Πόσες φορές έχεις ευχηθεί να μπορούσες να γυρίσεις το χρόνο πίσω και να κάνεις κάτι αλλιώς, να δώσεις μια διαφορετική απάντηση, να πάρεις την άλλη απόφαση; Μπορεί να μετανιώνουμε για πράγματα μικρά («έπρεπε να του είχα απαντήσει αλλιώς») ή και πιο σπουδαία («αν ήμουν ξανά 18, θα διάλεγα να ασχοληθώ με κάτι άλλο»), μα όταν μπαίνουμε σε αυτόν τον κύκλο, δύσκολα μπορούμε να βγούμε χωρίς να παγιδευτούμε στα δίχτυα της θλίψης και των ενοχών.

Και επειδή αυτό είναι ένα από τα πιο καυτά θέματα της ψυχολογίας, έχουν γίνει επιστημονικές μελέτες που προτείνουν τρόπους ώστε να πάψουμε να αναλωνόμαστε στο παρελθόν και να προχωρήσουμε μπροστά:

1. Αν δεν μπορείς να διορθώσεις ό,τι έχει συμβεί, δες τουλάχιστον τι θετικό έχει βγει από όλο αυτό

Η δρ Άμπιγκειλ Στιούαρτ, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, μελέτησε μια ομάδα γυναικών που έμεναν προσκολλημένες στο παρελθόν, μετανιώνοντας για όσα είχαν γίνει ή δεν είχαν γίνει. Η ερευνητική ομάδα της κατέληξε στο ότι ένας τρόπος ώστε να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο είναι να καταλάβουμε ότι αυτό το γεγονός ή η απόφαση που πήραμε ή δεν πήραμε είναι βίωμά μας, αλλά παράλληλα να βρούμε «με ποιον τρόπο θα το χειριστούμε ώστε να μην καθορίσει την υπόλοιπη ζωή μας». Αν συνειδητοποιήσεις πως χρόνια πριν χώρισες εκείνον που τελικά θα αποδεικνυόταν ότι είναι ο έρωτας της ζωής και πλέον ο καθένας έχει πάρει το δρόμο του, σκέψου αν είχες μείνει μαζί του, μήπως δεν θα είχες γνωρίσει τη συνεργάτιδά σου με την οποία στήσατε την επιχείρησή σας από την οποία παίρνεις χαρά και ικανοποίηση κάθε μέρα;

2. Συμφιλιώσου...

...με εσένα την ίδια. Η παραπάνω έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν κατέληξε επίσης στο ότι αν θέλουμε να αποδεσμευτούμε από κάτι που δεν μπορούμε να αλλάξουμε, ένας άλλος τρόπος να το καταφέρουμε είναι μέσω της συγχώρεσης. Είναι σκληρό να συνειδητοποιήσει κανείς ότι ποτέ του δεν είπε «Σ' αγαπώ» σε ένα αγαπημένο του πρόσωπο που έχει φύγει. Μα αν αποδεχτούμε ότι ο τρόπος που δράσαμε (ή όχι) στο παρελθόν αντιπροσώπευε τον εαυτό μας εκείνη την περίοδο χρόνου, ότι τότε αυτό μπορούσαμε να κάνουμε, θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα ώστε να σταματήσουμε να παίζουμε στο μυαλό μας ξανά και ξανά την ίδια ταινία κι ας ανήκει στο -πρόσφατο ή το πιο μακρινό- παρελθόν.

3. Εκτίμησε το «Τώρα»

Τα πάντα ρει. Όλα αλλάζουν και τίποτα δεν μένει στάσιμο. Γι' αυτό και είναι τόσο σημαντικό να απολαμβάνουμε το παρόν. Φαντάσου ένας δικός σου λάθος χειρισμός να οδηγήσει στο χωρισμό από τον σύντροφό σου. Είναι μεγάλη ανακούφιση να ξέρεις ότι έχεις απολαύσει τις στιγμές μαζί του – παρά τα όποια λάθη έχεις κάνει...

4. Ανάλαβε την ευθύνη

Για κανέναν μας δεν είναι εύκολο να παραδεχτεί ότι έχει κάνει ένα τεράστιο λάθος. Ένα λάθος, για παράδειγμα, που κόστισε στο γραφείο έναν από τους μεγαλύτερους πελάτες. Όμως η παραδοχή μιας αστοχίας μάς δίνει ένα μεγάλο πλεονέκτημα: την αίσθηση ότι είμαστε εμείς οι ίδιοι υπεύθυνοι για τις πράξεις και για τον εαυτό μας. Και τελικά αυτή η υπευθυνότητα λειτουργεί υπέρ μας. Άλλωστε, όπως έχουν δείξει μελέτες των πανεπιστημίων του Μίσιγκαν και του Στάνφορντ, η ανάληψη της ευθύνης μπορεί να μας κάνει πιο αποδοτικούς: οι ερευνητές των δύο πανεπιστημίων απέδειξαν πως όταν τα στελέχη μεγάλων εταιριών αναλαμβάνουν την ευθύνη για την πτώση της εταιρικής μετοχής, τον επόμενο χρόνο η αξία αυτών των ίδιων μετοχών αυξάνεται κατά 14%-19%.

5. Εκτίμησε τους ανθρώπους που βρίσκονται δίπλα σου

Όταν έχει συμβεί κάτι που μας κάνει να το σκεφτόμαστε ξανά και ξανά και να μετανιώνουμε γι' αυτό, πιθανότατα δεν πρόκειται και για την καλύτερη περίοδο της ζωής μας. Αυτή είναι όμως και μια καλή ευκαιρία να εκτιμήσουμε πόσο μας στηρίζουν οι άνθρωποι που βρίσκονται κοντά μας. Σκέψου: είναι οι φίλοι κι η οικογένειά σου εκεί για σένα; Κι αν κάποιοι αποδειχθεί ότι δεν είναι, τότε αυτή είναι και η καταλληλότερη στιγμή να βγάλεις από τη ζωή σου σχέσεις που δεν είναι και τόσο υγιείς...