζουν όλοι να γίνονται εξαγωγές στα Ηλειακά προϊόντα και να στηρίξουμε τον τομέα αυτό και σε άλλες αγορές εκτός νομού έχουν βρει δικά μας προϊόντα με υπολείμματα φυτοπροστατυετικών προίόντων, όπως στην Βόρεια Ελλάδα και στην Αθήνα. Όπως έγινε στην Θεσσαλονίκη όπου βρέθηκαν φράουλες Ηλείας με υπολείμματα φυτοφαρμάκων και επιβλήθηκε πρόστιμο σε ένα ζευγάρι καλλιεργητών από 10.000 ευρώ στον καθένα σύνολο 20.000 ευρώ. Επίσης πέρα από τις φράουλες, έχουν εντοπιστεί και από δικούς μας ελέγχους, υπολείμματα φυτοφαρμάκων κυρίως σε κηπευτικά, όπως φασολάκια, κολοκυθάκια και μυρωδικά ( άνηθο, μαϊντανός κλπ) και στην χονδρική και στη λιανική.

Αυτό το θέμα  λοιπόν, είναι πολύ σοβαρό. Είναι και δική μας υποχρέωση να κάνουμε ελέγχους και αν είχαμε και περισσότερο προσωπικό θα κάναμε και περισσότερους ελέγχους και βεβαίως όπου εντοπιστούν υπολείμματα φυτοφαρμάκων επιβάλλονται κυρώσεις, αλλά πρέπει επιτέλους να καταλάβει και ο παραγωγός ότι η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων είναι θάνατος!

Πρέπει να κρατιούνται από τον παραγωγό οι χρόνοι αναμονής του φαρμάκου και να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες, αυτό δεν είναι θέμα κυρώσεων και εγκυκλίων είναι θέμα παιδείας και συνείδησης του κάθε καλλιεργητή. Πού θα διαθέσεις αυτό το προϊόν όταν δεν έχει περάσει η δράση του φαρμάκου όταν για παράδειγμα σου λέει ότι όταν ραντίσεις θα πρέπει δέκα μέρες να μείνει στον χωράφι και εσύ πας σε δύο μέρες και το πουλάς; Οι παραγωγοί πρέπει να εκπαιδευτούνε, γιατί ωραία τον βρήκες του έβαλες πρόστιμο, θα το ξανακάνει; Μπορεί όχι ο ίδιος θα το κάνει ο άλλος. Νομίζω ότι πρέπει να ελεγχθεί η κυκλοφορία των φυτοφαρμάκων από την βάση της. Πως κυκλοφορούν τόσα φάρμακα; Έχουν γίνει μελέτες πώς αυτά αποδομούνται στο περιβάλλον, πώς μεταβολίζονται μέσα στο φυτό; Δεν είναι κατάλοιπο όπως στα ζωικά προϊόντα, δεν είναι κάτι που απομένει από μια χημική διεργασία, είναι υπόλειμμα, περνάει στους ιστούς του φυτού. Και δεν συζητάμε αυτή τη στιγμή για την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα που αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θλιβερό κομμάτι και δεν είναι δικής μας αρμοδιότητας.  Η μεγαλύτερη πληγή στο θέμα της παραγωγής είναι η αλόγιστη χρήση του φυτοφαρμάκου στον βωμό της υπερπαραγωγής. Τα φυτοφάρμακα θεωρώ ότι είναι βιολογικά όπλα.»

Πώς επιβάλλονται τα πρόστιμα

Όσον αφορά τους ελέγχους και το ύψος των προστίμων η κ. Σπυροπούλου εξηγεί ότι οι  έλεγχοι μπορεί να είναι δειγματοληπτικοί σε σημεία λιανικής και χονδρικής (όπως στη λαϊκή) αλλά και συνήθως κατόπιν καταγγελιών στην παραγωγή, δηλαδή επί τόπου σε καλλιέργειες.

«Για κάθε φυτοφάρμακο υπάρχει ειδικός τρόπος ψεκασμού για να μην διαχέεται στο περιβάλλον και πολλές φορές γίνεται καταγγελία από διπλανούς καλλιεργητές. Τα πρόστιμα τα επιβάλλει το Υπουργείο από 6.000 ευρώ και πάνω- όπως έγινε στην περίπτωση με τις φράουλες Ηλείας στη Θεσσαλονίκη όπου το πρόστιμα ήταν πολύ υψηλό, από εμάς γίνεται η εισήγηση όταν αφορά προϊόντα του νομού Ηλείας, ενώ από 6.000 ευρώ και κάτω συγκροτείται τριμελής επιτροπή και τα επιβάλλουμε εμείς Σε αυτό το ζήτημα με τις κυρώσεις είμαι κάθετη. Υπάρχουν διάφοροι συντελεστές που υπολογίζονται για το ύψος του προστίμου. Δεν είναι μόνο δική μας ευθύνη, είναι και ευθύνη των παραγωγών και ελπίζω με την καινούργια νομοθεσία να μπορέσει επιτέλους να προστατευτεί η δημόσια υγεία.» 

Βιολογική σταφίδα Ηλείας βρέθηκε στην Ελβετία με υπολείμματα … φυτοφαρμάκου!   

Ολοκληρώνοντας την συζήτησή μας με την Δ/ντρια Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Ηλείας, μας αναφέρει ωστόσο και ένα σημαντικό περιστατικό που αφορούσε σταφίδα Ηλείας πιστοποιημένη από κάποιον οργανισμό ως βιολογική και σε έλεγχος που έγινε, βρέθηκαν σε αυτήν υπολείμματα … φυτοφαρμάκου!

«Αυτό φυσικά δεν είναι ο κανόνας, για να μην παρεξηγηθώ, ωστόσο περνάμε σε αν άλλο πολύ ιδιαίτερο κεφάλαιο, στις λεγόμενες βιολογικές καλλιέργειες που δεν ξέρουμε αν όντως είναι βιολογικές, γιατί εξαρτάται από το πόση εμπιστοσύνη έχουμε σε συγκεκριμένους πιστοποιημένους οργανισμούς. Διότι έτυχε και αυτή η περίπτωση, Ηλείος σταφιδοκαλλιεργητής είχε σήμα από πιστοποιημένο οργανισμό ότι είναι βιολογικό το προϊόν και έστειλε την σταφίδα εξαγωγή στην Ελβετία. Εκεί έκανε έλεγχο ο εισαγωγέας και βρήκε υπολείμματα φυτοφαρμάκων και μιλάμε στα σταφίδα Ηλείας που έλεγε ότι είναι βιολογική. Πως θα τον εμπιστευτείς τον άλλο; Δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν, αλλά γι' αυτό μιλάω για σχέση εμπιστοσύνης σε ότι αφορά τους καλλιεργητές».